نظامی عروضی » چهارمقاله

<div class="part-title-block"  data-value="دیباچه" id="cat-2227">
<a href="/aroozi/4maghale/dibache4m">دیباچه</a>
</div>
<div class="part-title-block"  data-value="مقالت اول: در ماهیت دبیری و کیفیت دبیر کامل و آنچه تعلق بدین دارد" id="cat-2228">
<a href="/aroozi/4maghale/dabiri">مقالت اول: در ماهیت دبیری و کیفیت دبیر کامل و آنچه تعلق بدین دارد</a>
</div>
<div class="part-title-block"  data-value="مقالت دوم: در ماهیت علم شعر و صلاحیت شاعر" id="cat-2229">
<a href="/aroozi/4maghale/sher">مقالت دوم: در ماهیت علم شعر و صلاحیت شاعر</a>
</div>
<div class="part-title-block"  data-value="مقالت سوم: در علم نجوم و غزارت منجم در آن علم" id="cat-2230">
<a href="/aroozi/4maghale/nojoom">مقالت سوم: در علم نجوم و غزارت منجم در آن علم</a>
</div>
<div class="part-title-block"  data-value="مقالت چهارم: در علم طب و هدایت طبیب" id="cat-2231">
<a href="/aroozi/4maghale/teb">مقالت چهارم: در علم طب و هدایت طبیب</a>
</div>
<div class="related-images-frame" id="cat-stats"><div class="century">
 آمار <a role="button" title="جمع شود / باز شود" class="cursor-pointer" onclick="switch_section('stats-section', 'stats-collapse-button')"><i class="notranslate info-buttons expand_circle_down" id="stats-collapse-button"></i></a>
</div>
<div id="stats-section">
<p>این آمار از میان ۸۵ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.</p>
<div class="notice">
<p>توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.</p>
<p>آمار همهٔ شعرهای گنجور را <a href="/vazn">اینجا</a> ببینید.</p>
<p>وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات <a href="http://www.sorud.info/">تارنمای سرود</a> اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.</p>
</div>
<table>
<tr class="h">
<td class="c1">ردیف</td>
<td class="c2">وزن</td>
<td class="c3">تعداد ابیات</td>
<td class="c4">درصد از کل</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۱</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%81%D8%B9%D9%88%D9%84%D9%86%20%D9%81%D8%B9%D9%88%D9%84%D9%86%20%D9%81%D8%B9%D9%88%D9%84%D9%86%20%D9%81%D8%B9%D9%84%20%28%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D8%A8%20%D9%85%D8%AB%D9%85%D9%86%20%D9%85%D8%AD%D8%B0%D9%88%D9%81%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%88%D8%B2%D9%86%20%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%29&amp;a=84&amp;c=2226">فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)</a></td>
<td class="c3">۲۹</td>
<td class="c4">۳۴٫۱۲</td>
</tr>
<tr>
<td class="c1">۲</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%86%20%28%D8%B1%D9%85%D9%84%20%D9%85%D8%AB%D9%85%D9%86%20%D9%85%D8%AD%D8%B0%D9%88%D9%81%29&amp;a=84&amp;c=2226">فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)</a></td>
<td class="c3">۲۲</td>
<td class="c4">۲۵٫۸۸</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۳</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%81%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%86%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%86%20%D9%81%D8%B9%D9%84%D9%86%20%28%D8%AE%D9%81%DB%8C%D9%81%20%D9%85%D8%B3%D8%AF%D8%B3%20%D9%85%D8%AE%D8%A8%D9%88%D9%86%29&amp;a=84&amp;c=2226">فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)</a></td>
<td class="c3">۱۰</td>
<td class="c4">۱۱٫۷۶</td>
</tr>
<tr>
<td class="c1">۴</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%85%D9%81%D8%B9%D9%88%D9%84%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%20%D9%81%D8%B9%D9%84%20%28%D9%88%D8%B2%D9%86%20%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B9%DB%8C%29&amp;a=84&amp;c=2226">مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)</a></td>
<td class="c3">۱۰</td>
<td class="c4">۱۱٫۷۶</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۵</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%86%20%28%D8%B1%D9%85%D9%84%20%D9%85%D8%B3%D8%AF%D8%B3%20%D9%85%D8%AD%D8%B0%D9%88%D9%81%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%88%D8%B2%D9%86%20%D9%85%D8%AB%D9%86%D9%88%DB%8C%29&amp;a=84&amp;c=2226">فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)</a></td>
<td class="c3">۸</td>
<td class="c4">۹٫۴۱</td>
</tr>
<tr>
<td class="c1">۶</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%D9%86%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%D9%86%20%D9%81%D8%B9%D9%88%D9%84%D9%86%20%28%D9%87%D8%B2%D8%AC%20%D9%85%D8%B3%D8%AF%D8%B3%20%D9%85%D8%AD%D8%B0%D9%88%D9%81%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%88%D8%B2%D9%86%20%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C%29&amp;a=84&amp;c=2226">مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)</a></td>
<td class="c3">۴</td>
<td class="c4">۴٫۷۱</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۷</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?v=%D9%85%D9%81%D8%B9%D9%88%D9%84%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AA%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%20%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84%D9%86%20%28%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D8%B9%20%D9%85%D8%AB%D9%85%D9%86%20%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D8%A8%20%D9%85%DA%A9%D9%81%D9%88%D9%81%20%D9%85%D8%AD%D8%B0%D9%88%D9%81%29&amp;a=84&amp;c=2226">مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)</a></td>
<td class="c3">۲</td>
<td class="c4">۲٫۳۵</td>
</tr>
</table>
<p>آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:</p>
<table>
<tr class="h">
<td class="c1">ردیف</td>
<td class="c2">قالب شعری</td>
<td class="c3">تعداد ابیات</td>
<td class="c4">درصد از کل</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۱</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?f=7&amp;a=84&amp;c=2226">غزل/قصیده/قطعه</a></td>
<td class="c3">۳۷</td>
<td class="c4">۴۳٫۵۳</td>
</tr>
<tr>
<td class="c1">۲</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?f=3&amp;a=84&amp;c=2226">مثنوی</a></td>
<td class="c3">۲۶</td>
<td class="c4">۳۰٫۵۹</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۳</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?f=5&amp;a=84&amp;c=2226">رباعی</a></td>
<td class="c3">۱۰</td>
<td class="c4">۱۱٫۷۶</td>
</tr>
<tr>
<td class="c1">۴</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?f=2&amp;a=84&amp;c=2226">قصیده</a></td>
<td class="c3">۸</td>
<td class="c4">۹٫۴۱</td>
</tr>
<tr class="e">
<td class="c1">۵</td>
<td class="c2"><a href="/simi/?f=4&amp;a=84&amp;c=2226">قطعه</a></td>
<td class="c3">۴</td>
<td class="c4">۴٫۷۱</td>
</tr>
</table>
</div>
</div>


احمد بن عمر بن علی سمرقندی، مکنی به ابوالحسن، ملقب به نظام‌الدین یا نجم‌الدین، و معروف به نظامی عروضی، از نویسندگان و شاعران قرن ششم هجری قمری و مؤلف کتاب «مجمع‌النوادر» معروف به «چهارمقاله» است.
چهارمقالهٔ نظامی عروضی از روی تصحیح علامه قزوینی و به همت خانم کیانا زرکوب در گنجور در دسترس قرار گرفته است.


<p>احمد بن عمر بن علی سمرقندی، مکنی به ابوالحسن، ملقب به نظام&zwnj;الدین یا نجم&zwnj;الدین، و معروف به نظامی عروضی، از نویسندگان و شاعران قرن ششم هجری قمری و مؤلف کتاب &laquo;مجمع&zwnj;النوادر&raquo; معروف به &laquo;چهارمقاله&raquo; است.</p>
<p>چهارمقالهٔ نظامی عروضی از روی تصحیح علامه قزوینی و به همت خانم کیانا زرکوب در گنجور در دسترس قرار گرفته است.</p>

نظامی عروضی

دیباچه