گنجور

غزل شمارهٔ ۸۴۸

به ادب نوش، جام دولت را
مده از کف زمام دولت را
در چراگاه آرزو مگذار
توسن بی لجام دولت را
به نفس های آتشین چون شمع
زنده دل دار، شام دولت را
هزل در دیده ها سبک سازد
پله احتشام دولت را
به قوام آورد گران حلمی
باده کم قوام دولت را
دست جودست شمسه زرین
قصر عالی مقام دولت را
نتوان جز به دست حزم گرفت
آستین دوام دولت را
جوی شیرست چرب نرمی خلق
صحن دارالسلام دولت را
مد انعام، تار شیرازه است
دفتر انتظام دولت را
می کند تار و مار، باد غرور
سر زلف نظام دولت را
به دو دست دعا نگه دارند
شهسواران زمام دولت را
در فلاخن نهد سبکساری
لنگر احتشام دولت را
از بلندی پایه همت
نردبان ساز، بام دولت را
صبح محشر نمی کند بیدار
باده نوشان جام دولت را
اهل معنی به فکرت صائب
زنده دارند نام دولت را

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به ادب نوش، جام دولت را
مده از کف زمام دولت را
هوش مصنوعی: به احترام و ادب مهمانی را بپذیر و جام خوشبختی را از دست کسانی که صلاحیت ندارند، نده.
در چراگاه آرزو مگذار
توسن بی لجام دولت را
هوش مصنوعی: در دشت آرزوها، نگذار اسب سرکش کامیابی بدون مهار باشد.
به نفس های آتشین چون شمع
زنده دل دار، شام دولت را
هوش مصنوعی: به امید زندگی باعزت و پرشور خود ادامه بده، زیرا شب‌های تاریک و سخت هم به پایان خواهد رسید.
هزل در دیده ها سبک سازد
پله احتشام دولت را
هوش مصنوعی: دروغ و شوخی در نظر مردم، باعث می‌شود تا منزلت و وقار سلطنت کاهش یابد.
به قوام آورد گران حلمی
باده کم قوام دولت را
هوش مصنوعی: با نبوغ و درایتی که دارد، آرامش و حکمت را به وجود می‌آورد تا قدرت و اقتدار را به حدی سالم و پایدار برساند.
دست جودست شمسه زرین
قصر عالی مقام دولت را
هوش مصنوعی: دست بخشندگی به مانند خورشیدی درخشان، در قصر بلند مرتبه‌ای که نشانه‌ای از قدرت و نعمت است، گشوده شده است.
نتوان جز به دست حزم گرفت
آستین دوام دولت را
هوش مصنوعی: تنها با دقت و هوشیاری می‌توان دوام و ماندگاری قدرت را حفظ کرد.
جوی شیرست چرب نرمی خلق
صحن دارالسلام دولت را
هوش مصنوعی: جوی شیرینی است که نرمی آن مانند کرم است و فضای بهشتی را به تصویر می‌کشد. این مکان به‌رودخانه‌ای خوشمزه و لطیف تشبیه شده که نماد خوشبختی و آرامش در زندگی است.
مد انعام، تار شیرازه است
دفتر انتظام دولت را
هوش مصنوعی: مد انعام به عنوان رشته‌ای که به هم پیوند می‌دهد، اساس و بنیاد نظم و ترتیب دولت را شکل می‌دهد.
می کند تار و مار، باد غرور
سر زلف نظام دولت را
هوش مصنوعی: باد غرور، سر و وضع نظام حکومت را به هم می‌زند و به هم می‌ریزد.
به دو دست دعا نگه دارند
شهسواران زمام دولت را
هوش مصنوعی: شهسواران برای نگهداری از زمام امور کشور با دستانی پر از دعا و امید تلاش می‌کنند.
در فلاخن نهد سبکساری
لنگر احتشام دولت را
هوش مصنوعی: در کنار مشکلات و معضلات، بعضی افراد از نعمت‌های زندگی و مقام‌های اجتماعی خود به سادگی نمی‌گذرند و سعی می‌کنند در سختی‌ها نیز شایستگی و عظمت خود را حفظ کنند.
از بلندی پایه همت
نردبان ساز، بام دولت را
هوش مصنوعی: برای رسیدن به قله‌های موفقیت و مقام‌های بلند باید تلاش و همت خود را افزایش دهی و قدم‌های محکم‌تری بردارید.
صبح محشر نمی کند بیدار
باده نوشان جام دولت را
هوش مصنوعی: صبح قیامت، باده‌نوشان را بیدار نمی‌کند، یعنی در آن لحظه حساس، کسانی که در لذت و خوشی غرق شده‌اند، از حالت غفلت خارج نمی‌شوند و از شگون و برکت زندگی بهره‌مند نمی‌گردند.
اهل معنی به فکرت صائب
زنده دارند نام دولت را
هوش مصنوعی: اهل علم و اندیشه به فکر و اندیشه‌های عمیق خود، نام و یاد قدرت و حکومت را زنده و پایدار نگه می‌دارند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۸۴۸ به خوانش عندلیب