صائبغزل شمارهٔ ۷۶۲
داغ است لاله زار دل دردمند ما
خواند نوا به آتش سوزان سپند ما
تا دور ازان لب شکرین همچو نی شدیم
ترجیع بند ناله بود بندبند ما
ما از شراب لعل به همت گذشته ایم
سیلاب گیر نیست زمین بلند ما
از درد و داغ عشق تهی ساخت سینه را
کفران نعمت دل نادردمند ما
از قید عشق، بلبل ما خوش نوا شود
بند زبان ما چو قلم نیست بند ما
هر چند رشته می شود از پیچ و خم گره
گردد ز پیچ و تاب رساتر کمند ما
سنگین دلی تو، ورنه ز فریاد آتشین
سوراخ می کند دل مجمرسپند ما
از زهر چشم سنگدلان امن نیستیم
چون پسته در لباس بود نوشخند ما
سالم ز آب خنجر قصاب بگذرد
گر تن به فربهی ندهد گوسفند ما
موی سفید، غفلت ما را زیاده کرد
این تازیانه شد رگ خواب سمند ما
صائب چو آفتاب جهانگیر می شود
حسنی که خوش کند دل مشکل پسند ما
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
داغ است لاله زار دل دردمند ما
خواند نوا به آتش سوزان سپند ما
هوش مصنوعی: دل‌های پر از درد ما مانند لاله‌زار سرخی دارند. با نغمه‌ای دلنواز، آتش سوزان عشق و درد ما را به تصویر می‌کشند.
تا دور ازان لب شکرین همچو نی شدیم
ترجیع بند ناله بود بندبند ما
هوش مصنوعی: به خاطر فاصله‌ای که از آن لب شیرین داریم، حالتی مانند نی پیدا کرده‌ایم و ناله‌های ما به صورت رشته‌های متصل درآمده است.
ما از شراب لعل به همت گذشته ایم
سیلاب گیر نیست زمین بلند ما
هوش مصنوعی: ما با تلاش و اراده از شراب قرمز گذشته‌ایم، اما زمین بلند ما، جایی برای سیلاب ندارد.
از درد و داغ عشق تهی ساخت سینه را
کفران نعمت دل نادردمند ما
هوش مصنوعی: عشق باعث شده که قلب ما از درد و رنج خالی شود و این در حالی است که ما در برابر نعمت‌های زندگی قدرشناس نیستیم.
از قید عشق، بلبل ما خوش نوا شود
بند زبان ما چو قلم نیست بند ما
هوش مصنوعی: اگر بلبل ما از عشق آزاد شود، جراحت و غم دوری را دیگر احساس نخواهد کرد و این‌گونه زبان ما نیز بی‌پروا و آزادانه سخن خواهد گفت، چرا که در این حالت دیگر هیچ محدودیتی وجود نخواهد داشت.
هر چند رشته می شود از پیچ و خم گره
گردد ز پیچ و تاب رساتر کمند ما
هوش مصنوعی: با وجود اینکه زندگی به خاطر پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها گاهی سخت و طاقت‌فرسا می‌شود، اما همچنان ما می‌توانیم با اراده و استقامت، بر آن‌ها غلبه کنیم و به مقصد خود برسیم.
سنگین دلی تو، ورنه ز فریاد آتشین
سوراخ می کند دل مجمرسپند ما
هوش مصنوعی: ای دل سنگین تو، اگر تو چنین بودی، ایمان دارم که صدای فریاد آتشین می‌تواند دل ما را که از عطر و روغن خوشبوست، به سادگی سوراخ کند.
از زهر چشم سنگدلان امن نیستیم
چون پسته در لباس بود نوشخند ما
هوش مصنوعی: ما از نگاه تلخ و سنگدلانه‌ی دیگران در امان نیستیم، مانند پسته‌ای که در پوستش پنهان شده و با وجود ظاهرش نمی‌تواند از خطر در امان بماند.
سالم ز آب خنجر قصاب بگذرد
گر تن به فربهی ندهد گوسفند ما
هوش مصنوعی: اگر گوسفند خود را چاق و فربه نکند، از خطر چاقوی قصاب و آب آن سالم می‌گذرد.
موی سفید، غفلت ما را زیاده کرد
این تازیانه شد رگ خواب سمند ما
هوش مصنوعی: موهای سفید به ما یادآوری می‌کند که از عمل‌ها و جوانی‌مان غافل شده‌ایم؛ این نشانه، مانند ضربه‌ای است که نقاط ضعف و خواب ما را نمایان می‌کند.
صائب چو آفتاب جهانگیر می شود
حسنی که خوش کند دل مشکل پسند ما
هوش مصنوعی: زمانی که صائب به‌سان آفتاب درخشان می‌شود، زیبایی‌ای به وجود می‌آید که دل افرادی را که سخت‌پسندند شاد می‌کند.