گنجور

غزل شمارهٔ ۷۵۰

بشنو ز من ترانه غیرت فزای را
گر مردی ای سپند، نگه دار جای را!
سختی پذیر باش گر اهل سعادتی
کز استخوان گزیر نباشد همای را
هر چند سر به دامن محمل گذاشته است
دل می تپد همان ز جدایی درای را
چند ای سیه درون خود آرا درین بساط
پنهان کنی به بال و پر خویش پای را؟
روشن ضمیر باش که این بال آتشین
بر چرخ برد شبنم بی دست و پای را
جمعی که از ملایمت آزار دیده اند
بر برگ گل شمرده گذارند پای را
بدطینتان برای شکم خون هم خورند
سگ دشمن است بر سر روزی گدای را
صائب به غور ناله عشاق می رسد
در راه فکر هر که فشرده است پای را

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بشنو ز من ترانه غیرت فزای را
گر مردی ای سپند، نگه دار جای را!
هوش مصنوعی: به من گوش کن و آهنگ شجاعت و غیرت را بشنو. اگر تو مردی واقعی هستی، باید از مقام و جایگاه خود محافظت کنی.
سختی پذیر باش گر اهل سعادتی
کز استخوان گزیر نباشد همای را
هوش مصنوعی: اگر اهل خوشبختی هستی، برای سختی‌ها آماده باش؛ زیرا همای (پرنده خوشبختی) از میان استخوان‌ها عبور نمی‌کند.
هر چند سر به دامن محمل گذاشته است
دل می تپد همان ز جدایی درای را
هوش مصنوعی: با وجود اینکه دل در آغوش ناامیدی پنهان شده است، هنوز هم به خاطر جدایی به شدت می‌زند.
چند ای سیه درون خود آرا درین بساط
پنهان کنی به بال و پر خویش پای را؟
هوش مصنوعی: چند بار می‌خواهی خود را در این دنیای پنهانی زینت کنی و به زیورهای ظاهری خود ببالایی و خود را بالا ببری؟
روشن ضمیر باش که این بال آتشین
بر چرخ برد شبنم بی دست و پای را
هوش مصنوعی: ذهن خود را روشن نگه‌دار تا این بال‌های آتشین، شبنم را که بی‌دست و پا است، به آسمان ببرند.
جمعی که از ملایمت آزار دیده اند
بر برگ گل شمرده گذارند پای را
هوش مصنوعی: کسانی که از خوش‌رفتاری و مهربانی آسیب دیده‌اند، به آرامی و با احتیاط بر روی گلبرگ‌ها قدم می‌زنند.
بدطینتان برای شکم خون هم خورند
سگ دشمن است بر سر روزی گدای را
هوش مصنوعی: افرادی که به خاطر شکم و منافع خود از هر کاری دریغ نمی‌کنند، حتی اگر به دیگران آسیب برسد، به مانند سگی هستند که برای به دست آوردن روزی، به هر جنایتی دست می‌زنند. در واقع، دست به کارهایی می‌زنند که نشان‌دهنده بی‌رحمی و خودخواهی آن‌هاست.
صائب به غور ناله عشاق می رسد
در راه فکر هر که فشرده است پای را
هوش مصنوعی: عاشقان در عمق دل خود ناله می‌کنند و این صدا در مسیر تفکر کسانی که خود را محدود کرده‌اند، به گوش می‌رسد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۷۵۰ به خوانش عندلیب