صائبغزل شمارهٔ ۷۱۸
پیچیده است دست تو دست کلیم را
در حقه کرده لعل تو در یتیم را
موج از حقیقت گهر بحر غافل است
حادث چگونه درک نماید قدیم را؟
در قتل ما به نرگس خود مصلحت مبین
کاندیشه صحیح نباشد سقیم را!
دریاست داغ حوصله من، که چون صدف
می پرورم به دست تهی صد یتیم را
مخصوص اهل حال بود گوشمال عشق
آتش دهد فشار، گل خوش شمیم را
گرد خجالت از رخ سایل که می برد؟
شرم کرم اگر نگدازد کریم را
فقر سیاهرو محک بخل و همت است
محتاج از کریم شناسد لئیم را
صائب ز بنده های باخلاص می شود
هر کس به یک طرف نهد امید و بیم را
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پیچیده است دست تو دست کلیم را
در حقه کرده لعل تو در یتیم را
هوش مصنوعی: دست تو به قدری زیبا و دلرباست که روح کلیم (موسی) را به خود مشغول کرده و گوهر نابت به یتیمی ارزش و اعتبار بخشیده است.
موج از حقیقت گهر بحر غافل است
حادث چگونه درک نماید قدیم را؟
هوش مصنوعی: موج دریا از حقیقت عمق دریا بی‌خبر است، حال چگونه ممکن است یک حادثه بتواند آنچه از گذشته بوده را درک کند؟
در قتل ما به نرگس خود مصلحت مبین
کاندیشه صحیح نباشد سقیم را!
هوش مصنوعی: در مورد کشتن ما، با نرگس خود (چشمان زیبا) مصلحت‌سنجی نکنید، زیرا داشتن اندیشه درست در مورد کسی که بیمار است، ممکن نیست!
دریاست داغ حوصله من، که چون صدف
می پرورم به دست تهی صد یتیم را
هوش مصنوعی: احساسات درونم مانند دریا است، و من همچون صدف، در این دریای عمیق، مجبورم با دستان خالی و بدون هیچ چیزی، از بی‌سرپرستان و یتیمان حمایت کنم و به آنها محبت بورزم.
مخصوص اهل حال بود گوشمال عشق
آتش دهد فشار، گل خوش شمیم را
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که عشق و تجربه‌های عاطفی عمیق، تنها مختص کسانی است که به درک و احساسات خاصی دست یافته‌اند. عشق قادر است تا فشار و چالش‌هایی را به وجود آورد که می‌تواند به ابعاد زیبایی و لذت نیز منجر شود، شبیه به گل‌هایی که با عطر خوش خود، روح را تسخیر می‌کنند.
گرد خجالت از رخ سایل که می برد؟
شرم کرم اگر نگدازد کریم را
هوش مصنوعی: چرا باید از روی خجالت، چهره درخواست کنندگان را بپوشانی؟ اگر بخشش و سخاوت واقعی وجود داشته باشد، نباید کسی از آن شرم کند.
فقر سیاهرو محک بخل و همت است
محتاج از کریم شناسد لئیم را
هوش مصنوعی: فقر و تنگدستی نشانه‌ای از بخیل بودن و کم‌همتی است و فرد نیازمند، از رفتارهای بخشنده و کریمانه افراد، به خوبی می‌تواند زاهدان و بخیلان را بشناسد.
صائب ز بنده های باخلاص می شود
هر کس به یک طرف نهد امید و بیم را
هوش مصنوعی: هر شخصی که به طور واقعی از بندگان خداوند باشد، می‌تواند با امید و ترس به سوی اهدافش حرکت کند و به نتیجه‌ای برسد.