گنجور

غزل شمارهٔ ۶۹۰۱

تا چهره گلگل از می گلفام کرده‌ای
صد مرغ دل اسیر به گلدام کرده‌ای
چشم بدت مباد، که نقل و شراب من
آماده از دو چشم چو بادام کرده‌ای
از روی ناز تا به لب خود رسانده‌ای
خون‌ها ز باده در جگر جام کرده‌ای
رام کسی اگر نشوی از تو دور نیست
کز رم هزار دلشده را رام کرده‌ای
لعل لب ترا چه کمی از حلاوت است؟
کز بوسه اختصار به پیغام کرده‌ای
زان خط مشکفام، که روزش سیاه باد!
صبح امید سوختگان شام کرده‌ای
روی زمین قلمرو سیلاب آفت است
در رهگذار سیل چه آرام کرده‌ای؟
سرمایه تو نیست به غیر از کف تهی
رنگین دکان خویشتن از وام کرده‌ای
روی تو چون سیاه نگردد، که چون نگین
هموار خویش را ز پی نام کرده‌ای
از روز و شب دو اسبه سفر می‌کند حیات
صائب چه اعتماد به ایام کرده‌ای؟

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا چهره گلگل از می گلفام کرده‌ای
صد مرغ دل اسیر به گلدام کرده‌ای
هوش مصنوعی: تو با نوشیدن شراب خوشگوار، چهره‌ای زیبا و گلگون به خود گرفته‌ای و دل‌های بسیاری را که همچون پرندگان در قفس هستند، به عشق و شوق به سمت خود جلب کرده‌ای.
چشم بدت مباد، که نقل و شراب من
آماده از دو چشم چو بادام کرده‌ای
هوش مصنوعی: نگاه بد تو را نمی‌خواهم، زیرا که نوشیدنی و شراب من به اندازه‌ی دو چشمت که مانند بادام است، آماده شده است.
از روی ناز تا به لب خود رسانده‌ای
خون‌ها ز باده در جگر جام کرده‌ای
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و ناز شما، خون دل‌ها را به لب‌های خود رسانده‌اید و با نوشیدن شراب در دل خود جامی پر کرده‌اید.
رام کسی اگر نشوی از تو دور نیست
کز رم هزار دلشده را رام کرده‌ای
هوش مصنوعی: اگر به کسی که رام نمی‌شود نزدیک شوی، از تو دور نخواهد بود؛ زیرا تو کسی را که هزار دل او سرکشی کرده است، رام کرده‌ای.
لعل لب ترا چه کمی از حلاوت است؟
کز بوسه اختصار به پیغام کرده‌ای
هوش مصنوعی: لب‌های زیبا و خوش‌رنگ تو چه میزان از شیرینی را کم دارند؟ که تنها به بوسه اشاره کرده‌ای و از آن کوتاهی کرده‌ای.
زان خط مشکفام، که روزش سیاه باد!
صبح امید سوختگان شام کرده‌ای
هوش مصنوعی: از آن خطی که زیبایی‌اش مانند مشک است و روزش تاریک و غم‌انگیز است، صبح امیدی که سوختگان را روشنایی می‌بخشد، به شب تبدیل شده است.
روی زمین قلمرو سیلاب آفت است
در رهگذار سیل چه آرام کرده‌ای؟
هوش مصنوعی: روی زمین، سیلاب‌ها به‌عنوان آفتی نگران‌کننده عمل می‌کنند. در میان این طغیانی که در حال وقوع است، تو چه آرامشی را ایجاد کرده‌ای؟
سرمایه تو نیست به غیر از کف تهی
رنگین دکان خویشتن از وام کرده‌ای
هوش مصنوعی: دارایی تو تنها در دستان خالی‌ات است، و تو از وام گرفته‌ها، رنگین‌کمانی برای دکان خود ساخته‌ای.
روی تو چون سیاه نگردد، که چون نگین
هموار خویش را ز پی نام کرده‌ای
هوش مصنوعی: چهره‌ات نباید تیره و سیاه شود، زیرا شفافیت و زیبایی تو مانند نگینی است که به خاطر نام و جایگاهش همیشه درخشان و بی‌عیب باقی می‌ماند.
از روز و شب دو اسبه سفر می‌کند حیات
صائب چه اعتماد به ایام کرده‌ای؟
هوش مصنوعی: زندگی همچون ستیز دوگانه‌ای میان روز و شب است و صائب به ما هشدار می‌دهد که نباید به گذر زمان و روزها اعتماد کرد.