گنجور

غزل شمارهٔ ۶۶۳۱

تا سرو ترا راه به گلزار فتاده
گل گشته به تعظیم تو از شاخ پیاده
مه حلقه ابروی تو در گوش کشیده
سر بر خط مشکین تو خورشید نهاده
دنباله چشم تو گذشته است ز ابرو
آهوی تو از سایه خود پیش فتاده
دل نیز سیه می شود از گوشه نشینی
در گوهر اگر سبز شود آب ستاده
آن به که به گرد دل درویش کند طوف
آن را که میسر نشود حج پیاده
یابد ز اجل چاشنی قند مکرر
در زندگی آن کس که بمیرد به اراده
تقصیر مکن در مدد خلق که باشد
بال و پر توفیق، دل و دست گشاده
از خوردن خون ظالم خونخوار شود سیر
اندازه اگر حفظ توان کرد به باده
صائب نشد از توبه مرا نفس به فرمان
گیرندگی سگ نشود کم به قلاده

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا سرو ترا راه به گلزار فتاده
گل گشته به تعظیم تو از شاخ پیاده
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو به گلزار (باغ) بروی، سرو (درخت) به خاطر احترام به تو، گل می‌کند و از شاخه‌اش پایین می‌آید.
مه حلقه ابروی تو در گوش کشیده
سر بر خط مشکین تو خورشید نهاده
هوش مصنوعی: ماه به شکل حلقه‌ای از ابروی تو در گوشه‌ای آویزان شده و سرش را بر روی خط سیاه موی تو گذاشته است.
دنباله چشم تو گذشته است ز ابرو
آهوی تو از سایه خود پیش فتاده
هوش مصنوعی: چشمان تو به قدری زیباست که نگاهش را جذب کرده و ابروهای تو نیز مانند آهو در سایه خودشان جلوتر رفته‌اند.
دل نیز سیه می شود از گوشه نشینی
در گوهر اگر سبز شود آب ستاده
هوش مصنوعی: دل انسان به خاطر تنهایی و دوری از دیگران، همانند جواهر ارزشمند، تیره و غمگین می‌شود، حتی اگر به ظاهر آبی زیبا و شفاف باشد.
آن به که به گرد دل درویش کند طوف
آن را که میسر نشود حج پیاده
هوش مصنوعی: بهتر است که کسی که دلش با درویشان دوستانه است، به دور دل او بچرخد، زیرا کسی که نمی‌تواند پیاده به سفر حج برود، بهتر است این محبت را درک کند.
یابد ز اجل چاشنی قند مکرر
در زندگی آن کس که بمیرد به اراده
هوش مصنوعی: اگر کسی طبق اراده و خواسته خودش بمیرد، در زندگی‌اش بارها و بارها طعم شیرینی را خواهد چشید.
تقصیر مکن در مدد خلق که باشد
بال و پر توفیق، دل و دست گشاده
هوش مصنوعی: به دیگران کمک کن و در این کار کوتاهی نکن، زیرا این عمل به تو قدرت و توفیق می‌بخشد و دل و دستت را باز می‌کند.
از خوردن خون ظالم خونخوار شود سیر
اندازه اگر حفظ توان کرد به باده
هوش مصنوعی: اگر کسی از نوشیدن خون ظالم سیر شود، به اندازه‌ای که بتواند خود را کنترل کند، می‌تواند به می‌گساری بپردازد.
صائب نشد از توبه مرا نفس به فرمان
گیرندگی سگ نشود کم به قلاده
هوش مصنوعی: هیچ گاه توبه من به نتیجه نرسید، چون نفس من به اندازه‌ای آموزش نخواهد یافت که مثل سگ به دستور فرمانبردار باشد.