گنجور

غزل شمارهٔ ۶۶۰۵

رخی به شبنم می همچو برگ لاله بده
دگر به هر که دلت می کشد پیاله بده
نمی دهی قدح بی شمار اگر ساقی
شمار قطره باران کن و پیاله بده!
حریف دور گران سیر نیستم ساقی
چو موج آب، مسلسل به من پیاله بده
به یاد هر چه خوری می، همان نشاط دهد
به ذوق نشأه طفلی می دو ساله بده
نهاده بر رخ گل نقطه های شک شبنم
به باغ رو کن و تصحیح این رساله بده
نمک ز زهر خصومت جگر گدازترست
به هر که زهر به کارت کند نواله بده
بهار شد، چه بجا خشک مانده ای ای ابر؟
سزای شیشه تقوی به سنگ ژاله بده
نشست شعله آواز بلبلان صائب
برای خاطر گل ترک آه و ناله بده

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رخی به شبنم می همچو برگ لاله بده
دگر به هر که دلت می کشد پیاله بده
هوش مصنوعی: به کسی که دوستش داری، نگاهی لطیف و زیبا بده و به هر کس که به دلت می‌نشیند، محبت و مهربانی خود را هدیه کن.
نمی دهی قدح بی شمار اگر ساقی
شمار قطره باران کن و پیاله بده!
هوش مصنوعی: اگر تو برای من شراب زیادی نمی‌ریزی، پس ای ساقی، مانند باران قطره‌قطره برایم بریز و به من پیاله بده!
حریف دور گران سیر نیستم ساقی
چو موج آب، مسلسل به من پیاله بده
هوش مصنوعی: من در این مسیر پرمخاطره و دشوار چون موج آب طاقت‌فرسا نیستم، ای ساقی، پیاله‌ام را به طور مداوم پر کن و به من بده.
به یاد هر چه خوری می، همان نشاط دهد
به ذوق نشأه طفلی می دو ساله بده
هوش مصنوعی: به یاد هر چیزی که شراب بنوشی، همان شادی و سرزندگی را به تو می‌دهد، مانند اینکه به یک کودک دو ساله نوشیدنی خوشمزه‌ای بدهی.
نهاده بر رخ گل نقطه های شک شبنم
به باغ رو کن و تصحیح این رساله بده
هوش مصنوعی: بر روی گل، دانه‌های درخشانی از شبنم قرار گرفته‌اند. به باغ نگاه کن و این نوشته را اصلاح کن.
نمک ز زهر خصومت جگر گدازترست
به هر که زهر به کارت کند نواله بده
هوش مصنوعی: نمک از زهر دشمنی بیشتر جگر را می‌سوزاند، به هر کسی که زهر بر تو بریزد، لقمه نده.
بهار شد، چه بجا خشک مانده ای ای ابر؟
سزای شیشه تقوی به سنگ ژاله بده
هوش مصنوعی: بهار به سر رسیده و همه‌چیز جوانه زده، اما تو ای ابر، چرا هنوز خشک و بی‌تحرکی؟ برای شیشه تقوا و پاکی، سنگ‌های ژاله‌ای که از باران می‌ریزند، سزاوارتر است.
نشست شعله آواز بلبلان صائب
برای خاطر گل ترک آه و ناله بده
هوش مصنوعی: برای خاطر گل زیبای ترک، صدای بلبلان خاموش شده است، پس برای اظهار احساسات خود، ناله و آه سر بده.