صائبغزل شمارهٔ ۶۵۹۳
سرو من طرح نو انداخته‌ای یعنی چه؟
جامه را فاخته‌ای ساخته‌ای یعنی چه؟
تو که از شرم به مشاطه نمی‌پردازی
یک جهان آینه پرداخته‌ای یعنی چه؟
تو که در خانه ز شوخی ننشینی هرگز
خانه در ملک کسان ساخته‌ای یعنی چه؟
شیر در بیشه خشم تو جگر می‌بازد
رنگ چون بی‌جگران باخته‌ای یعنی چه؟
عالمی زیر و زبر کردی و از پرکاری
علم زلف نگون ساخته‌ای یعنی چه؟
تشنه خون منی همچو صراحی در دل
دست در گردنم انداخته‌ای یعنی چه؟
تیر بر سینه اهل نظر انداخته‌ای
بعد از آن سینه سپر ساخته‌ای یعنی چه؟
گرد پاپوش نیفشانده به صحرای وطن
باز طرح سفر انداخته‌ای یعنی چه؟
شرمی از حافظ شیراز نداری صائب؟
این چنین تیغ زبان آخته‌ای یعنی چه؟
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
سرو من طرح نو انداخته‌ای یعنی چه؟
جامه را فاخته‌ای ساخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: سرو من چهره‌ای تازه و زیبا به خود گرفته است، یعنی چه؟ آیا تو هم لباس خوشگلی برای او دوخته‌ای، یعنی چه؟
تو که از شرم به مشاطه نمی‌پردازی
یک جهان آینه پرداخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: تو که از خجالت به آرایشگر نمی‌روی، چرا این همه آینه برای خودت درست کرده‌ای؟
تو که در خانه ز شوخی ننشینی هرگز
خانه در ملک کسان ساخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: اگر تو هرگز از شوخی و سرگرمی در خانه‌ات دور نشوی، پس خانه‌ای که ساخته‌ای در واقع به درستی متعلق به خودت نیست.
شیر در بیشه خشم تو جگر می‌بازد
رنگ چون بی‌جگران باخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: شیر در جنگل به خاطر خشم تو ترسیده و با دل‌نگرانی به سر می‌برد. حالا وقتی تو به خاطر نبودن افرادی که شجاعت دارند نسبت به آنها احساس ترس می‌کنی، این موضوع نشان‌دهنده ضعف و شکست است.
عالمی زیر و زبر کردی و از پرکاری
علم زلف نگون ساخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: شما با تلاش و فعالیت زیاد، جهانی را دگرگون کرده‌اید و به خاطر سختی‌های علم و دانش، موی خود را به هم ریخته و به حالت نامناسبی درآورده‌اید.
تشنه خون منی همچو صراحی در دل
دست در گردنم انداخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: تو همچون ظرفی که پر از آب است، تشنه‌ی خون من هستی. در دل من به گونه‌ای نفوذ کرده‌ای که گویی دستت را دور گردنم انداخته‌ای. این نشان‌دهنده‌ی احساس شدت وابستگی و کنترل تو بر من است.
تیر بر سینه اهل نظر انداخته‌ای
بعد از آن سینه سپر ساخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: تو برای کسانی که به عمق مسائل توجه دارند، آسیب رسانده‌ای و سپس خود را در برابر آن آسیب‌ها محافظت کرده‌ای. این نشان‌دهنده تناقض در رفتار توست، چرا که ابتدا به دیگران ضربه زدی و حالا از خود محافظت می‌کنی.
گرد پاپوش نیفشانده به صحرای وطن
باز طرح سفر انداخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: تو در سرزمین خود و در محیطی که به آن تعلق داری، هنوز احساس تعلق و ارتباط عمیق نداری و در عوض، در فکر سفر و ترک این مکان هستی. گرد و غبار پاپوش و زادگاهت را نادیده گرفته و به‌جای آن، به برنامه‌ریزی برای رفتن به جایی دیگر مشغولی.
شرمی از حافظ شیراز نداری صائب؟
این چنین تیغ زبان آخته‌ای یعنی چه؟
هوش مصنوعی: آیا از حافظ شیراز خجالت نمی‌کشی، صائب؟ اینطور با زبانت به شدت حمله می‌کنی، یعنی چه؟
حاشیه ها
1398/03/10 11:06
Jahad۱۰۰z
بسیار زیباست!
در بیت أخر این شعر صائب گفته:
شرمی از حافظ شیراز نداری صائب ؟
این چنین تیغ زبان آخته ای یعنی چه؟
چراکه این شعر را صائب با ردیفِ شعر مشهورِ حافظ سروده است. شعری بااین طلیعه:
ناگهان پرده برانداخته ای یعنی چه؟
مست از خانه برون تاخته ای یعنی چه؟