گنجور

غزل شمارهٔ ۶۵۸۷

مدان از بی نیازی طبع من گر سرکش افتاده
که از بی روغنی ها در چراغم آتش افتاده
نهان در پرده تزویر دارد درد ناکامی
به ظاهر می نماید رام، اما سرکش افتاده
نگه دارم به قد خم چسان عمر سبکرو را؟
سروکار خدنگم با کمان پرکش افتاده
مرو از ره به حسن باده لعلی که این گلگون
به ظاهر می نماید رام، اما سرکش افتاده
به مظلومان سرایت می کند فعل بد ظالم
که از بیداد شیران در نیستان آتش افتاده
مرا در بی قراری چون فلک معذور می دارد
نگاه هرکه بر رخساره آن مهوش افتاده
نیفتاده است بر خاک گلستان سایه اش صائب
ز بس نخل بلند قامت او سرکش افتاده

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مدان از بی نیازی طبع من گر سرکش افتاده
که از بی روغنی ها در چراغم آتش افتاده
هوش مصنوعی: به این معناست که قضاوت نکن از اینکه من به نظر بی‌نیاز می‌آیم و بیرونی سرکش و آرام نیستم، چون در واقع مانند چراغی هستم که بدون روغن مانده و آتش آن در حال سوختن است. این نشان می‌دهد که درون من آتش و احساسات شدید وجود دارد، حتی اگر به ظاهر آرام و بی‌نیاز به نظر برسم.
نهان در پرده تزویر دارد درد ناکامی
به ظاهر می نماید رام، اما سرکش افتاده
هوش مصنوعی: در پس نقاب فریب، احساس درد و شکست نهفته است. هرچند که به چشم می‌رسد آرام و بی‌خیال است، اما در واقع بسیار پرخاشگر و سرکش است.
نگه دارم به قد خم چسان عمر سبکرو را؟
سروکار خدنگم با کمان پرکش افتاده
هوش مصنوعی: چطور می‌توانم به قد و قامت کسی که زندگی‌اش سبک و بی‌خیال است، پایبند باشم؟ من در ارتباط با کسی هستم که از شلیک تیر، به زمین افتاده و دیگر توان ایستادن ندارد.
مرو از ره به حسن باده لعلی که این گلگون
به ظاهر می نماید رام، اما سرکش افتاده
هوش مصنوعی: نرو به سمت زیبایی که از باده‌ی خوش‌رنگی می‌نوشد. این ظاهر زیبا ممکن است فریبنده به نظر برسد، اما در واقع درونش سرسخت و گردن‌کلفت است.
به مظلومان سرایت می کند فعل بد ظالم
که از بیداد شیران در نیستان آتش افتاده
هوش مصنوعی: عمل نادرست ظالم به مظلومان آسیب می‌زند، مانند آتش که از بیداد و زورگویی شیران به نیستان می‌افتد و تأثیر می‌گذارد.
مرا در بی قراری چون فلک معذور می دارد
نگاه هرکه بر رخساره آن مهوش افتاده
هوش مصنوعی: نگاه هر کس که به چهره آن معشوق خیره می‌شود، مرا در بی‌قراری‌ام چون آسمان توجیه می‌کند.
نیفتاده است بر خاک گلستان سایه اش صائب
ز بس نخل بلند قامت او سرکش افتاده
هوش مصنوعی: سایه صائب بر زمین گلستان نیفتاده است، چرا که به خاطر قامت بلند نخل‌های سرکش او، هرگز زیر سایه‌اش نمی‌رود.