گنجور

غزل شمارهٔ ۶۵۴۰

ای شاخ گل شکسته طرف کلاه تو
پیچ و خم بنفشه ز خط سیاه تو
بوی گل از ادب نکند پای خود دراز
در سایه گلی که بود خوابگاه تو
از پیچ و تاب حلقه کند نام آفتاب
خطی که گشت هاله رخسار ماه تو
خون همچو نافه در جگرش مشک می شود
پیچد به هر دلی که خط دل سیاه تو
دیگر شکسته دل خود را نکرد راست
افتاد چشم هر که به طرف کلاه تو
در چشم اهل دید، خیابان جنت است
هر چاک سینه ای که شود شاهراه تو
فردا چه خاکهای ندامت به سر کند
امروز هر دلی که نشد خاک راه تو
دل چون جهد ز بند تو بیدادگر، که هست
یک حلقه چشم شوخ ز دام نگاه تو
با قامت خمیده ازین در کجا رود؟
صائب که باخت نقد جوانی به راه تو

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای شاخ گل شکسته طرف کلاه تو
پیچ و خم بنفشه ز خط سیاه تو
هوش مصنوعی: ای گل ظریف و لطیف که زیبایی‌ات در کلاهک خود نمایان است، پیچ و خم بنفشه به زیبایی و خط سیاه تو تشبیه می‌شود.
بوی گل از ادب نکند پای خود دراز
در سایه گلی که بود خوابگاه تو
هوش مصنوعی: عطر گل به خاطر ادب، پاهایش را در سایه گلی که محل آرامش تو بود، دراز نمی‌کند.
از پیچ و تاب حلقه کند نام آفتاب
خطی که گشت هاله رخسار ماه تو
هوش مصنوعی: از پیچ و تاب حلقه، نام آفتاب به شکلی که خطی به دور هاله صورت ماه تو را ایجاد کرده است.
خون همچو نافه در جگرش مشک می شود
پیچد به هر دلی که خط دل سیاه تو
هوش مصنوعی: خون مانند عطر خوشی در دل او پخش می‌شود و به هر دلی که نشانی از عشق تو دارد نفوذ می‌کند.
دیگر شکسته دل خود را نکرد راست
افتاد چشم هر که به طرف کلاه تو
هوش مصنوعی: شکستگی و دل‌تنگی خود را دیگر پنهان نمی‌کنم؛ هرکسی که به کلاه تو نگاه کند، به طور طبیعی متوجه این احساسات می‌شود.
در چشم اهل دید، خیابان جنت است
هر چاک سینه ای که شود شاهراه تو
هوش مصنوعی: در نگاه کسانی که نظر می‌کنند، خیابان بهشت است و هر جایی که سینه‌ای منبع عشق و دلشکستگی باشد، مسیر اصلی توست.
فردا چه خاکهای ندامت به سر کند
امروز هر دلی که نشد خاک راه تو
هوش مصنوعی: فردا، هر دلی که امروز از محبت و راه تو دوری کرده، حسرت و پشیمانی خود را با خاک و غبار به سر خواهد کرد.
دل چون جهد ز بند تو بیدادگر، که هست
یک حلقه چشم شوخ ز دام نگاه تو
هوش مصنوعی: دل وقتی که تلاش می‌کند از زنجیرهای تو آزاد شود، مانند یک حلقه از چشم‌های بازیگوش تو می‌تواند در دام نگاه تو گرفتار بماند.
با قامت خمیده ازین در کجا رود؟
صائب که باخت نقد جوانی به راه تو
هوش مصنوعی: کسی که در جوانی همه چیز خود را برای تو صرف کرده و اکنون با اندوه و افسردگی روبروست، از کجا می‌تواند برود یا امیدی داشته باشد؟