صائبغزل شمارهٔ ۶۵۱۱
کی دوبین می شود از سایه تماشایی سرو؟
هر سیه رو نشود پرده یکتایی سرو
نشود دیده حق بین دودل از کثرت خلق
چه خلل می رسد از برگ به یکتایی سرو؟
حسن گلهای چمن پا به رکاب است تمام
پای برجاست مخلد چمن آرایی سرو
از سرافرازی حسن است نه از کوتاهی
به زمین گر نکشد دامن رعنایی سرو
دو سه روزی است نظربازی بلبل با گل
در خزان سبز بود بخت تماشایی سرو
سفر عالم بالا به قدم نتوان کرد
مانع نشو و نما نیست گران پایی سرو
زان مبدل نکند جامه خود را هرگز
کز تن خویش بود جامه زیبایی سرو
دست آزاده و دریوزه حاجت، هیهات
برنیاید ز بغل پنجه گیرایی سرو
می شود دیده ور از فیض نظربازان حسن
قمری از طوق بود دیده بینایی سرو
دل آزاده نگردد ز گرفتاران باز
کم ز قمری نشود وحشت تنهایی سرو
راستی پیشه خود کن که بود سبز مدام
مجلس افروزی شمع و چمن آرایی سرو
نفس سرد خزان باد بهارست او را
نیست در باغ نهالی به شکیبایی سرو
گر زند با قد او لاف رعونت، از آه
می کنم فاخته ای جامه مینایی سرو
آسمان در نظر همت مردان پست است
نرسد سبزه خوابیده به رعنایی سرو
کاهلان سنگ ره گرمروان می گردند
که زمین گیر شود آب ز همپایی سرو
صائب از عالم بالا به تو فیضی نرسد
تا چو قمری نشوی واله و شیدایی سرو
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کی دوبین می شود از سایه تماشایی سرو؟
هر سیه رو نشود پرده یکتایی سرو
هوش مصنوعی: کی دوبین می‌شود که در سایه سرو زیبا چه تماشاها و زیبایی‌هایی نهفته است؟ هر کسی با چهره تیره‌اش نمی‌تواند زیبایی یکتای سرو را بپوشاند و پنهان کند.
نشود دیده حق بین دودل از کثرت خلق
چه خلل می رسد از برگ به یکتایی سرو؟
هوش مصنوعی: اگر چشم حق بین دچار تردید شود، از اینکه تعداد زیادی به وجود آمده‌اند، چه آسیبی به وجود یک سرو یکتا خواهد رسید؟
حسن گلهای چمن پا به رکاب است تمام
پای برجاست مخلد چمن آرایی سرو
هوش مصنوعی: زیبایی گلهای چمن همیشه در دسترس و حاضر است و درخت سرو، با قامت بلند و استوارش، نماد زیبایی و شکوه چمن را به خوبی نمایان می‌سازد.
از سرافرازی حسن است نه از کوتاهی
به زمین گر نکشد دامن رعنایی سرو
هوش مصنوعی: اگر زیبایی و شکوه یک شخص به زمین نیفتد، این به خاطر عظمتی است که در او وجود دارد، نه به خاطر اینکه بقیه نمی‌توانند به او برسند.
دو سه روزی است نظربازی بلبل با گل
در خزان سبز بود بخت تماشایی سرو
هوش مصنوعی: چند روزی است که بلبل با گل در فصل خزان لذت می‌برد و بخت سروی که برای تماشا آمده، سرسبز و زیباست.
سفر عالم بالا به قدم نتوان کرد
مانع نشو و نما نیست گران پایی سرو
هوش مصنوعی: برای سفر به عالم بالا، نمی‌توان تنها با قدم رفت. اگر مانع و محدودیتی وجود دارد، نمی‌تواند به زیبایی و شکوه یک سرو آسیب برساند.
زان مبدل نکند جامه خود را هرگز
کز تن خویش بود جامه زیبایی سرو
هوش مصنوعی: هیچ‌گاه لباس خود را تغییر نمی‌دهد، چون لباس زیبای او از خود اوست.
دست آزاده و دریوزه حاجت، هیهات
برنیاید ز بغل پنجه گیرایی سرو
هوش مصنوعی: دست آزاد و بخشنده، هرگز نمی‌تواند از دل کسی که در تلاش و کوشش است، خواسته‌ای را به آسانی بگیرد.
می شود دیده ور از فیض نظربازان حسن
قمری از طوق بود دیده بینایی سرو
هوش مصنوعی: شخصی می‌تواند با دیدن زیبایی‌های دیگران، به درک عمیق‌تری از جمال و کمال برسد. همان‌طور که چشم‌های یک سرو به لطف زیبایی‌اش گشاده و بیناست، ما نیز با تأمل در زیبایی‌های دیگران می‌توانیم فهم بهتری از زیبایی پیدا کنیم.
دل آزاده نگردد ز گرفتاران باز
کم ز قمری نشود وحشت تنهایی سرو
هوش مصنوعی: دل آزاد هرگز جای آسایشش را از دست نمی‌دهد و نخواهد ترسید از تنهایی که مانند قمر در آسمان است.
راستی پیشه خود کن که بود سبز مدام
مجلس افروزی شمع و چمن آرایی سرو
هوش مصنوعی: راستگویی را به عنوان شغل و سرلوحه زندگی‌ات انتخاب کن، زیرا این صفات همیشه مانند شمعی در مجلس، روشنی بخش و دل‌انگیز هستند.
نفس سرد خزان باد بهارست او را
نیست در باغ نهالی به شکیبایی سرو
هوش مصنوعی: نسیم ملایم پاییز، شبیه به نسیم بهار است، اما در باغ هیچ نشانه‌ای از صبر و استواری درخت سرو وجود ندارد.
گر زند با قد او لاف رعونت، از آه
می کنم فاخته ای جامه مینایی سرو
هوش مصنوعی: اگر او با قامتش به خود مباهات کند، من از درد و آه، به مانند فاخته‌ای که لباس زیبا و رنگینی دارد، سخن می‌گویم.
آسمان در نظر همت مردان پست است
نرسد سبزه خوابیده به رعنایی سرو
هوش مصنوعی: آسمان برای کسانی که روح بلند و اراده قوی دارند، بی‌ارزش و ناچیز به نظر می‌رسد. در واقع، گیاهان بیشتر به خواب رفته نمی‌توانند به زیبایی و شکوه سرو برسند.
کاهلان سنگ ره گرمروان می گردند
که زمین گیر شود آب ز همپایی سرو
هوش مصنوعی: کسانی که تنبل و بی‌تحرک هستند، در مسیر افراد موفق و پر انرژی به دنبال خوش‌نشینی می‌گردند، تا بلکه با حضور خود مانع پیشرفت و حرکت آن‌ها شوند.
صائب از عالم بالا به تو فیضی نرسد
تا چو قمری نشوی واله و شیدایی سرو
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو همچون قمری شیدا و سرگردان نشوی، از عالم بالا به تو فیضی نخواهد رسید.