گنجور

غزل شمارهٔ ۶۴۸۱

نیست همدوشی به نخل قامت او، شان سرو
مصرع حسن دوبالا نیست در دیوان سرو
خون گل از بس که جوش غیرت از رشک تو زد
می چکد چون شمع آتش از سر مژگان سرو
دوستی با تازه رویان عمر می سازد دراز
صد نهال غنچه پیشانی بلاگردان سرو!
حرز آزادی بلاگردان چندین آفت است
نیست تاراج خزان را دست بر دامان سرو
گرچه طوق بندگی عمری است دارم بر گلو
برگ سبزی نیستم شرمنده احسان سرو
صائب آن شمشاد قد هرگه به بستان می رود
می شود صد طوق گردن بیشتر نقصان سرو

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نیست همدوشی به نخل قامت او، شان سرو
مصرع حسن دوبالا نیست در دیوان سرو
هوش مصنوعی: قد و قامت او مانند نخل است و هیچ‌کس نمی‌تواند همتای او باشد. زیبایی او به قدری خاص و بی‌نظیر است که هیچ‌کس نمی‌تواند با او مقایسه شود.
خون گل از بس که جوش غیرت از رشک تو زد
می چکد چون شمع آتش از سر مژگان سرو
هوش مصنوعی: به خاطر غیرت و حسادت تو، گل زخم شده و از او خون می‌چکد، مانند شمعی که در اثر آتش، از نوک مژگان یک سرو سرازیر می‌شود.
دوستی با تازه رویان عمر می سازد دراز
صد نهال غنچه پیشانی بلاگردان سرو!
هوش مصنوعی: دوستی با افرادی که چهره‌های تازه و زیبا دارند، عمر را طولانی‌تر می‌کند. حتی اگر صد گل و جوانه در برابر آن سرو قرار گیرد، باز هم جاذبه و زیبایی آن‌ها فراتر است.
حرز آزادی بلاگردان چندین آفت است
نیست تاراج خزان را دست بر دامان سرو
هوش مصنوعی: آزادی یک سپر محافظت‌کننده در برابر بلاهاست و نمی‌گذارد آسیب‌ها به انسان برسد. در این فضا، نباید مانع رشد و شکوفایی درختان، نشانه‌های زندگی و سرسبزی شد.
گرچه طوق بندگی عمری است دارم بر گلو
برگ سبزی نیستم شرمنده احسان سرو
هوش مصنوعی: هرچند که مدت زیادی است بلهوسانه خود را زیر بار بندگی دیگران قرار داده‌ام، اما هیچگاه نتوانستم در برابر نیکی و الطاف آن‌ها با افتخار پاسخگو باشم و همواره شرمنده باقی مانده‌ام.
صائب آن شمشاد قد هرگه به بستان می رود
می شود صد طوق گردن بیشتر نقصان سرو
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به زیبایی و قد بلندی شمشاد اشاره می‌کند که در هر بار که به باغ می‌رود، موجب می‌شود که تعداد طوق‌های گردن او بیشتر و بیشتر از جثه و زیبایی سرو کم شود. به بیان دیگر، زیبایی و خصوصیات خاص هر گیاه به طور طبیعی با هم مقایسه شده و نشان می‌دهد که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند.