گنجور

غزل شمارهٔ ۶۴۱۸

حیرت زدگان را نشود خواب پریشان
در ساغر گوهر نشود آب پریشان
آبی است که آیینه ریحان بهشت است
از فکر تو آن را که شود خواب پریشان
در دایره ماه همان پرده نشین است
هر چند شود پرتو مهتاب پریشان
با وحدت پرتو چه کند کثرت روزن؟
در تیغ ز جوهر نشود آب پریشان
چون آینه کز نقش، پریشان شودش خواب
دل گشت ز جمعیت اسباب پریشان
در پیرهن بحر شود گرد یتیمی
خاکی که شود در ره سیلاب پریشان
ما در چه شماریم، که دریا شده از موج
در جستن آن گوهر نایاب پریشان
زنهار مده راه به دل عیش جهان را
کز خنده شود غنچه سیراب پریشان
صائب نشود جمع به شیرازه محشر
هر دل که شد از دوری احباب پریشان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حیرت زدگان را نشود خواب پریشان
در ساغر گوهر نشود آب پریشان
هوش مصنوعی: حیرت‌زده‌ها نمی‌توانند خواب آرامی داشته باشند، مانند آبی که در ساغر گوهر قرار نمی‌گیرد و همیشه آشفته است.
آبی است که آیینه ریحان بهشت است
از فکر تو آن را که شود خواب پریشان
هوش مصنوعی: آبی است که در آن تصویر گل ریحان بهشتی نمایان است و از تفکر تو، آن آبی به دل می‌نشیند و خواب را به هم می‌زند.
در دایره ماه همان پرده نشین است
هر چند شود پرتو مهتاب پریشان
هوش مصنوعی: در دایره ماه، همچنان که پرده‌ای وجود دارد، هرچند که نور ماه ممکن است نامنظم و پراکنده باشد.
با وحدت پرتو چه کند کثرت روزن؟
در تیغ ز جوهر نشود آب پریشان
هوش مصنوعی: وقتی نور یک‌دست و واحدی وجود دارد، کثرت و تعدد روزنه‌ها نمی‌تواند بر آن تأثیر بگذارد. همچنین، اگر چیزی از جوهر و اصل خود دور شود، دیگر نمی‌تواند به حالت اولیه و شفاف خود برگردد.
چون آینه کز نقش، پریشان شودش خواب
دل گشت ز جمعیت اسباب پریشان
هوش مصنوعی: وقتی که آینه از انعکاس تصویرش به هم می‌ریزد، دل نیز از دیدن جمعیت و شلوغی دچار آشفتگی می‌شود.
در پیرهن بحر شود گرد یتیمی
خاکی که شود در ره سیلاب پریشان
هوش مصنوعی: در چادر دریا، گرد و غبار یتیمی به وجود می‌آید که در مسیر سیلاب به هم ریخته و آشفته می‌شود.
ما در چه شماریم، که دریا شده از موج
در جستن آن گوهر نایاب پریشان
هوش مصنوعی: ما در چه وضعیتی هستیم که دریا از جستجوی آن گوهر نایاب پر از موج و بی‌قرار شده است؟
زنهار مده راه به دل عیش جهان را
کز خنده شود غنچه سیراب پریشان
هوش مصنوعی: مواظب باش که به دل خود راهی به شادی‌های گذرای دنیا ندهی، زیرا این شادی‌ها می‌توانند همچون خنده‌ای غنچه را از لطافت و طراوت خود بیندازند و به حال نگران و آشفته‌ای دچار کنند.
صائب نشود جمع به شیرازه محشر
هر دل که شد از دوری احباب پریشان
هوش مصنوعی: در روز قیامت، هیچ دلی نمی‌تواند جمع و سامان بگیرد اگر که به خاطر دوری از دوستانش آشفته و ناراحت باشد.