صائبغزل شمارهٔ ۶۴۱۶
صاف است به گردون دل بی کینه مستان
زنگار نگیرد به خود آیینه مستان
در آینه هر نقش کجی راست نماید
کین مهر شود در دل بی کینه مستان
آیینه ز خاکستر اگر نور پذیرد
از دردکشی صاف شود سینه مستان
در گلشن وحدت گل رعنا نتوان یافت
یکرنگ بود شنبه و آدینه مستان
در ناف غزالان ختن مشک نهان است
غافل مشو از خرقه پشمینه مستان
گنجوری گوهر طلبد حوصله بحر
هر دل نشود محرم گنجینه مستان
جامی که توان دید در او راز جهان را
در عالم ایجاد بود سینه مستان
سرپنجه خورشید به شبنم نتوان تافت
دل صاف کن ای محتسب از کینه مستان
حسنی که ز خط بر سر انصاف نیاید
بی فیض بود چون شب آدینه مستان
صائب پی روشن گهران گیر که زنگار
طوطی شود از پرتو آیینه مستان
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
صاف است به گردون دل بی کینه مستان
زنگار نگیرد به خود آیینه مستان
هوش مصنوعی: آسمان دل مستان، که از کینه و حسادت خالی است، به وضوح و صفا دیده می‌شود و بر اثر کدورت‌ها و ناملایمات دچار زنگ‌زدگی نمی‌شود؛ زیرا این دل‌ها همچون آیینه‌ای پاک و روشن هستند.
در آینه هر نقش کجی راست نماید
کین مهر شود در دل بی کینه مستان
هوش مصنوعی: در آینه، هر تصویری که نادرست باشد، به صورت صحیح نمایش داده می‌شود. این به این معناست که عشق و محبت می‌تواند در قلب کسانی که کینه ندارند، به خوبی و به درستی جای بگیرد.
آیینه ز خاکستر اگر نور پذیرد
از دردکشی صاف شود سینه مستان
هوش مصنوعی: اگر آینه از خاکستر نور بگیرد، سینه‌ی مستی که از درد کشیده صاف و پاک خواهد شد.
در گلشن وحدت گل رعنا نتوان یافت
یکرنگ بود شنبه و آدینه مستان
هوش مصنوعی: در باغ یکپارچگی، نمی‌توان گلی با زیبایی خاص پیدا کرد؛ زیرا در روزهای مختلف، مانند شنبه و جمعه، حال و هوا و رنگ و بوی مستان متفاوت است.
در ناف غزالان ختن مشک نهان است
غافل مشو از خرقه پشمینه مستان
هوش مصنوعی: در ناحیه‌ای که غزالان زندگی می‌کنند، بوی خوش مشک وجود دارد. بنابراین، نباید از پوشش و لباس پشمینه مسافران و خوش‌گذرانان غافل شد.
گنجوری گوهر طلبد حوصله بحر
هر دل نشود محرم گنجینه مستان
هوش مصنوعی: گنجینه‌ای که ارزشمند است، شایسته صبر و تحمل در برابر دریاهاست. هر قلبی نمی‌تواند راز و رمز این گنج را درک کند و به رموز آن پی ببرد.
جامی که توان دید در او راز جهان را
در عالم ایجاد بود سینه مستان
هوش مصنوعی: جامی که در آن می‌توان حقیقت و رمز و راز جهان را مشاهده کرد، در دل عاشقان و شیدایان وجود دارد.
سرپنجه خورشید به شبنم نتوان تافت
دل صاف کن ای محتسب از کینه مستان
هوش مصنوعی: درخشندگی و تلالو خورشید نمی‌تواند به شبنم آسیب بزند؛ بنابراین، ای نگهبان، دل خود را از کینه‌ی مستان پاک کن و صاف نگه‌دار.
حسنی که ز خط بر سر انصاف نیاید
بی فیض بود چون شب آدینه مستان
هوش مصنوعی: زیبایی‌ای که بر پایه انصاف نیست، بی‌فایده است، مانند شب آدینه برای مستان.
صائب پی روشن گهران گیر که زنگار
طوطی شود از پرتو آیینه مستان
هوش مصنوعی: افراد باهوش و دانا را بشناس، زیرا حضور نیکو و تأثیرگذار آن‌ها می‌تواند باعث تغییر و بهبود محیط اطراف شود و حتی می‌تواند زیبایی‌ها و صفات خوب دیگران را نمایان کند.
حاشیه ها
1396/06/11 22:09
حمید
سلام و درود الهی
واقعا که حضرت صائب شاه مستانه
و این شعر فوق العادس
اللخصوص اون بیت که میگه
در گلشن وحدت گل رعنا نتوان یافت
یکرنگ بود شنبه و آدینه مستان
که بیانگر نظریه وحدت وجود که من خودم
به شخصه خیلی بهش اعتقاد و ایمان دارم
اگه همه مردم وحدت وجود رو باور کنند این مشکلی
در دنیا باقی نمیمونه
یه سوالم داشتم
مصرع از درد کشی صاف شود سینه مستان
دَرد کشی درسته یا دُرد کشی ؟ با سپاس از سایت عالیتون