غزل شمارهٔ ۶۲۹۲
داغ بر دل شدم از انجمن یار برون
دست خالی نتوان رفت ز گلزار بیرون
باد زنجیری این راه پر از پیچ و خم است
دل چسان آید ازان طره طرار برون؟
در ریاضی که بود دیده بلبل شبنم
نرود بوی گل از رخنه دیوار برون
گرچه باریک چو سوزن شدم از دقت فکر
رهروی را نکشیدم ز قدم خار برون
دل سرمست اگر بار امانت نکشد
کیست آید دگر از عهده این کار برون؟
بی محرک نشود هیچ سخنور گویا
نغمه بی زخمه نیاید ز رگ تار برون
هر که اوقات کند صرف به نقادی خلق
می رود زود تهیدست ز بازار برون
کجی از طینت نادان به نصیحت نرود
که نیاید به فسون پیچ و خم از مار برون
رخنه در سد سکندر کند آسان صائب
هر که آید ز پس پرده پندار برون
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
داغ بر دل شدم از انجمن یار برون
دست خالی نتوان رفت ز گلزار بیرون
هوش مصنوعی: از حسرت ملاقات یاران، قلبم پر از درد شده و نمیتوان بدون دستی پر از گل، از باغ بیرون رفت.
باد زنجیری این راه پر از پیچ و خم است
دل چسان آید ازان طره طرار برون؟
هوش مصنوعی: باد زنجیری این مسیر پر از پیچ و خم است، چگونه دل میتواند از آن موهای پیچیده و در هم رفته خارج شود؟
در ریاضی که بود دیده بلبل شبنم
نرود بوی گل از رخنه دیوار برون
هوش مصنوعی: در علم ریاضی، وقتی بلبل بر روی شبنم مینشیند، بوی گل از ناحیهای که دیوار را سوراخ کرده، بیرون نمیآید.
گرچه باریک چو سوزن شدم از دقت فکر
رهروی را نکشیدم ز قدم خار برون
هوش مصنوعی: هر چند که ذهنم آنقدر حساس و دقیق شده که مانند سوزن باریک است، اما همیشه سعی کردهام که در مسیر زندگی دیگران را از درد و سختی دور کنم و قدمی در راه آنها نگذارم که باعث آزارشان شود.
دل سرمست اگر بار امانت نکشد
کیست آید دگر از عهده این کار برون؟
هوش مصنوعی: اگر دل شاداب نتواند بار مسئولیت را تحمل کند، چه کسی دیگری میتواند از عهده این کار برآید؟
بی محرک نشود هیچ سخنور گویا
نغمه بی زخمه نیاید ز رگ تار برون
هوش مصنوعی: هیچ سخنوری نمیتواند بدون انگیزه و تحریک، چیزی بگوید. مانند اینکه نغمهای بدون ضربه به رشته تار پیانو نمیتواند از آن خارج شود.
هر که اوقات کند صرف به نقادی خلق
می رود زود تهیدست ز بازار برون
هوش مصنوعی: هر کس که وقتش را صرف قضاوت و انتقاد از دیگران کند، به سرعت از دنیا و زندگی خود خالی میشود و از جمع و بازار دور میافتد.
کجی از طینت نادان به نصیحت نرود
که نیاید به فسون پیچ و خم از مار برون
هوش مصنوعی: طینت نادان به نصیحت تغییر نمیکند، همانطور که مار نمیتواند از پیچ و خمهای خود خارج شود.
رخنه در سد سکندر کند آسان صائب
هر که آید ز پس پرده پندار برون
هوش مصنوعی: کسی که از پس پرده خیال و باور خود وارد میشود، میتواند به راحتی بر همه موانع غلبه کند.

صائب