گنجور

غزل شمارهٔ ۶۲۲۶

سر بی مغز را از باده گلرنگ خالی کن
دل خود را مصفا از شراب لایزالی کن
چو نقش بوریا بر خاک نه پهلوی لاغر را
می ریحانی تحقیق در جام سفالی کن
چو ماه بدر عمری جلوه تن پروری کردی
به گردون ریاضت روزگاری هم هلالی کن
همیشه برق فرصت بر مراد کس نمی خندد
اگر هم گریه ای یابی دلی از گریه خالی کن
زبان بازی به شمع بی ادب بگذار در مجلس
به بزم حال چون آیی شمار نقش قالی کن
مکن تن پروری تا می توان دل را صفا دادن
چو اصحاب یمین تعمیر ایوان شمالی کن
ز نخل زندگی تا هست برگی بر قرار خود
ز آه سرد چون باد خزان بی اعتدالی کن
نداری دسترس چون بر زر و سیم جهان صائب
دل احباب را تسخیر از نیکو خصالی کن

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سر بی مغز را از باده گلرنگ خالی کن
دل خود را مصفا از شراب لایزالی کن
هوش مصنوعی: سر بی فکر و اندیشه را از بادهٔ خوش رنگ پر کن، و دل خود را از شراب بی‌پایان پاک و روشن کن.
چو نقش بوریا بر خاک نه پهلوی لاغر را
می ریحانی تحقیق در جام سفالی کن
هوش مصنوعی: وقتی که نقش حصیر بر زمین می‌افتد، به آرامی به کنار لاغری می‌میرد. مثل اینکه بوی خوشی از ظرف سفالی چشیدن را فراموش نکرده‌ایم.
چو ماه بدر عمری جلوه تن پروری کردی
به گردون ریاضت روزگاری هم هلالی کن
هوش مصنوعی: تو مانند ماه کامل، مدت زیادی در زیبایی و خودپرستی زندگی کردی، حال وقت آن است که همچون هلال، در دوران سختی و زحمت نیز خود را نشان دهی.
همیشه برق فرصت بر مراد کس نمی خندد
اگر هم گریه ای یابی دلی از گریه خالی کن
هوش مصنوعی: فرصت‌های مناسب همیشه در دسترس نخواهند بود و شادی همیشگی نیست. اگر در زندگی با ناراحتی یا غمی روبرو هستی، سعی کن که دل را از این غم‌ها خالی کنی و به دنبال آرامش باشی.
زبان بازی به شمع بی ادب بگذار در مجلس
به بزم حال چون آیی شمار نقش قالی کن
هوش مصنوعی: اگر در مهمانی نشسته‌ای، به طور غیررسمی و بی‌معنی با دیگران صحبت کن، همانند شمعی که به آداب مجلس توجهی ندارد. وقتی به آن جمع می‌رسی، مانند نقوش روی قالی، توجه‌ها را به خود جلب کن.
مکن تن پروری تا می توان دل را صفا دادن
چو اصحاب یمین تعمیر ایوان شمالی کن
هوش مصنوعی: تن پروری نکن و از فرصت استفاده کن تا دل را پاک و صاف کنی. مانند کسانی که در بهشت هستند، تلاش کن تا زندگی و کارهای نیک خود را بنا کنی.
ز نخل زندگی تا هست برگی بر قرار خود
ز آه سرد چون باد خزان بی اعتدالی کن
هوش مصنوعی: از زندگی مانند درخت نخل، تا زمانی که یک برگ هم باقی است، باید با وقار و آرامش بایستی. با آه سردی چون باد پاییزی، کمی بی‌توجهی و عدم تعادل کن.
نداری دسترس چون بر زر و سیم جهان صائب
دل احباب را تسخیر از نیکو خصالی کن
هوش مصنوعی: اگر به طلا و نقره دسترسی نداری، با داشتن ویژگی‌های خوب و نیکو می‌توانی دل دوستان و عزیزانت را به سوی خود جلب کنی و آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهی.