گنجور

غزل شمارهٔ ۶۲۰۶

جدا شو از دو عالم تا توانی با خدا بودن
که دارد دردسر بسیار، با خلق آشنا بودن
بکش در زندگی مردانه جام نیستی بر سر
که باشد در بلا بودن، به از بیم بلا بودن
دم تیغ قضا از چین ابرو برنمی گردد
ندارد حاصلی دلگیر از حکم قضا بودن
ثمرهای گرامی در بهشت جاودان دارد
درین بستانسرا یک چند بی برگ و نوا بودن
به سیم قلب باشد ماه کنعان را خریداری
به امید غنای جاودان چندی گدا بودن
ز طوفان حوادث لنگر تمکین مده از کف
که دریا می کند دل را به تلخی ها رضا بودن
میاور رو به مردم تا نگردانند رو از تو
که باشد بر خلایق پشت کردن مقتدا بودن
چو پل از بردباری بگذران تقصیر خلق از خود
نباید تند چون سیلاب با قد دو تا بودن
تمنا را ز دل، چون سگ ز مسجد، دور می سازی
اگر دانی چه مطلب هاست در بی مدعا بودن
سواد فقر می بخشد حیات جاودان صائب
درین ظلمت نباید غافل از آب بقا بودن

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جدا شو از دو عالم تا توانی با خدا بودن
که دارد دردسر بسیار، با خلق آشنا بودن
هوش مصنوعی: از دو دنیای مادی و انسانی جدا شو تا جایی که می‌توانی با خداوند ارتباط داشته باشی، زیرا این ارتباط ممکن است مشکلات زیادی به همراه داشته باشد، اما آشنایی با مردم نیز دشواری‌های خاص خودش را دارد.
بکش در زندگی مردانه جام نیستی بر سر
که باشد در بلا بودن، به از بیم بلا بودن
هوش مصنوعی: در زندگی، با شجاعت و به طور کامل پذیرفتن خطرات را تجربه کن؛ زیرا رو در روی مشکلات ایستادن بهتر از زندگی در ترس و نگرانی از آنهاست.
دم تیغ قضا از چین ابرو برنمی گردد
ندارد حاصلی دلگیر از حکم قضا بودن
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که تعبیرات و احساسات انسانی نمی‌توانند بر سرنوشت‌سازهای کلان زندگی تأثیر بگذارند. گویی زیبایی‌های طبیعی و حوادث برخاسته از قضا و قدر تغییر ناپذیرند و نمی‌توان از آن‌ها شکایت کرد. در واقع، شکایت از سرنوشت هیچ نتیجه‌ای ندارد و بهتر است با آن کنار آمد.
ثمرهای گرامی در بهشت جاودان دارد
درین بستانسرا یک چند بی برگ و نوا بودن
هوش مصنوعی: در باغی که همیشه سبز و پرثمر است، مدتی باید تحمل کرد که بدون میوه و آواز باشیم.
به سیم قلب باشد ماه کنعان را خریداری
به امید غنای جاودان چندی گدا بودن
هوش مصنوعی: برای دستیابی به ثروت و بهشت جاودانی، انسان باید گاهی در زندگی سختی و نیازمندی را تجربه کند. در واقع، زندگی کردن با کمبود و فقر می‌تواند راهی باشد برای رسیدن به بالاترین نعمت‌ها و برکات.
ز طوفان حوادث لنگر تمکین مده از کف
که دریا می کند دل را به تلخی ها رضا بودن
هوش مصنوعی: از طوفان حوادث به هیچ وجه لنگر آرامش را رها نکن، زیرا دریا دل را از تلخی‌ها راضی می‌کند.
میاور رو به مردم تا نگردانند رو از تو
که باشد بر خلایق پشت کردن مقتدا بودن
هوش مصنوعی: به دیگران روی نیاور تا آن‌ها تو را از خودشان دور نکنند، زیرا این کار باعث می‌شود که رهبری و پیشوایی را پشت سر بگذاری.
چو پل از بردباری بگذران تقصیر خلق از خود
نباید تند چون سیلاب با قد دو تا بودن
هوش مصنوعی: هرگاه که از صبر و تحمل خود عبور کنی، نباید به سرعت به خطاهای دیگران اعتراض کنی، مانند اینکه سیلابی که با قدی دو برابر در راه خود جاری است، نباید به سرعت به دیگران بخورد.
تمنا را ز دل، چون سگ ز مسجد، دور می سازی
اگر دانی چه مطلب هاست در بی مدعا بودن
هوش مصنوعی: اگر بدانی چه حقیقت‌هایی در بی‌ادعایی نهفته است، آرزوهایت را از دل دور می‌کنی، مانند اینکه سگی را از مسجد دور کنی.
سواد فقر می بخشد حیات جاودان صائب
درین ظلمت نباید غافل از آب بقا بودن
هوش مصنوعی: فقر باعث می‌شود که زندگی به نوعی جاودانه به نظر برسد. در این تاریکی نباید فراموش کرد که برای زنده ماندن به آب حیات نیاز داریم.