گنجور

غزل شمارهٔ ۶۱۹۲

خطر دارد به محفل از کمند وحدت افتادن
به گرداب بلا از حلقه جمعیت افتادن
کنون کز گرم رفتاری چراغی می شود روشن
گرانجانی است چون سنگ مزار از غفلت افتادن
ترا آن روز اهل دل شمارند از سبکباران
که بتوانی به رقص از بانگ طبل رحلت افتادن
ز اخوان راضیم تا دیدم انصاف خریداران
گوارا کرد بر من چاه را از قیمت افتادن
ترقی در تنزل بوده است اقبالمندان را
که ابراهیم ادهم شد تمام از دولت افتادن
درخت خشک از سعی بهاران برنمی گیرد
چه حاصل در کهنسالی به فکر طاعت افتادن؟
شکایت می کنند از تنگدستی کوته اندیشان
که کافر نعمتی بار آورد در نعمت افتادن
برات سرنوشت آسمانی برنمی گردد
چه لازم در طلسم اختیار ساعت افتادن؟
نیندازد زوال از حال خود خورشید تابان را
چه نقصان پاک گوهر را ز اوج عزت افتادن؟
مدار از حسن نیت دست در کار جهان صائب
که طاعت می کند اوقات را، خوش نیت افتادن

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خطر دارد به محفل از کمند وحدت افتادن
به گرداب بلا از حلقه جمعیت افتادن
هوش مصنوعی: در جمع‌های دوستانه و هم‌نشینی‌ها ممکن است به خاطر نزدیکی و وابستگی‌های عاطفی، به دام مشکلات و چالش‌های فراوانی گرفتار شد. بهتر است مراقب بود که این نزدیکی دلیل آسیب‌پذیری نشود.
کنون کز گرم رفتاری چراغی می شود روشن
گرانجانی است چون سنگ مزار از غفلت افتادن
هوش مصنوعی: حالا که با محبت و رفتار خوب، روشنایی ایجاد می‌شود، باید مراقب باشیم که مانند سنگ مزار، از بی‌توجهی و غفلت دور بمانیم.
ترا آن روز اهل دل شمارند از سبکباران
که بتوانی به رقص از بانگ طبل رحلت افتادن
هوش مصنوعی: در آن روز، کسانی که به حقیقت و عشق تعلق دارند، تو را از افرادی می‌دانند که می‌توانی با آرامش به رقص درآیی و با صدای طبل جدایی به دنیا پایان دهی.
ز اخوان راضیم تا دیدم انصاف خریداران
گوارا کرد بر من چاه را از قیمت افتادن
هوش مصنوعی: من از برادرانم راضی هستم، چرا که وقتی انصاف خریداران را دیدم، متوجه شدم که چاه (مشکلات) بر من آسان‌تر شده و قیمت‌ها کاهش یافته‌اند.
ترقی در تنزل بوده است اقبالمندان را
که ابراهیم ادهم شد تمام از دولت افتادن
هوش مصنوعی: افراد موفق و با بخت در واقع در مسیر سقوط و تنزل قرار گرفته‌اند، زیرا ابراهیم ادهم به واسطه از دست دادن قدرت و ثروت به مقام و عظمت رسید.
درخت خشک از سعی بهاران برنمی گیرد
چه حاصل در کهنسالی به فکر طاعت افتادن؟
هوش مصنوعی: درختی که خشک شده، با تلاش‌های بهار دوباره شکوفا نمی‌شود. چه فایده‌ای دارد که در سال‌های پیری به فکر انجام عبادت بیفتیم؟
شکایت می کنند از تنگدستی کوته اندیشان
که کافر نعمتی بار آورد در نعمت افتادن
هوش مصنوعی: افراد کوته‌نظر که به فقر و تنگدستی خود گله می‌کنند، نادانسته نعمت‌هایی را به دست می‌آورند که در نهایت به تباهی و نارسایی آنها منجر می‌شود.
برات سرنوشت آسمانی برنمی گردد
چه لازم در طلسم اختیار ساعت افتادن؟
هوش مصنوعی: سرنوشت آسمانی تو تغییر نخواهد کرد، حتی اگر همه تلاش‌هایت را برای تغییر زمان و مکان انجام دهی.
نیندازد زوال از حال خود خورشید تابان را
چه نقصان پاک گوهر را ز اوج عزت افتادن؟
هوش مصنوعی: زوال و نابودی نمی‌تواند تأثیری بر حال و وضعیت خورشید تابان داشته باشد. چه کمبودی می‌تواند وجود داشته باشد که گوهر پاک و ارزشمند در اوج عزت و greatness، از آن مقام خود پایین بیاید؟
مدار از حسن نیت دست در کار جهان صائب
که طاعت می کند اوقات را، خوش نیت افتادن
هوش مصنوعی: حسن نیت و نیت پاک در مدیریت امور جهان نقش مهمی دارد، زیرا فرشته‌های آسمانی در زمان‌های مناسب به اطاعت از این نیت‌های خوب مشغول می‌شوند.