غزل شمارهٔ ۶۱۵۹
تا برآورد آن بهشتی روی از بر پیرهن
بر تن سیمین بران شد از عرق تر پیرهن
از عرق زد ماه کنعان غوطه ها در رود نیل
تا ز مستی چاک زد آن سیم پیکر پیرهن
از لطافت معنی نازک نمی آید به چشم
کاش آن سیمین بدن می داشت در بر پیرهن
پرتو مهتاب می سازد کتان را تار و مار
کی شود پوشیده آن سیمین بدن در پیرهن؟
باده گلگون به رنگ خود برآرد شیشه را
زان تن چون برگ گل گردید احمر پیرهن
می شود چون روی ماه مصر از سیلی کبود
گر ز برگ گل کند آن نازپرور پیرهن
هر که را از پوست چون بادام بیرون آورد
عشق شیرین کار می پوشد ز شکر پیرهن
پرده پوش ما سیه رویان حجاب ما بس است
کز بهار خود کند ایجاد، عنبر پیرهن
شور سودا فارغ از فکر لباسم کرده است
از کف خود می کنم چون بحر در بر پیرهن
نیست چون مجمر به عود خام صائب چشم من
تا ز دود دل توان کردن معطر پیرهن
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا برآورد آن بهشتی روی از بر پیرهن
بر تن سیمین بران شد از عرق تر پیرهن
هوش مصنوعی: وقتی که آن چهرهی بهشتی از زیر لباس برنزیاش برمیآید، لباس نقرهای او از عرق خیس میشود.
از عرق زد ماه کنعان غوطه ها در رود نیل
تا ز مستی چاک زد آن سیم پیکر پیرهن
هوش مصنوعی: پرتو نور ماه از سرزمین کنعان به رود نیل میفروزد و آنقدر مستی و شادی دارد که بر تن سیمینش چاک میافتد.
از لطافت معنی نازک نمی آید به چشم
کاش آن سیمین بدن می داشت در بر پیرهن
هوش مصنوعی: زیبایی معنا به قدری لطیف است که به راحتی درک نمیشود. ای کاش آن بدن سیمین، زیر لباسش نمایان میبود.
پرتو مهتاب می سازد کتان را تار و مار
کی شود پوشیده آن سیمین بدن در پیرهن؟
هوش مصنوعی: نور مهتاب باعث میشود که کتان زیر آن به شدت زیبا و دلبر به نظر برسد. اما آیا میشود آن بدن زیبا را در زیر لباس پوشاند؟
باده گلگون به رنگ خود برآرد شیشه را
زان تن چون برگ گل گردید احمر پیرهن
هوش مصنوعی: نوشیدنی سرخ رنگ با خود، شیشه را به رنگی زیباتر جلوه میدهد و از آن تن، مانند برگ گل، رنگی سرخ و دلپذیر به پیراهن میبخشد.
می شود چون روی ماه مصر از سیلی کبود
گر ز برگ گل کند آن نازپرور پیرهن
هوش مصنوعی: اگر صورت زیبای محبوب مانند چهره ماه بر اثر سیلی کبود شود، آیا نازک و لطیف بودن پیراهن گل آن را تحت تأثیر قرار میدهد؟
هر که را از پوست چون بادام بیرون آورد
عشق شیرین کار می پوشد ز شکر پیرهن
هوش مصنوعی: هر کسی که بتواند از سختیها و مشکلاتی چون پوست بادام عبور کند، عشق و محبت به او لباس زیبای شکرین میپوشاند.
پرده پوش ما سیه رویان حجاب ما بس است
کز بهار خود کند ایجاد، عنبر پیرهن
هوش مصنوعی: پردهپوش ما که سیاهروش است، حجاب ما کافی است، زیرا او از بهار خود، عطر و بوی دلانگیزی به لباسی که بر تن دارد، میدهد.
شور سودا فارغ از فکر لباسم کرده است
از کف خود می کنم چون بحر در بر پیرهن
هوش مصنوعی: شور و ناراحتی قلبی باعث شده است که از فکر و دغدغههای لباس خود بیخبر شوم. حالا مانند دریایی که در آغوش لباسش خود را رها میکند، من نیز از همه چیز دور افتادهام.
نیست چون مجمر به عود خام صائب چشم من
تا ز دود دل توان کردن معطر پیرهن
هوش مصنوعی: چشم من مانند یک مجمر است که بدون عود خام فقط دود دل را ایجاد میکند، و این دود میتواند لباس مرا معطر کند.

صائب