گنجور

غزل شمارهٔ ۶۰۸۳

بر نظربازان ستم در ابتدای خط مکن
خشک مغزی در بهار جانفزای خط مکن
قطع پیوند محبت می کند مکتوب خشک
سرکشی با عاشقان در ابتدای خط مکن
می کند بیدار آب این سبزه خوابیده را
تیغ را از ساده لوحی آشنای خط مکن
چشم تا بر هم زنی این مور گردیده است مار
بی سبب تعجیل در نشو و نمای خط مکن
شعله خس می شود خامش به اندک فرصتی
تکیه بر حسن سبکسیر صفای خط مکن
از زبان بازی پریشان می شود زلف حواس
شانه را تا می توانی آشنای خط مکن
می شود زیر و زبر از لشکر بیگانه ملک
زلف را باز از سر خود از برای خط مکن
حکم نتوان بر فلک راندن به تقویم کهن
ناز بر صاحبدلان در انتهای خط مکن
از نزول آیه رحمت خجل گشتن خطاست
روی خود پنهان ز صائب از حیای خط مکن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بر نظربازان ستم در ابتدای خط مکن
خشک مغزی در بهار جانفزای خط مکن
هوش مصنوعی: به افرادی که تنها به ظاهر و ظواهر اهمیت می‌دهند، توجه نکن. در چنین زمانی که زندگی و جوانی پر از نشاط و سرزندگی است، خودت را محدود نکن و از زیبایی‌ها و شادی‌ها بهره‌مند شو.
قطع پیوند محبت می کند مکتوب خشک
سرکشی با عاشقان در ابتدای خط مکن
هوش مصنوعی: نامه خشک و بی‌احساس، عشق را از هم می‌گسلد؛ پس در ابتدای نامه، از سرکشیدن و بی‌توجهی به عاشقان بپرهیز.
می کند بیدار آب این سبزه خوابیده را
تیغ را از ساده لوحی آشنای خط مکن
هوش مصنوعی: آب، این سبزه خوابیده را بیدار می‌کند. اما تو باید مراقب باشی و از ناپختگی و سادگی خود در برابر خطاهای آشنا پرهیز کنی.
چشم تا بر هم زنی این مور گردیده است مار
بی سبب تعجیل در نشو و نمای خط مکن
هوش مصنوعی: زمانی که چشمانت را می‌بندی، این مور بی‌هیچ دلیلی به سرعت در حال رشد و توسعه است. بنابراین بی‌جهت عجله نکن و کار خطا انجام نده.
شعله خس می شود خامش به اندک فرصتی
تکیه بر حسن سبکسیر صفای خط مکن
هوش مصنوعی: شعله‌ای که به شدت می‌درخشد، به سادگی و با کمی غفلت، می‌تواند خاموش شود. بنابراین، بر زیبایی و سبکی دل نبندید و آن را نادیده نگیرید.
از زبان بازی پریشان می شود زلف حواس
شانه را تا می توانی آشنای خط مکن
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که به دلیل گفتمان و بازی های زبانی، ممکن است حواس و تمرکز انسان به هم بریزد، بنابراین تا جایی که امکان دارد، از برقراری ارتباط و آشنا شدن با خط و نشان‌های دیگران خودداری کن.
می شود زیر و زبر از لشکر بیگانه ملک
زلف را باز از سر خود از برای خط مکن
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که وقتی دشمنان و بیگانگان به سرزمین می‌آیند، ممکن است اوضاع به هم بریزد، اما نباید فراموش کرد که زیبایی و جذابیت زلف کسی که محبوب است، باید همیشه احترام گذاشته شود. در واقع، پرده‌داری از زیبایی و محبت باید همچنان وجود داشته باشد و به خاطر مشکلات نباید آن را نادیده گرفت.
حکم نتوان بر فلک راندن به تقویم کهن
ناز بر صاحبدلان در انتهای خط مکن
هوش مصنوعی: نمی‌توان با استفاده از تقویم قدیمی بر سرنوشت آسمان حکمرانی کرد، پس بر صاحبدلان افراشته دل در انتهای مسیر ناز نکن.
از نزول آیه رحمت خجل گشتن خطاست
روی خود پنهان ز صائب از حیای خط مکن
هوش مصنوعی: اگر آیه‌ای از رحمت نازل شود، شرمگین شدن و از آن خجالت کشیدن نادرست است. نباید روی خود را از شرم پنهان کنی، زیرا شرم و حیا نباید مانع از دریافت و بهره‌مندی از نعمت‌ها شود.