گنجور

غزل شمارهٔ ۶۰۸۲

ای دل روشن حجاب از طارم اخضر مکن
آفتاب خویش را مغلوب نیلوفر مکن
زیر گردون باش چندانی که جسمت جان شود
گندمت چون آرد شد در آسیا لنگر مکن
حق نمایی کار هر آیینه بی زنگ نیست
تا بود دل، روی در آیینه دیگر مکن
دام تزویرست خاموشی سگ گیرنده را
نفس اگر عاجز نماید خویش را باور مکن
مرگ چون مو از خمیرت می کشد آسان برون
ریشه محکم در دل فولاد چون جوهر مکن
لنگر بحر حوادث دل به دریا کردن است
سیر این دریای پر آشوب، بی لنگر مکن
سفله را با خود طرف کردن طریق عقل نیست
زینهار از ناکسان صائب شکایت سر مکن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای دل روشن حجاب از طارم اخضر مکن
آفتاب خویش را مغلوب نیلوفر مکن
هوش مصنوعی: ای دل، حجاب را از روی باغ سبز بردار و نگذار که نور خورشیدت تحت‌الشعاع گل سرخ قرار گیرد.
زیر گردون باش چندانی که جسمت جان شود
گندمت چون آرد شد در آسیا لنگر مکن
هوش مصنوعی: زیر آسمان، تا جایی که می‌توانی زندگی کن، زیرا وقتی وجودت مانند گندم در آرد آسیاب شد، دیگر هیچ تکیه‌گاهی نخواهی داشت.
حق نمایی کار هر آیینه بی زنگ نیست
تا بود دل، روی در آیینه دیگر مکن
هوش مصنوعی: حق‌گویی و صداقت همیشه بدون نقص و عیب نیست. تا زمانی که دل شفاف و پاک باشد، به چیز دیگری توجه نکن.
دام تزویرست خاموشی سگ گیرنده را
نفس اگر عاجز نماید خویش را باور مکن
هوش مصنوعی: دام تزویر و نیرنگی وجود دارد که سکوت و آرامش برای شکارچی، نشانه‌ای از ناتوانی او نیست. اگر نفس و درونیات انسان نتواند بر خود غلبه کند، نباید به خود اعتماد کرد و باید مراقب شگردهای فریبنده بود.
مرگ چون مو از خمیرت می کشد آسان برون
ریشه محکم در دل فولاد چون جوهر مکن
هوش مصنوعی: مرگ به آرامی و به سادگی از وجودت خارج می‌شود، اما ریشه‌ای که در قلبت دارد، همانند فولاد محکم است. پس نگذار که این جوهر در وجودت از بین برود.
لنگر بحر حوادث دل به دریا کردن است
سیر این دریای پر آشوب، بی لنگر مکن
هوش مصنوعی: دل به دریا زدن در میان مشکلات و چالش‌های زندگی، به معنای داشتن اعتماد به نفس و شجاعت برای مواجهه با سختی‌هاست. اما باید توجه کرد که بدون داشتن یک نقطه‌ی اتکا یا راهنمایی، ورود به این دریای پر تلاطم می‌تواند خطرناک باشد. پس برای روبرو شدن با مشکلات، نیاز است که ابتدا خود را به یک ثبات و استحکام برسانیم.
سفله را با خود طرف کردن طریق عقل نیست
زینهار از ناکسان صائب شکایت سر مکن
هوش مصنوعی: دوست نداشته باش که با افراد پایین‌تر از خودت سر و کار داشته باشی، زیرا این کار به عقل و خرد تو برنمی‌گردد. پس حواست باشد که از ناتوانان و افرادی که ارزش ندارند، شکایت نکنید.