گنجور

غزل شمارهٔ ۶۰۴۸

چون توان قانع به پیغام از لب دلبر شدن؟
با دهان خشک نتوان از لب کوثر شدن
حاصل نزدیکی سیمین بران دل خوردن است
رشته از گوهر ندارد بهره جز لاغر شدن
گوشه گیری می کند ناقص عیاران را تمام
بی صدف صورت نبندد قطره را گوهر شدن
پیروان از پیشرو دارند پیش رو سپر
سینه می باید به تیغ افشرد در رهبر شدن
پای طاوس از سر طاوس رعنایی نبرد
نخوت آتش نگردد کم به خاکستر شدن
نقد خود را بر امید نسیه باطل کردن است
پش دونان با رخ زرین برای زر شدن
تا کی از اقبال دنیای خسیس افروختن؟
چند چون آتش زهر خاری زبان آور شدن؟
گوشه گیر از مردمان صائب که جز درگاه حق
با قد خم نیست لایق حلقه هر در شدن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چون توان قانع به پیغام از لب دلبر شدن؟
با دهان خشک نتوان از لب کوثر شدن
هوش مصنوعی: چگونه می‌توان با پیامی از دلبر، راضی و خشنود شد؟ با دهان خشک، نمی‌توان از چشمه‌ی شیرین و زلال صفا و محبت برخوردار گشت.
حاصل نزدیکی سیمین بران دل خوردن است
رشته از گوهر ندارد بهره جز لاغر شدن
هوش مصنوعی: نزدیکی با زیورهای زیبا و دلربا تنها به احساس دلخوشی و لذت می‌انجامد و به دیگر معانی عمیق و اصلی زندگی چیزی نمی‌افزاید؛ بلکه ممکن است تنها منجر به کم‌حالی و لاغری روحی شود.
گوشه گیری می کند ناقص عیاران را تمام
بی صدف صورت نبندد قطره را گوهر شدن
هوش مصنوعی: افراد ناقص و کم‌ارزش از جامعه دوری می‌کنند، زیرا در زندگی نمی‌توانند به کمال برسند. تنها دُرها و جواهرات واقعی به خاطر داشتن صدف، ارزشمند می‌شوند، و بدون آن هیچ چیز نمی‌تواند به آستانه ارزش و زیبایی دست یابد.
پیروان از پیشرو دارند پیش رو سپر
سینه می باید به تیغ افشرد در رهبر شدن
هوش مصنوعی: پیروان باید از راهنمای خود الگو بگیرند و در مسیر رهبری، باید آماده مواجهه با سختی‌ها و چالش‌ها باشند.
پای طاوس از سر طاوس رعنایی نبرد
نخوت آتش نگردد کم به خاکستر شدن
هوش مصنوعی: پای طاووس، زیبایی و بزرگی‌اش را از سر و ظاهرش نمی‌گیرد و اگر هم در آتش فرو برود، از ارزش و عظمت او کم نمی‌شود. تلاشی برای حفظ مقام و زیبایی واقعی‌اش وجود دارد که فراتر از ظواهر است.
نقد خود را بر امید نسیه باطل کردن است
پش دونان با رخ زرین برای زر شدن
هوش مصنوعی: کسی که با داشتن دارایی و ثروت، امید به آینده را نادیده بگیرد و بر روی آرزوهای ناواقعی تکیه کند، در حقیقت خود را به بیراهه می‌برد؛ زیرا کسانی که با ظاهر زیبا و فریبنده، اما بدون پشتوانه واقعی، به دنبال ثروت هستند، به زودی با واقعیت‌های تلخ مواجه خواهند شد.
تا کی از اقبال دنیای خسیس افروختن؟
چند چون آتش زهر خاری زبان آور شدن؟
هوش مصنوعی: چقدر باید به خوشبختی دنیای پست دل بسوزانیم؟ چقدر می‌توان تحمل کرد که مانند آتش زدن زبانمان به وسیله‌ی خار، درد بکشیم؟
گوشه گیر از مردمان صائب که جز درگاه حق
با قد خم نیست لایق حلقه هر در شدن
هوش مصنوعی: از مردمان دوری کن، زیرا کسی که جز به درگاه خداوند سر خم نمی‌کند، شایسته است که به هر درِ دیگری راه پیدا نکند.

حاشیه ها

سلام.
بیت ششم: پیش دونان... [یعنی پیشِ افرادِ دون].