صائبغزل شمارهٔ ۶۰۳
عرق به چهره نشسته است آن پریوش را
که دیده است به این آبداری آتش را؟
ز عکس خویش در آیینه روی می پوشد
چگونه رام توان کرد آن پریوش را؟
مکن اشاره ابرو به کار بوالهوسان
مزن به صید زبون، تیر روی ترکش را
گهر به رشته برون آید از پریشانی
به زلف یار گذار این دل مشوش را
نیام سوز بود تیغ برق بی زنهار
نهان چگونه توان داشت عشق سرکش را؟
زمال، حرص محال است سیر چشم شود
که سوختن نبود اشتهای آتش را
ز دل میار نسنجیده حرف را به زبان
عنان کشیده نگه دار اسب سرکش را
به خاکساری ما صرفه نیست خندیدن
مکن به جام سفالین شراب بی غش را
گهر به سنگ زدن صائب از بصیرت نیست
مخوان به مردم بی درد شعر دلکش را
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عرق به چهره نشسته است آن پریوش را
که دیده است به این آبداری آتش را؟
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر حالتی است که زیبایی و شوق عشق در فردی باعث به آتش کشیده شدن احساساتش شده است. به زبان ساده، به وضوح بیان می‌کند که آن دختر زیبا، که چهره‌اش با عرق پوشیده شده، چطور تحت تأثیر این جذابیت و احساسات آتشین قرار گرفته است.
ز عکس خویش در آیینه روی می پوشد
چگونه رام توان کرد آن پریوش را؟
هوش مصنوعی: اگر کسی در آینه به تصویر خود نگاه کند و رویش را بپوشاند، چگونه می‌توان آن دلبر زیبای خود را تسلیم کرد؟
مکن اشاره ابرو به کار بوالهوسان
مزن به صید زبون، تیر روی ترکش را
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه کارهای بی‌قید و شرط و هوسرانانه را رقم نزنی، با یک اشاره به حرکت ابرو، دیگران را فریب نده و به دام نینداز.
گهر به رشته برون آید از پریشانی
به زلف یار گذار این دل مشوش را
هوش مصنوعی: به دنبال آرامش و زیبایی در دل شلوغ و ناآرام خود باش و از زیبایی و عشق معشوقه‌ات لذت ببر.
نیام سوز بود تیغ برق بی زنهار
نهان چگونه توان داشت عشق سرکش را؟
هوش مصنوعی: تیغ برق که نیام سوز دارد، بدون هیچ‌گونه هشدار و محافظتی به سمت دل در می‌زند. حالا بیاندیش که عشق آتشین و سرکش چگونه می‌تواند در برابر چنین قدرتی تاب بیاورد؟
زمال، حرص محال است سیر چشم شود
که سوختن نبود اشتهای آتش را
هوش مصنوعی: از مال و ثروت نمی‌توان به سیر و سیاحت چشم رسید، زیرا اشتهای آتش هیچ‌گاه برطرف نمی‌شود.
ز دل میار نسنجیده حرف را به زبان
عنان کشیده نگه دار اسب سرکش را
هوش مصنوعی: در دل خود از گفتن کلمات نااندیشیده خودداری کن و زبانت را کنترل کن، مانند اینکه باید اسب سرکش را نگه داری.
به خاکساری ما صرفه نیست خندیدن
مکن به جام سفالین شراب بی غش را
هوش مصنوعی: به خاطر تواضع ما نیازی به خندیدن نیست. به جام سفالی شرابی که صاف و خالص است، بی‌احترامی نکن.
گهر به سنگ زدن صائب از بصیرت نیست
مخوان به مردم بی درد شعر دلکش را
هوش مصنوعی: عاقلانه نیست که ارزش‌های زیبا و عمیق شعر را برای افرادی که درد و درک احساسات را ندارند، توضیح دهیم. مانند این می‌ماند که جواهر را به سنگ بزنیم تا شناخته شود.