گنجور

غزل شمارهٔ ۵۹۱

چه حاجت است به افسانه خواب غفلت را؟
که خانه زاد بود خواب، بی بصیرت را
بس است خواب گران چشم بی بصیرت را
مکن ز بستر مخمل دو خوابه غفلت را
مده به خلوت خود راه، اهل صحبت را
مساز حلقه کثرت کمند وحدت را
ز خشت، بالش و از خاک تیره بستر کن
مکن ز بستر مخمل دو خوابه غفلت را
به آشنایی مردم مرو ز راه که نیست
به غیر خوردن دل دانه دام صحبت را
ز همرهان موافق جدا مشو در راه
مکن دو آتشه زنهار داغ غربت را
کسی ز چهره مقصود چشم آب دهد
که توتیای نظر ساخت گرد کلفت را
ز کاهلی ره نزدیک دور می گردد
به خلوت لحد انداز خواب راحت را

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چه حاجت است به افسانه خواب غفلت را؟
که خانه زاد بود خواب، بی بصیرت را
هوش مصنوعی: نیازی به داستان‌پردازی در مورد خواب غفلت نیست، چون خواب بدون درک و آگاهی، مثل مهمان ناخوانده‌ای است که همیشه در خانه حاضر است.
بس است خواب گران چشم بی بصیرت را
مکن ز بستر مخمل دو خوابه غفلت را
هوش مصنوعی: دیگر بیدار شو و از خواب سنگین و بی‌خبری دست بردار، از بستر نرم و راحتی که تو را در غفلت نگه داشته، خارج شو.
مده به خلوت خود راه، اهل صحبت را
مساز حلقه کثرت کمند وحدت را
هوش مصنوعی: در تنهایی خود، جایی برای دیگران نگذار و جمع افراد را به هم نزن، زیرا وحدت و یکی شدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ز خشت، بالش و از خاک تیره بستر کن
مکن ز بستر مخمل دو خوابه غفلت را
هوش مصنوعی: از آجر بالش بساز و از خاک تیره، بستر آماده کن. بستر مخملی را نگذار تا در خواب غفلت فروروی.
به آشنایی مردم مرو ز راه که نیست
به غیر خوردن دل دانه دام صحبت را
هوش مصنوعی: هرگز به دوستی و نزدیکی با مردم نرو؛ زیرا جز به خاطر جلب توجه و مورد علاقه قرار گرفتن، هیچ انگیزه‌ای برای این کار وجود ندارد.
ز همرهان موافق جدا مشو در راه
مکن دو آتشه زنهار داغ غربت را
هوش مصنوعی: در جمع دوستان همفکر و هم‌راه خود بمان و از آن‌ها جدا نشو. در مسیر خود، به هیچ عنوان افراط نکن و مواظب باش تا احساس تنهایی و غربت به تو آسیب نرساند.
کسی ز چهره مقصود چشم آب دهد
که توتیای نظر ساخت گرد کلفت را
هوش مصنوعی: کسی می‌تواند به چهره‌ای نگاه کند و از آن زیبایی و جذابیت احساس کند که توانایی تجزیه و تحلیل و درک عمیق‌تری از آن دارد، همان‌طور که تیزی و قدرت مشاهده یک فرد به او کمک می‌کند تا موارد ظریف‌تری را ببیند.
ز کاهلی ره نزدیک دور می گردد
به خلوت لحد انداز خواب راحت را
هوش مصنوعی: به خاطر تنبلی، راه‌های نزدیک به دور تبدیل می‌شوند و در سکوت قبر، خواب راحت به دست نمی‌آید.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۵۹۱ به خوانش عندلیب