غزل شمارهٔ ۵۷۳۸
اگر چه نیک نیم در پناه نیکانم
عجب که تشنه بمانم، سفال ریحانم
ز اشک شمع به شبگردی اشک من پیش است
ز گریه زمزم صد کعبه شبستانم
چرا عزیز نباشم به دیده ها چون خال
کبوتر حرم آن چه زنخدانم
صدف به آب گهر تا دهن نمی شوید
نمی برد به زبان نام چشم گریانم
همان تلاش نهانخانه وطن دارم
اگر دهد به کف دست جا سلیمانم
به هر که منکر جوش سرشک من باشد
اگر بود پسر نوح، موج طوفانم
گشاده روی به احباب چون گل صبحم
به گرمخونی چون آفتاب تابانم
تلاش میوه جنت نمی کنم صائب
هلاک سیب زنخدان و نار پستانم
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگر چه نیک نیم در پناه نیکانم
عجب که تشنه بمانم، سفال ریحانم
هوش مصنوعی: با اینکه در کنار نیکان و خوبان هستم، جای تعجب است که هنوز تشنه و نیازمند ماندهام، مثل گلی که در خاک شکسته و آسیبدیده است.
ز اشک شمع به شبگردی اشک من پیش است
ز گریه زمزم صد کعبه شبستانم
هوش مصنوعی: اشک شمع در تاریکی شب از اشک من بیشتر است؛ گریه من به قدری زیاد است که صدای آن به عظمت زمزم و به شکوهمندی کعبه میرسد.
چرا عزیز نباشم به دیده ها چون خال
کبوتر حرم آن چه زنخدانم
هوش مصنوعی: چرا در نظرها عزیز نباشم، در حالی که مانند لکهای بر روی کبوتر حرم هستم؟ من زیبایی و جذابیت خاصی دارم.
صدف به آب گهر تا دهن نمی شوید
نمی برد به زبان نام چشم گریانم
هوش مصنوعی: اگر صدف در آب خوب شسته نشود، نمیتواند گوهر را به نمایش بگذارد. به همین ترتیب، من نیز نمیتوانم احساسات و دردهای درونم را به زبان بیاورم.
همان تلاش نهانخانه وطن دارم
اگر دهد به کف دست جا سلیمانم
هوش مصنوعی: من در دل خود، اراده و تلاش برای وطنم را دارم و اگر این تلاش به من اجازه بدهد، به مقام و جایگاه بزرگی مانند سلیمان خواهم رسید.
به هر که منکر جوش سرشک من باشد
اگر بود پسر نوح، موج طوفانم
هوش مصنوعی: هر کسی که به من و احساساتم شک کند، حتی اگر فرزند نوح باشد، من مانند موجی از طوفان قوی و نیرومند هستم.
گشاده روی به احباب چون گل صبحم
به گرمخونی چون آفتاب تابانم
هوش مصنوعی: من با چهرهای خندان و زیبا مثل گل در صبح به دوستانم خوشامد میگویم و گرمای وجودم مانند تابش خورشید درخشان است.
تلاش میوه جنت نمی کنم صائب
هلاک سیب زنخدان و نار پستانم
هوش مصنوعی: من برای دستیابی به میوههای بهشتی تلاش نمیکنم، چرا که عشق به زیبایی و جذابیت خودم مرا از این هدف دور کرده است.

صائب