گنجور

غزل شمارهٔ ۵۶۵۸

به که در پیش تو اظهار محبت نکنم
لب خود زخمی دندان ندامت نکنم
نگرفته است خراج از عدم آباد کسی
چون به یک بوسه ز لعل تو قناعت نکنم؟
آن غیورم که اگر شیشه به من کج نگرد
به قدح دست دراز از سر رغبت نکنم
دل بر این عمر سبکسیر نهادن غلط است
بر سر ریگ روان طرح عمارت نکنم
لب فرو بستنم از شکر نه از کفران است
شکر نعمت ز فراوانی نعمت نکنم
جان و دل زوست، چرا در قدمش نفشانم؟
چون به مال دگری جود و سخاوت نکنم؟
مشربم آب ز سرچشمه مینا خورده است
چون قدح سرکشی از خط اطاعت نکنم
شعله فطرت من نیست به از پرتو مهر
صائب از بهر چه با خاک قناعت نکنم؟

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به که در پیش تو اظهار محبت نکنم
لب خود زخمی دندان ندامت نکنم
هوش مصنوعی: من بهتر است که در حضور تو احساس محبت نکنم، زیرا ممکن است زخم دندانی که به خاطر پشیمانی دارم، نمایان شود.
نگرفته است خراج از عدم آباد کسی
چون به یک بوسه ز لعل تو قناعت نکنم؟
هوش مصنوعی: هیچ‌کس از عدم و نابودی، مالی را دریافت نکرده است. پس من چرا باید تنها به یک بوسه از لب‌های تو قانع باشم؟
آن غیورم که اگر شیشه به من کج نگرد
به قدح دست دراز از سر رغبت نکنم
هوش مصنوعی: من از آن کسانی هستم که اگر کسی به من نگاه کج کند، هرگز به نشان خواسته یا میل، دست به سمت نوشیدنی دراز نمی‌کنم.
دل بر این عمر سبکسیر نهادن غلط است
بر سر ریگ روان طرح عمارت نکنم
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که نباید قلب و احساسات خود را به زندگی ناپایدار و زودگذر بسپاریم. مانند این است که بر روی شن روان ساخت و سازی بنا کنیم، که همواره خراب می‌شود و ثباتی ندارد. پس بهتر است به چیزهایی توجه کنیم که دوام و استحکام بیشتری دارند.
لب فرو بستنم از شکر نه از کفران است
شکر نعمت ز فراوانی نعمت نکنم
هوش مصنوعی: من زبان خود را از شکر و سپاسگزاری بسته‌ام، نه از نادانی یا ناسپاسی. شکرگزاری من به خاطر نعمت‌هایم، از فراوانی آن‌هاست و هرگز فراموش نمی‌کنم.
جان و دل زوست، چرا در قدمش نفشانم؟
چون به مال دگری جود و سخاوت نکنم؟
هوش مصنوعی: من تمام وجودم را فدای او کرده‌ام، پس چرا در برابرش احترام نگذارم؟ چرا باید بخواهم به کسی دیگر سخاوت و generosity کنم؟
مشربم آب ز سرچشمه مینا خورده است
چون قدح سرکشی از خط اطاعت نکنم
هوش مصنوعی: من از منبعی گوارا و زلال بهره‌برده‌ام و به همین دلیل هرگز از مسیر اطاعت و پیروی خارج نخواهم شد.
شعله فطرت من نیست به از پرتو مهر
صائب از بهر چه با خاک قناعت نکنم؟
هوش مصنوعی: شعله وجود من بالاتر از نور محبت است. چرا باید به زندگی ساده و بی‌فروغ اکتفا کنم؟