گنجور

غزل شمارهٔ ۵۵۹۸

اشک در دیده غم دیده نگیرد آرام
دانه در تابه تفسیده نگیرد آرام
بخیه مهر لب خوناب نگردد در زخم
شکوه در خاطر رنجیده نگیرد آرام
اشک من چشم چو شبنم به گلی دوخته است
که مرا در دل و در دیده نگیرد آرام
گریه سوخته جانان نشود پرده نشین
جز سر راه، ستم دیده نگیرد آرام
از پریشان سفران لنگر تمکین مطلب
در وطن هیچ جهان دیده نگیرد آرام
کوه تمکین نشود سد ره شوخی حسن
در صدف گوهر سنجیده نگیرد آرام
دل بیتاب در آن زلف نیاسود دمی
دوربین در ره خوابیده نگیرد آرام
تا به فهمیده دیگر نرساند خود را
سخن مردم فهمیده نگیرد آرام
نظر پاک بود شیفته دامن پاک
طبع بلبل به گل چیده نگیرد آرام
هر که داده است ز کف دامن فرصت، داند
که چرا صائب غم دیده نگیرد آرام

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اشک در دیده غم دیده نگیرد آرام
دانه در تابه تفسیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: غم و اشک در چشم نمی‌گذارد که انسان آرامش کند، مانند دانه‌ای که در تابه می‌سوزد و نمی‌تواند راحت بماند.
بخیه مهر لب خوناب نگردد در زخم
شکوه در خاطر رنجیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: دوست داشتن و محبت، زخم‌ها و دردهای ناشی از جدایی را درمان نمی‌کند. در دل کسی که رنجیده است، هرگز آرامش و سکون نخواهد یافت.
اشک من چشم چو شبنم به گلی دوخته است
که مرا در دل و در دیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: اشک من مانند شبنم است که بر یک گل نشسته، اما دل و چشم من آرام نمی‌گیرد و همواره در فکر و اندیشه آن است.
گریه سوخته جانان نشود پرده نشین
جز سر راه، ستم دیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: گریه‌های جانسوز و دل‌انگیز محبوب هیچ‌گاه نمی‌تواند پرده‌نشین باشد و فقط بر سر راهی که در آن ستم رفته، کسی آرامش نخواهد یافت.
از پریشان سفران لنگر تمکین مطلب
در وطن هیچ جهان دیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: از دل ناآرام مسافران، هیچ‌گاه در کشور خود آرامش واقعی را نمی‌توان یافت.
کوه تمکین نشود سد ره شوخی حسن
در صدف گوهر سنجیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: کوه، تسلیم نمی‌شود و مانع راه تفریح و زیبایی نمی‌شود، همان‌طور که در درون صدف، گوهر خود را نمی‌تواند بی‌دقت و بی‌سبب ببیند و آرامشی ندارد.
دل بیتاب در آن زلف نیاسود دمی
دوربین در ره خوابیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: دل بی‌تاب به خاطر آن موها هرگز آرام نمی‌گیرد و کسی که در جستجوی خواب و آرامش است، نمی‌تواند به راحتی استراحت کند.
تا به فهمیده دیگر نرساند خود را
سخن مردم فهمیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: تا زمانی که دیگران را درک نکرده‌ای، نمی‌توانی از سخنان مردم به آرامش برسی.
نظر پاک بود شیفته دامن پاک
طبع بلبل به گل چیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: نگاه پاک و معصوم باعث می‌شود که بلبل، که نماد عشق و زیبایی است، به دامن لطیف و پاک گل جذب شود و نتواند آرامش را پیدا کند. در واقع، این بیت بیان می‌کند که عشق و زیبایی می‌توانند روح را سرشار از احساسات کنند و فرد را در حالت ناآرامی قرار دهند.
هر که داده است ز کف دامن فرصت، داند
که چرا صائب غم دیده نگیرد آرام
هوش مصنوعی: هرکسی که فرصتی را از دست داده، می‌داند که چرا صائب که غم و اندوهی دارد، نمی‌تواند آرام باشد.