غزل شمارهٔ ۵۳۴
از گلستان نشود غنچه دل باز مرا
پنجه سرو بود چنگل شهباز مرا
می توان ناله شنید از کف خاکستر من
نشود سوختگی سرمه آواز مرا
پرده ساز شود نه فلک از ناله من
ندهد سرمه گر آن چشم فسونساز مرا
زحمت آینه من مده ای روشنگر
دل سیه می شود از منت پرداز مرا
آخرالامر عنانداری من خواهد کرد
شهسواری که عنان داد ز آغاز مرا
دفتر بال و پرش طعمه مقراض شود
آن که افکند ز سر رشته پرواز مرا
صبر چندان که در خانه به رویم بندد
کشش دل کشد از خانه برون باز مرا
گوش بر بانگ هم آواز ندارم صائب
بس بود ز اهل سخن خامه هم آواز مرا
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از گلستان نشود غنچه دل باز مرا
پنجه سرو بود چنگل شهباز مرا
هوش مصنوعی: از باغ گل، دل من نمیتواند شاداب شود، چون درخت سرو، چنگال شهباز را در دل خود دارد.
می توان ناله شنید از کف خاکستر من
نشود سوختگی سرمه آواز مرا
هوش مصنوعی: از دل خاکستر من نالهای بلند است، اما دردی که بر من رفته، نتوانسته صدای مرا خاموش کند.
پرده ساز شود نه فلک از ناله من
ندهد سرمه گر آن چشم فسونساز مرا
هوش مصنوعی: آسمان به خاطر نالههای من تغییر شکل نخواهد داد، و اگر آن چشم جادویی به من نگاه کند، تمام دردهای من تسکین مییابد.
زحمت آینه من مده ای روشنگر
دل سیه می شود از منت پرداز مرا
هوش مصنوعی: ای روشنگر، زحمت آینه را به من نده، زیرا دل سیاه من از الطاف تو سنگین میشود.
آخرالامر عنانداری من خواهد کرد
شهسواری که عنان داد ز آغاز مرا
هوش مصنوعی: در پایان کار، کسی که از ابتدا مرا هدایت کرده، اصرار و مخالفتی با من خواهد داشت، و این شخص همان پهلوانی است که حقیقتاً فرمانروایی و تسلط را در دست دارد.
دفتر بال و پرش طعمه مقراض شود
آن که افکند ز سر رشته پرواز مرا
هوش مصنوعی: آن کسی که باعث میشود من از پرواز و آزادیام دور شوم، بال و پر من به دست مشکلات و موانع بریده خواهد شد و به نابودی میرسد.
صبر چندان که در خانه به رویم بندد
کشش دل کشد از خانه برون باز مرا
هوش مصنوعی: صبری که داشتهام باعث شده تا در خانه درب پیش رویم بسته شود، اما عشق و دلم به اندازهای قوی است که مرا به بیرون میکشاند.
گوش بر بانگ هم آواز ندارم صائب
بس بود ز اهل سخن خامه هم آواز مرا
هوش مصنوعی: من هیچ علاقهای به شنیدن صدای کسانی که با من همصدا نیستند ندارم. برای من، کافی است که از اهل سخن، قلم و کلامی بگیرم که همخوان دل من باشد.

صائب