گنجور

غزل شمارهٔ ۵۰۴۴

تسلیم در کشاکش اهل زمانه باش
هرکس کمان طعن کند زه،نشانه باش
در رهگذار سیل که لنگر فکنده است ؟
از خاکدان دهر به سرعت روانه باش
تا درحریم زلف توانی نخوانده رفت ؟
باده زبان به کم سخنی همچو شانه باش
ازبهر آب خضر به ظلمت چه می روی ؟
گوهر فروز جان ز شراب شبانه باش
میراب زندگی به سکندر ندادآب
دلسرد گرمخونی اهل زمانه باش
تا بوسه گاه صدر نشینان شود درست
درصدر، خاکسارتر از آستانه باش
کوته زبان خمار ندامت نمی کشد
گر آتش کلیم شوی بی زبانه باش
صائب مریز پیش خضر آبروی خویش
از بحر شعر آب بخور جاودانه باش

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تسلیم در کشاکش اهل زمانه باش
هرکس کمان طعن کند زه،نشانه باش
هوش مصنوعی: در فشار و چالش‌های زندگی، خود را تسلیم کن و به دیگران اجازه نده که به تو آسیب بزنند. اگر کسی با زبانش به تو طعنه می‌زند، باید مانند تیر و کمان آماده پاسخگویی باشی.
در رهگذار سیل که لنگر فکنده است ؟
از خاکدان دهر به سرعت روانه باش
هوش مصنوعی: در مسیری که سیل به آنجا رسیده و مستقر شده است، باید سریعاً از زادگاه زمانه فرار کنی.
تا درحریم زلف توانی نخوانده رفت ؟
باده زبان به کم سخنی همچو شانه باش
هوش مصنوعی: آیا می‌توان به حریم زلف تو نزدیک شد بدون اینکه خوانده شده باشد؟ بهتر است کمی مانند شانه سکوت کنی و با باده به آرامی سخن بگویی.
ازبهر آب خضر به ظلمت چه می روی ؟
گوهر فروز جان ز شراب شبانه باش
هوش مصنوعی: برای دستیابی به آب حیات چرا در تاریکی سفر می‌کنی؟ به جای آن در جستجوی گوهر ناب جانت از شراب شبانه لذت ببر.
میراب زندگی به سکندر ندادآب
دلسرد گرمخونی اهل زمانه باش
هوش مصنوعی: زندگی به سکندر راضی نشد و به او آب نداد، بنابراین تو هم باید در این زمانه، دلگرم و با نشاط باشی.
تا بوسه گاه صدر نشینان شود درست
درصدر، خاکسارتر از آستانه باش
هوش مصنوعی: برای اینکه در جایگاه بزرگ و مهمی قرار بگیری، باید humble و فروتن‌تر از همیشه باشی.
کوته زبان خمار ندامت نمی کشد
گر آتش کلیم شوی بی زبانه باش
هوش مصنوعی: کسی که به خاطر غم و شکست خود از گفتن حقیقت شرمنده است، هرگز نمی‌تواند به درستی ابراز احساسات کند. اگر آتش عشق او همچون آتش کلیم (موسا) پایداری کند، باید در سکوت و بی‌زبانی آن را تجربه کند.
صائب مریز پیش خضر آبروی خویش
از بحر شعر آب بخور جاودانه باش
هوش مصنوعی: به آنجا نرو که خضر، پیر دانایی است، زیرا تو ممکن است نتوانی آبرو و اعتبار خود را در دریای شعر حفظ کنی. سعی کن از آنچه می‌گویی بهره‌برداری کنی و به گونه‌ای زندگی کنی که اثری ماندگار بر جا بگذاری.