صائبغزل شمارهٔ ۵۰۲۴
مخور چو لاله و گل، روی دست ساغر عیش
که در رکاب نسیم فناست دفتر عیش
ستاره سحری و چراغ صبحدم است
به چشم وقت شناسان فروغ اختر عیش
مده به عیش سبکسیر صحبت غم را
که همچو شبنم گل بی بقاست گوهر عیش
به حسن عافیت غم کجا رسد شادی؟
طرب رسول ملال است و غم پیمبر عیش
چنان که فتنه عالم ز باده می زاید
به صد هزار غم آبستن است مادر عیش
به آفتاب حوادث بساز چون مردان
که همچو میوه خام است سایه پرور عیش
گمان حور و پری داشتم ،ندانستم
که دیو غم بدر آید ز زیر چادر عیش
کجاست گردسپاه غم و غبار ملال؟
که خاکهای جهان را کنیم برسر عیش
گزیده است مرابس که شادی ایام
به چشم حلقه مارست حلقه در عیش
مقیم گوشه غم باش اگر مسلمانی
که دین ضعیف شود در زمین کافر عیش
ز داغ لاله عاشق مدام،معلوم است
که دل سیاه کندصحبت مکرر عیش
جواب آن غزل مولوی است این صائب
زهی خدا که کند مرگ راپیمبر عیش
غزل شمارهٔ ۵۰۲۳: رود چگونه به این ضعف کار من از پیش ؟غزل شمارهٔ ۵۰۲۵: مده ز دست چو گل دربهار ساغر عیش
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مخور چو لاله و گل، روی دست ساغر عیش
که در رکاب نسیم فناست دفتر عیش
هوش مصنوعی: مثل لاله و گل نباش که تنها بر روی دست جام خوشی زندگی کنی، زیرا خوشیها در زیر ضربههای نسیم زودگذر و فنا به سر میبرند.
ستاره سحری و چراغ صبحدم است
به چشم وقت شناسان فروغ اختر عیش
هوش مصنوعی: ستاره صبحگاهی و نور چراغ صبح، برای افرادی که به زمان و شرایط آگاهند، روشنی و روشنایی لذت و شادی را به همراه دارد.
مده به عیش سبکسیر صحبت غم را
که همچو شبنم گل بی بقاست گوهر عیش
هوش مصنوعی: در اینجا گفته میشود که از شادی و خوشیهای بیارزش غافل نشو و به یاد داشته باش که این خوشیها مانند شبنم بر روی گل، زودگذر و ناپایدار هستند.
به حسن عافیت غم کجا رسد شادی؟
طرب رسول ملال است و غم پیمبر عیش
هوش مصنوعی: وقتی که به خوشی و سلامتی فکر میکنیم، جایی برای غم و اندوه وجود ندارد. شادی واقعی به نوعی پیامآور غم و ناراحتی است، و در واقع، دلمشغولیهای ما میتواند لذت را تحتالشعاع قرار دهد.
چنان که فتنه عالم ز باده می زاید
به صد هزار غم آبستن است مادر عیش
هوش مصنوعی: فتنههای دنیا مانند شراب، از شادی و خوشی به وجود میآید و در پس این شادی، مادر عیش هزاران غم نهفته دارد.
به آفتاب حوادث بساز چون مردان
که همچو میوه خام است سایه پرور عیش
هوش مصنوعی: با مشکلات و چالشهای زندگی همچون یک مرد واقعی روبرو شو، زیرا مانند میوهای نارس نیاز به پرورش و مراقبت داری تا به شکوفایی برسی و لذت ببری.
گمان حور و پری داشتم ،ندانستم
که دیو غم بدر آید ز زیر چادر عیش
هوش مصنوعی: در آغاز، تصور میکردم که زندگی سراسر شادی و لذت خواهد بود، اما نمیدانستم که غم و ناراحتی به ناگاه از زیر لباس خوشیها نمایان خواهد شد.
کجاست گردسپاه غم و غبار ملال؟
که خاکهای جهان را کنیم برسر عیش
هوش مصنوعی: کجاست نیرویی که بتواند غم و ناراحتیها را از بین ببرد؟ بیایید غم و غصهها را فراموش کنیم و شادی و خوشی را در زندگیمان تجربه کنیم.
گزیده است مرابس که شادی ایام
به چشم حلقه مارست حلقه در عیش
هوش مصنوعی: خوشی روزها در این است که به چشم انسان مانند حلقهای از افعی میرسد و این حلقه در لذت و شادابی است.
مقیم گوشه غم باش اگر مسلمانی
که دین ضعیف شود در زمین کافر عیش
هوش مصنوعی: اگر مسلمان هستی و دینت ضعیف شده، بهتر است در گوشهای بمانی و غمگین باشی، زیرا در جایی که کافران خوش میگذرانند، جایی برای تو نیست.
ز داغ لاله عاشق مدام،معلوم است
که دل سیاه کندصحبت مکرر عیش
هوش مصنوعی: از غم و درد عشق، دل همیشه غمگین و سیاه میشود. معلوم است که با سخن گفتن مکرر درباره لذتها، این دلتنگی همچنان ادامه دارد.
جواب آن غزل مولوی است این صائب
زهی خدا که کند مرگ راپیمبر عیش
هوش مصنوعی: این بیت به ستایش خداوند اشاره دارد که مرگ را تبدیل به راهی برای لذت و شادی میکند، به گونهای که انسان میتواند از آن تجربهای مثبت و خوشایند بدست آورد. در واقع، این دیدگاه نشاندهندهی نگرش مثبت و عمیق به زندگی و مرگ است.