گنجور

غزل شمارهٔ ۵۰۱۰

نمانده زنده کس از دست و تیغ چالاکش
هنوز می پرد از شوق،چشم فتراکش
علم به خون مسیحا و خضر چرب کند
چو از نیام کشد تیغ، حسن بیباکش
رخی که هر دو جهان در فروغ اومحوست
نظر چگونه کندبی نقاب ادراکش ؟
به خاک هر که نهال تو سایه اندازد
زبان شکر برآید چو سبزه از خاکش
ازان شراب مرا شیر گیر کن ساقی
که همچو پنجه شیرست پنجه تاکش
درین بساط هرآن کس نفس به صدق کشد
چو صبح،مهر شود طالع از دل چاکش
کسی که پاک نسازد دهن ز غیبت خلق
همان کلید در دوزخ است مسواکش
اگر چه خون جهان ریخت غمزه اش صائب
هنوز رغبت خون می چکد ز فتراکش

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نمانده زنده کس از دست و تیغ چالاکش
هنوز می پرد از شوق،چشم فتراکش
هوش مصنوعی: دیگر کسی زنده نمانده که از دست و تیغ تند او در امان باشد، اما هنوز چشم‌های شوقش می‌درخشد.
علم به خون مسیحا و خضر چرب کند
چو از نیام کشد تیغ، حسن بیباکش
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به این است که دانش و علم به مانند خون مسیحا و خضر، زندگی‌بخش و نجات‌دهنده هستند. اما زمانی که این علم به کار گرفته می‌شود و در عمل به نمایش گذاشته می‌شود، مانند تیغی است که از نیام بیرون آمده و می‌تواند تغییرات و تحولات عظیمی را به وجود آورد. در نهایت، این علم و حسن عمل است که قدرت و تاثیرگذاری زیادی دارد.
رخی که هر دو جهان در فروغ اومحوست
نظر چگونه کندبی نقاب ادراکش ؟
هوش مصنوعی: چهره‌ای که نورش همه جهان را پر کرده و درخشان است، چگونه می‌توان به آن نگاه کرد در حالی که درک و فهم ما از آن پوشیده و محدود است؟
به خاک هر که نهال تو سایه اندازد
زبان شکر برآید چو سبزه از خاکش
هوش مصنوعی: هر کسی که در زندگی دیگران محبت و خوبی بکارد، به اندازه‌ای که او به دیگران خدمات ارائه داده، محبت و شکرگزاری از سمت آن‌ها به او بازمی‌گردد.
ازان شراب مرا شیر گیر کن ساقی
که همچو پنجه شیرست پنجه تاکش
هوش مصنوعی: ای ساقی، از آن شراب به من بده تا به مانند شیر قوی و نیرومند شوم، چرا که دست تو همچون پنجه شیر قوی و قدرتمند است.
درین بساط هرآن کس نفس به صدق کشد
چو صبح،مهر شود طالع از دل چاکش
هوش مصنوعی: در این وضعیت، هر کس با صداقت و خلوص نیت زندگی کند، مانند صبحی که خورشیدش درخشان است، از دلش خوشبختی و موفقیت بیرون خواهد آمد.
کسی که پاک نسازد دهن ز غیبت خلق
همان کلید در دوزخ است مسواکش
هوش مصنوعی: کسی که زبانش را از غیبت کردن درباره دیگران پاک نکند، در واقع خود را به آتش جهنم نزدیک می‌کند و باید به حرف‌هایش توجه بیشتری داشته باشد.
اگر چه خون جهان ریخت غمزه اش صائب
هنوز رغبت خون می چکد ز فتراکش
هوش مصنوعی: اگرچه غمزه‌اش باعث شده است که خون‌های زیادی بر زمین بریزد، صائب هنوز از زیبایی و فریب آن احساس شوق و اشتیاق می‌کند و همچنان دلش به یاد آن می‌تپد.