صائبغزل شمارهٔ ۴۹۹۹
ز خارزار تعلق کشیده دامان باش
به هر چه می کشدت دل ،ازان گریزان باش
قد نهال خم از بار منت ثمرست
ثمر قبول مکن سرو این گلستان باش
درین دو هفته که چون گل درین گلستانی
گشاده روی تر از راز می پرستان باش
تمیز نیک و بد روزگار کار تو نیست
چو چشم آینه در خوب و زشت حیران باش
ز گریه شمع به پروانه نجات رسید
تو نیز در دل شب همچو شمع گریان باش
ز بخت شور مکن روی تلخ چون دریا
گشاده روی تر از زخم با نمکدان باش
کدام جامه به از پرده پوشی خلق است؟
بپوش چشم خود از عیب خلق و عریان باش
درون خانه ی خود، هر گدا شهنشاهی است
قدم برون منه از حد خویش، سلطان باش
کلید رزق ترا، سین جستجو دارد
چو آسیا پی تحصیل رزق گردان باش
خودی به وادی حیرت فکنده است ترا
برون خرام ز خود خضر این بیابان باش
هوای نفس تُرا ساخته است مرکب دیو
به زیر پای درآور هوا، سلیمان باش
ز بلبلان خوش الحان این چمن صائب
مرید زمزمه حافظ خوش الحان باش
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز خارزار تعلق کشیده دامان باش
به هر چه می کشدت دل ،ازان گریزان باش
هوش مصنوعی: از چیزهایی که تو را به خود وابسته میکنند، دوری کن و به هر چیزی که دل تو را میکشاند، توجه نکن و از آن فاصله بگیر.
قد نهال خم از بار منت ثمرست
ثمر قبول مکن سرو این گلستان باش
هوش مصنوعی: قد نهال خمیده به خاطر بار سنگین ثمر است، میوه را نپذیر، بلکه به مانند سروی در این باغ باش.
درین دو هفته که چون گل درین گلستانی
گشاده روی تر از راز می پرستان باش
هوش مصنوعی: در این دو هفته، مانند گلی که در گلستانی شکفته شده، خود را نشان بده و با جوانی و شادابیات، راز زندگی را به نمایش بگذار.
تمیز نیک و بد روزگار کار تو نیست
چو چشم آینه در خوب و زشت حیران باش
هوش مصنوعی: تشخیص خوب و بد در روزگار بر عهده تو نیست، مانند این است که چشم آینه در زیبایی و زشتی گیج و حیران باشد.
ز گریه شمع به پروانه نجات رسید
تو نیز در دل شب همچو شمع گریان باش
هوش مصنوعی: شمع از گریهاش پروانه را نجات میدهد؛ تو هم در دل شب مانند شمع، با احساس و غمگین باش.
ز بخت شور مکن روی تلخ چون دریا
گشاده روی تر از زخم با نمکدان باش
هوش مصنوعی: از بداقبالی خود شکایت نکن، زیرا همچون دریا که گشاده و وسیع است، باید رویکردی ملایم و شاداب داشته باشی، حتی اگر زخمهایی به دل داری. به جای تلخی، با روشنی و حسن نیت برخورد کن.
کدام جامه به از پرده پوشی خلق است؟
بپوش چشم خود از عیب خلق و عریان باش
هوش مصنوعی: کدام لباس بهتر از اینکه عیبهای دیگران را بپوشانی وجود دارد؟ پس چشمهات را از عیوب خلق بپوشان و خودت را بیپرده نشان بده.
درون خانه ی خود، هر گدا شهنشاهی است
قدم برون منه از حد خویش، سلطان باش
هوش مصنوعی: هر کسی در خانهاش، حتی اگر فقیر باشد، مقام و منزلتی دارد. بنابراین نباید از حد و مرز خود عبور کنی و در زندگی، با اعتماد به نفس و قدرت وارد عمل شوید.
کلید رزق ترا، سین جستجو دارد
چو آسیا پی تحصیل رزق گردان باش
هوش مصنوعی: برای دستیابی به روزی و برکت، باید با تلاش و جستجوی مداوم به دنبال آن باشی. همانطور که آسیاب بهخاطر آسیاب کردن گندم همواره در حرکت است، تو نیز باید در پی کسب و کار و تلاش برای روزی باشی.
خودی به وادی حیرت فکنده است ترا
برون خرام ز خود خضر این بیابان باش
هوش مصنوعی: خودت را در حیرت و سردرگمی رها کردهای، حالا از خودت فاصله بگیر و با اعتماد به نفس در این بیابان همچون خضر (پیشوای حکمت و دانش) قدم بزن.
هوای نفس تُرا ساخته است مرکب دیو
به زیر پای درآور هوا، سلیمان باش
هوش مصنوعی: هوای نفس تو را به مرداب شیطانی دچار کرده است. خود را از این وضعیت نجات بده و همچون سلیمان، بر این هوا و هوسها غلبه کن.
ز بلبلان خوش الحان این چمن صائب
مرید زمزمه حافظ خوش الحان باش
هوش مصنوعی: در این گلستان، از میان بلبلهای خوش صدا، صائب به پیروی از آواز حافظ که نغمهای شیرین و دلنواز دارد، دعوت میکند که چنین آهنگی را سر دهند.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۹۰ به خوانش پری ساتکنی عندلیب
حاشیه ها
1393/12/16 14:03
عبد یزدان
هوای نفس ترا ساخته است مرکب دیو
به زیر پا در آور هوا ، سلیمان باش
بیت فوق قبل از بیت آخر قرار دارد.
1395/02/19 19:05
روفیا
درون خانهٔ خود، هر گدا شهنشاهی است
قدم برون منه از حد خویش، سلطان باش
1395/04/12 10:07
مجید فلاح تفتی
آزاده دلان رنگ تعلق نپذیرند
نازم به قد سرو تهیدست که خم نیست
1397/03/27 21:05
عباس
درون خامه هر گدا شهنشاهی است اشتباه است
درون خانه هر گدا شهنشاهی است
1403/04/30 14:06
سیدمحمد جهانشاهی
درون خانه ی خود ، هر گدا شهنشاهی است
1404/03/01 01:06
Mahmood Shams
سلام و درود
فکر کنم با توجه به بیت بالا جامه باشه و جامه بنظر درست تر باشه تا خانه
درون جامه خود ......