صائبغزل شمارهٔ ۴۸۴
نیست در دیده ما منزلتی دنیا را
ما نبینیم کسی را که نبیند ما را
زنده و مرده به وادید ز هم ممتازند
مرده دانیم کسی را که نبیند ما را
مردمی را نشود هیچ حجابی مانع
سرمه خاموش نسازد نظر گویا را
دیدن عیب به هم می شکند شاخ غرور
مصلحت نیست که طاوس بپوشد پا را
شمع در جامه فانوس نماند پنهان
عینک از پرده خواب است دل بینا را
تا به حیرت نرسد دیده نمی آرامد
سیل در بحر فراموش کند غوغا را
عاشق از سنگ ملامت نشود رو گردان
طعمه از قاف سزد حوصله عنقا را
با خودی سر ز حقیقت نتوان بیرون برد
گم شدن خضر بود این ره ناپیدا را
گر چنین تنگ شود دیده گردون خسیس
آب از چشمه سوزن ندهد عیسی را
نشد از زخم زبان شورش مجنون ساکن
خار و خس مانع طوفان نشود دریا را
کیست جز گریه به دلتنگی ما رحم کند؟
سیل بر سینه مگر چاک زند صحرا را
بی رخ تازه و پیشانی خندان صائب
چون صنوبر نتوان کرد ز خود دلها را
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نیست در دیده ما منزلتی دنیا را
ما نبینیم کسی را که نبیند ما را
هوش مصنوعی: در نظر ما دنیا هیچ ارزشی ندارد و ما کسی را نمیبینیم که ما را نبیند.
زنده و مرده به وادید ز هم ممتازند
مرده دانیم کسی را که نبیند ما را
هوش مصنوعی: زندهها و مردهها از یکدیگر جدا هستند؛ ما کسی را مرده میدانیم که نتواند ما را ببیند.
مردمی را نشود هیچ حجابی مانع
سرمه خاموش نسازد نظر گویا را
هوش مصنوعی: مردم نمیتوانند هیچ مانعی را بر سر راه خود قرار دهند که موجب شود دید واضح و روشن آنها تحت تاثیر قرار بگیرد.
دیدن عیب به هم می شکند شاخ غرور
مصلحت نیست که طاوس بپوشد پا را
هوش مصنوعی: دیدن نقصها و کمبودهای دیگران میتواند موجب آسیب به خودخواهی و غرور آنها شود. بنابراین، بهتر است در برخی شرایط، افراد با کمالاتی که دارند فراتر از نقصهایشان دیده شوند و خود را در مقام قضاوت قرار ندهند.
شمع در جامه فانوس نماند پنهان
عینک از پرده خواب است دل بینا را
هوش مصنوعی: شمع دیگر در پوشش فانوس پنهان نمیماند، چرا که عینکها خواب و توهم را ایجاد میکنند و دل بیدار و بینا را نمیفریبند.
تا به حیرت نرسد دیده نمی آرامد
سیل در بحر فراموش کند غوغا را
هوش مصنوعی: چشم وقتی آرام میشود که به شگفتی نرسد؛ همچون سیلی که در دریا میریزد و سروصدا را فراموش میکند.
عاشق از سنگ ملامت نشود رو گردان
طعمه از قاف سزد حوصله عنقا را
هوش مصنوعی: عاشق تحت هیچ شرایطی به خاطر حرفهای منفی دیگران سست نمیشود و هیچ وقت از محبوبش دور نمیشود. مانند طعمهای که از دسترس شکارچیان دور نمیماند، برای کسی که صبوری و استقامت دارد، هیچ چیز غیرممکن نیست.
با خودی سر ز حقیقت نتوان بیرون برد
گم شدن خضر بود این ره ناپیدا را
هوش مصنوعی: نمیتوان از حقیقت خود جدا شد؛ در این راه ناشناخته، گم شدن شبیه است به گم شدن خضر.
گر چنین تنگ شود دیده گردون خسیس
آب از چشمه سوزن ندهد عیسی را
هوش مصنوعی: اگر آسمان بهاندازهای تنگ و سخت شود، حتی عیسی هم نمیتواند از چشمه سوزن قطرهای آب بگیرد.
نشد از زخم زبان شورش مجنون ساکن
خار و خس مانع طوفان نشود دریا را
هوش مصنوعی: زخم زبان و حرفهای طعنهآمیز نمیتواند شور و هیجان مجنون را که از مشکلات رنج میبرد، خاموش کند. همچنین، خار و خس به هیچ وجه نمیتواند مانع طوفان و نیروی عظیم دریا شود.
کیست جز گریه به دلتنگی ما رحم کند؟
سیل بر سینه مگر چاک زند صحرا را
هوش مصنوعی: کیست که بتواند به غم و اندوه ما توجه کند؟ آیا بر دل بیتاب ما جز غم و اندوه، چیزی دیگر رحم خواهد کرد؟
بی رخ تازه و پیشانی خندان صائب
چون صنوبر نتوان کرد ز خود دلها را
هوش مصنوعی: با وجود اینکه چهرهای تازه و پیشانیای خندان دارم، نمیتوانم دلها را همچون درخت صنوبر از خود جدا کنم.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۴۸۴ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1397/02/25 13:04
سعید
میشه لطفا معنی بیت اول رو یکی بگه. منظورش رو متوجه نمیشم. مخصوصا مصرع دوم.
1400/09/24 08:11
علیرضا کرباسی
به نظرم میخواد بگه دنیا برای ما خیلی ارزشی نداره و اگه کسی بخواد واسه ما ناز کنه منتشو نمیکشیم و نادیده اش میگیریم
1397/02/25 13:04
سعید
فکر کنم در بیت 6 به جای فراموشی باید فراموش نوشته بشه. البته سندیتی ندارم فقط براساس موسیقی و وزن شعر اینطور حس کردم.
1402/02/17 20:05
متین سپاهی
وزن و آهنگ شعر با "فراموش" هیچ مشکلی پیدا نمیکند
1397/10/19 10:01
آرش دارابیان
سعید جان حق با شماست حرف "ی" اضافه هست و از وزن عروضی خارج می کنه
تا به حیرت نرسد دیده نمی آرامد
سیل در بحر فراموش کند غوغا را
صحیح هست
1399/06/16 16:09
جلال الدین
سیل در بحر فراموش کند غوغا را
به مانند مفهوم این مصرع:
تندی سیلاب را تمکین دریا بشکند.
البته از لحاظ وزن نمیدونم درسته یا نه.
1402/01/25 17:03
طاهری
درک اشعار صائب در عین کلمات واضح آن کمی دشوار است... مگر بزرگواران لطف کنند ابیات را تفسیر کنند🙏🏻
1402/02/14 03:05
سفید
نیست در دیدهی ما منزلتی دنیا را...