گنجور

غزل شمارهٔ ۴۸۲

فتنه روز جزا خانه نشین است اینجا
فتنه این است که در خانه زین است اینجا
مردی از پرده ناموس برون آمدن است
هر که مانده است درین پرده، جنین است اینجا
پیش جمعی که نمودند قیامت را نقد
صبح محشر نفس باز پسین است اینجا
وحشی فیض، شکار دل بی قیدان است
پرده دیده صیاد، کمین است اینجا
خاکساری رخ دشمن به زمین می مالد
آسمان عاجز هر خاک نشین است اینجا
اختیاری است فنای دل روشن گهران
مرگ زهری است که در زیر نگین است اینجا
در قیامت دل پر آبله دارد صائب
دست هر کس صدف در ثمین است اینجا

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فتنه روز جزا خانه نشین است اینجا
فتنه این است که در خانه زین است اینجا
هوش مصنوعی: روز Judgment روزی است که فتنه و آشوب در خانه‌ها به سر می‌برد و اینجا در حال حاضر، خود فتنه به شکلی دیگر و در آرامش خانه‌ها حضور دارد.
مردی از پرده ناموس برون آمدن است
هر که مانده است درین پرده، جنین است اینجا
هوش مصنوعی: مردی که از پرده‌ی حجاب و حریم خودش بیرون می‌آید، به واقع مردی واقعی است. اما هر کسی که در این حریم باقی مانده، هنوز در حالت نوزادی و خامی است.
پیش جمعی که نمودند قیامت را نقد
صبح محشر نفس باز پسین است اینجا
هوش مصنوعی: در بین افرادی که قیامت و روز حساب را به طور ملموس و واضح نشان دادند، در اینجا نفس انسان در حال بازگشت و بازنگری به گذشته است.
وحشی فیض، شکار دل بی قیدان است
پرده دیده صیاد، کمین است اینجا
هوش مصنوعی: وحشی فیض، به این معناست که دل افرادی که آزاد و بی‌قید و شرط زندگی می‌کنند، برای او مانند یک شکار جذاب است. در اینجا، صیاد (یعنی کسی که دل‌ها را جذب می‌کند) به نوعی در حالت کمین قرار دارد و در پس پرده، سعی دارد دل‌های این افراد را به دست آورد.
خاکساری رخ دشمن به زمین می مالد
آسمان عاجز هر خاک نشین است اینجا
هوش مصنوعی: خاکساری که بر چهره دشمن می‌خورد، نشان‌دهنده شکوه و عظمت اوست. در اینجا آسمان هم نمی‌تواند بر بزرگی و والایی کسی که در خاک زندگی می‌کند، پادشاهی کند. این به نوعی نشان‌دهنده قدرت و ارادت انسان به خداوند و تقدس زمین است.
اختیاری است فنای دل روشن گهران
مرگ زهری است که در زیر نگین است اینجا
هوش مصنوعی: ناکامی دل روشنان به اختیار خودشان است، زیرا مرگ مانند زهر پنهانی است که در زیر نگین قرار دارد.
در قیامت دل پر آبله دارد صائب
دست هر کس صدف در ثمین است اینجا
هوش مصنوعی: در روز قیامت، دل هر شخص پر از درد و ناراحتی است، اما برای هر کس که در این دنیا اقدام به جمع‌آوری خوبی‌ها و ارزش‌ها کرده باشد، پاداشی درخور و ارزشمند وجود دارد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۴۸۲ به خوانش عندلیب