گنجور

غزل شمارهٔ ۴۵۰۱

عشق مقید به خط وخال نگردد
رهزن مرغان قدس دانه نباشد
بوالهوس وعشق بی غرض چه خیال است
گریه اطفال بی بهانه نباشد
کار سپر می کند گشاده جبینی
وای بر آن کس که شادمانه نباشد
سلسله جنبان چه می کند دل عاشق
جنبش گردون به تازیانه نباشد
لازم فقرست تیره رویی دارین
لیلی ما بی سیاه خانه نباشد
عشق به رنگ هوس ز پرده برآید
صائب اگر شرم در میانه نباشد
مستی ما از می شبانه نباشد
مطرب ما از برون خانه نباشد
جوش شکایت کجاوخون شهیدان
آتش یاقوت را زبانه نباشد

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عشق مقید به خط وخال نگردد
رهزن مرغان قدس دانه نباشد
هوش مصنوعی: عشق واقعی به زیبایی‌های ظاهری محدود نمی‌شود و نمی‌تواند باعث فریب پرندگان آسمانی شود، زیرا آن‌ها به دنبال غذای روحانی و معنوی هستند.
بوالهوس وعشق بی غرض چه خیال است
گریه اطفال بی بهانه نباشد
هوش مصنوعی: افراط در خوشگذرانی و عشق بدون هدف تنها یک خیال است، مشابه به گریه کردن کودکان که بی هیچ دلیلی انجام می‌دهند.
کار سپر می کند گشاده جبینی
وای بر آن کس که شادمانه نباشد
هوش مصنوعی: کار شما را از نگرانی و تنگ نظری آزاد می‌کند و کسی که در این شرایط خوشحال نباشد، باید بر او افسوس خورد.
سلسله جنبان چه می کند دل عاشق
جنبش گردون به تازیانه نباشد
هوش مصنوعی: سلسله جنبان به چه فعالیتی مشغول است، وقتی که دل عاشق با تغییرات دنیا نگران و آشفته است و هیچ تازیانه‌ای نمی‌تواند آن را آرام کند.
لازم فقرست تیره رویی دارین
لیلی ما بی سیاه خانه نباشد
هوش مصنوعی: برای بودن در عشق لیلی، باید با تیره‌روزی و فقر کنار بیایید، زیرا عشق ما بدون درد و رنج نمی‌تواند وجود داشته باشد.
عشق به رنگ هوس ز پرده برآید
صائب اگر شرم در میانه نباشد
هوش مصنوعی: عشق وقتی واقعی و پاک است که از هوس و تمایلات زودگذر دور باشد. اگر در این راه شرم و حیا وجود نداشته باشد، به راحتی به نمایش درمی‌آید و خود را نشان می‌دهد.
مستی ما از می شبانه نباشد
مطرب ما از برون خانه نباشد
هوش مصنوعی: احساس شادابی و سرخوشی ما ناشی از نوشیدن شراب شبانه نیست و نوازنده ما هم در خارج از خانه نیست.
جوش شکایت کجاوخون شهیدان
آتش یاقوت را زبانه نباشد
هوش مصنوعی: جوش و خروش شکایت، جایی در کنار خون شهیدان وجود ندارد؛ چرا که آتش عشق و احساس، مانند یاقوت درخشان و سوزان است و هر چقدر هم که تلاش کنیم، نمی‌توانیم به آن عمق برسیم.