صائبغزل شمارهٔ ۴۴۸۶
دهان بوسه فریب ترا پیاله ندارد
رم نگاه ترا دیده غزاله ندارد
به خط سبز لب جام وصفحه رخ ساقی
که عمر خضر نشاط می دوساله ندارد
به برگ لاله چه نسبت عرق فشان رخ او را
بدیهه عرق شرم برگ لاله ندارد
خدا شکیب دهد ماحباب حوصلگان را
که تاب گردش چشم ترا پیاله ندارد
قسم به خرمن ماه وقسم به خوشه پروین
که بخت خانه زین تو هیچ هاله ندارد
ز خشت خم در حکمت گشاده گشت به رویم
به حق می که فلاطون چنین رساله ندارد
ز دست برد حوادث که جسته است مسلم
کدام برگ درین باغ زخم ژاله ندارد
ز بس که از سر درداست فکرهای تو صائب
سرایت سخنت هیچ آه وناله ندارد
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دهان بوسه فریب ترا پیاله ندارد
رم نگاه ترا دیده غزاله ندارد
هوش مصنوعی: دهانت نمی‌تواند مانند پیاله‌ای زیبا باشد که شایسته بوسه باشد و نگاه تو نیز مانند چشمان غزال به زیبایی نمی‌رسد.
به خط سبز لب جام وصفحه رخ ساقی
که عمر خضر نشاط می دوساله ندارد
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به زیبایی و نشاطی اشاره می‌کند که در پیاله‌ای به رنگ سبز و بر روی چهره ساقی وجود دارد. او همچنین به زندگی و جوانی اشاره می‌کند و می‌گوید که عمر خضر، که به عنوان نماد جاودانگی و زندگی طولانی شناخته می‌شود، این شادی و نشاط را برای مدت طولانی نمی‌تواند حفظ کند. این به طور کلی به زودگذر بودن زندگی و زیبایی‌ها اشاره دارد.
به برگ لاله چه نسبت عرق فشان رخ او را
بدیهه عرق شرم برگ لاله ندارد
هوش مصنوعی: به برگ لاله چه ارتباطی دارد که عرقی که از چهره او می‌ریزد، نشان از شرم است؟ برگ لاله نمی‌تواند با آن مقایسه شود.
خدا شکیب دهد ماحباب حوصلگان را
که تاب گردش چشم ترا پیاله ندارد
هوش مصنوعی: خدا به عاشقان صبر و استقامت عطا کند، زیرا قدرت تحمل نگاه تو را ندارند.
قسم به خرمن ماه وقسم به خوشه پروین
که بخت خانه زین تو هیچ هاله ندارد
هوش مصنوعی: به خرمن ماه و خوشه پروین سوگند می‌خورم که بخت و اقبال در زندگی‌ات هیچ‌گونه نقص و کمبودی ندارد.
ز خشت خم در حکمت گشاده گشت به رویم
به حق می که فلاطون چنین رساله ندارد
هوش مصنوعی: از خرد و دانش عمیق، پرده‌ها کنار رفته و حقیقتی به من نمایان شده است که حتی بزرگانی چون افلاطون نیز نتوانسته‌اند به آن دست یابند.
ز دست برد حوادث که جسته است مسلم
کدام برگ درین باغ زخم ژاله ندارد
هوش مصنوعی: از دست سرنوشت که به انسان تحمیل شده، کدامیک از ما در زندگی خود بی‌زخم و زحمت بوده‌ایم؟ هر کدام از ما در این مسیر پر از اتفاقات تلخ و شیرین، نشان‌هایی از آسیب‌ها و سختی‌ها داریم.
ز بس که از سر درداست فکرهای تو صائب
سرایت سخنت هیچ آه وناله ندارد
هوش مصنوعی: به خاطر میزان درد و رنجی که در دل داری، افکارت آنقدر پر از عواطف و احساسات هستند که سخن تو دیگر جایی برای آه و ناله ندارد.