گنجور

غزل شمارهٔ ۴۴۶۴

خالت ز خط مشکین دست دگر برآورد
حرصش شود دوبالا موری که پر برآورد
مو از خمیر نتوان آسان چنان کشیدن
کز عقل وهوش ماراآن خوش کمر برآورد
چون پسته مغز هر کس از زهر سبز گردید
از پوست چون برآمد سر از شکر برآورد
از پیچ وتاب زنهارچون رشته سر مپیچید
کاین راه پرخم و پیچ سر از گهر برآورد
گفتم کشم به پیری پا چون هدف به دامن
از قد چون کمان حرص چون تیر پر برآورد
ابرام بی اثر نیست کز مغز سنگ آهن
از روی سخت صائب چندین شرر برآورد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خالت ز خط مشکین دست دگر برآورد
حرصش شود دوبالا موری که پر برآورد
هوش مصنوعی: اگر دست دیگری به خطی ظریف و زیبا از عطر مشکین بزند، حریص می‌شود و به مانند موری که بال می‌گشاید، دوباره تلاش می‌کند.
مو از خمیر نتوان آسان چنان کشیدن
کز عقل وهوش ماراآن خوش کمر برآورد
هوش مصنوعی: مو را نمی‌توان به سادگی از خمیر کشید، همان‌طور که از عقل و هوش ما نمی‌توان به‌راحتی کمربند خوشبختی را برداشت.
چون پسته مغز هر کس از زهر سبز گردید
از پوست چون برآمد سر از شکر برآورد
هوش مصنوعی: وقتی که مغز هر شخص به دلیل تلخی و زهر سبز شده باشد، وقتی که از پوست خود بیرون می‌آید، از شکر و شیرینی سر برمی‌آورد.
از پیچ وتاب زنهارچون رشته سر مپیچید
کاین راه پرخم و پیچ سر از گهر برآورد
هوش مصنوعی: بهتراست از پیچیدگی‌ها و خطرات پیش رو دوری کنی، چرا که در این مسیر پر از فراز و نشیب، اگر بیشتر درگیر شوی، ممکن است به مشکل برخورد کنی.
گفتم کشم به پیری پا چون هدف به دامن
از قد چون کمان حرص چون تیر پر برآورد
هوش مصنوعی: گفتم حالا که به سن پیری نزدیک می‌شوم، آیا می‌توانم به هدف خود برسم؟ مثل اینکه کسی دستش را به طرف هدفی دراز کند، یا مانند کمان که تا زمان پرتاب تیر کشیده می‌شود، من هم باید خواسته‌هایم را با حرص و اشتیاق دنبال کنم تا سرانجام به نتیجه مطلوب برسم.
ابرام بی اثر نیست کز مغز سنگ آهن
از روی سخت صائب چندین شرر برآورد
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که نتیجه‌ی تلاش و کوشش هرگز بی‌دلیل نیست؛ حتی اگر سختی‌هایی وجود داشته باشد، مانند جرقه‌هایی که از برخورد سنگ با آهن ایجاد می‌شود. به عبارت دیگر، از دل سختی‌ها و چالش‌ها می‌توان به نتایج مثبت و پرباری رسید.