گنجور

غزل شمارهٔ ۴۴۴۶

غفلت چه اثر در دل هشیارنماید
افسانه چه با دولت بیدار نماید
با بخت سیه حادثه سهل عظیم است
هر خار سنانی به شب تارنماید
همواری تیغ آفت جانهای سلیم است
زان بد گهر اندیش که هموارنماید
در دیده این بی بصران عالم انوار
زنگی است که در آینه تارنماید
در عالم امکان چه قدر جلوه کند عشق
از چرخ در آیینه چه مقدارنماید
حال دل پرداغ من از دیده خونبار
چون جوش گل از رخنه دیوارنماید
از طبع درشت تو جهان پست وبلندست
همواره چو گشتی همه هموارنماید
در همت مردانه اگر کوتهیی نیست
مگریز ازان کار که دشوارنماید
خط بیجگران را کند از عشق گریزان
چون مورچه پیوسته به هم مارنماید
خاکی که تماشاگه این بیخبران است
در دیده مابستر بیمارنماید
صائب ز ملایک مطلب رتبه انسان
آیینه بی پشت چه دیدار نماید

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غفلت چه اثر در دل هشیارنماید
افسانه چه با دولت بیدار نماید
هوش مصنوعی: غفلت چه تأثیری بر دل افراد آگاه دارد، و داستانی چه تأثیری بر کسانی که بیدارند می‌گذارد.
با بخت سیه حادثه سهل عظیم است
هر خار سنانی به شب تارنماید
هوش مصنوعی: وقتی بخت در تنگنا باشد، کوچک‌ترین دشواری‌ها هم بزرگ و سخت به نظر می‌رسند و مانند خارهایی که در شب تاریک دیده می‌شوند، هیچ‌گاه ساده و بی‌اهمیت نمی‌گردند.
همواری تیغ آفت جانهای سلیم است
زان بد گهر اندیش که هموارنماید
هوش مصنوعی: تیغ تیز آفت، جان‌های پاک را مورد تهدید قرار می‌دهد، زیرا برخی افراد با افکار منفی و نادرست، راه را برای این آفت هموار می‌کنند.
در دیده این بی بصران عالم انوار
زنگی است که در آینه تارنماید
هوش مصنوعی: در چشم افرادی که بینا نیستند، زیبایی‌های دنیا مانند نوری است که در آینه‌ای تاریک منعکس می‌شود.
در عالم امکان چه قدر جلوه کند عشق
از چرخ در آیینه چه مقدارنماید
هوش مصنوعی: عشق در جهانی که امکان وجود دارد، چقدر زیبا و جذاب به نظر می‌رسد، و چگونه در آینه‌ای که از چرخ زمان می‌آید، به نمایش گذاشته می‌شود.
حال دل پرداغ من از دیده خونبار
چون جوش گل از رخنه دیوارنماید
هوش مصنوعی: احساس دردناک من به اندازه‌ای عمیق است که همانند گل‌هایی که از لابلای دیوارها می‌رویند، از چشمانم اشک می‌ریزد.
از طبع درشت تو جهان پست وبلندست
همواره چو گشتی همه هموارنماید
هوش مصنوعی: از ویژگی‌های خشن و سخت‌گیرانه‌ات، همه‌چیز در دنیا مرتب و یکدست به نظر می‌رسد. به محض اینکه به آرامش می‌رسی، همه‌چیز نیز به آرامش و سامان در می‌آید.
در همت مردانه اگر کوتهیی نیست
مگریز ازان کار که دشوارنماید
هوش مصنوعی: اگر اراده قوی و مردانه‌ای داری، از کارهایی که به نظر سخت می‌رسند، فرار نکن و از آن‌ها دوری نکن.
خط بیجگران را کند از عشق گریزان
چون مورچه پیوسته به هم مارنماید
هوش مصنوعی: عشق باعث می‌شود که افراد از هم دور شوند و نتوانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، مانند مورچه‌هایی که همیشه به هم متصل هستند ولی در عین حال نمی‌توانند آزادانه حرکت کنند.
خاکی که تماشاگه این بیخبران است
در دیده مابستر بیمارنماید
هوش مصنوعی: خاکی که این نادان‌ها آن را تماشا می‌کنند، در چشمان ما افراد آگاه، نشانه‌ی درد و رنج را نشان می‌دهد.
صائب ز ملایک مطلب رتبه انسان
آیینه بی پشت چه دیدار نماید
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که ملایک (فرشتگان) نمی‌توانند حقیقت و مقام انسانی را به خوبی درک کنند، زیرا انسان دارای عمق و ابعاد پنهانی است که فرشتگان از آن بی‌خبرند. مانند آئینه‌ای که تنها تصویر سطحی را نشان می‌دهد و از عمق و درون چیزی بهره‌ای ندارد.