صائبغزل شمارهٔ ۴۴۰۲
فیض دم صبح از لب خندان تو یابند
شهدی است شکرخند که در شان تو یابند
هر دل که شودآب درین باغ چو شبنم
زیر قدم سرو خرامان تو یابند
در راه صبا غنچه نشینند عزیزان
تا بوی گل از چاک گریبان تو یابند
یوسف صفتان پیرهن خویش فروشند
تا قطره ای از چاه زنخدان تو یابند
آهی است که برخاسته از خاک شهیدان
هر گرد که در عرصه جولان تو یابند
ترتیب دهد چرخ چو دیوان قیامت
شیرازه اش از زلف پریشان تو یابند
وقت است که عشاق تو از رشک بمیرند
از بس که تو را واله وحیران تو یابند
در کام ودهن آب شود میوه جنت
در دل چه خیال است که پیکان تو یابند
در دامن پیراهن یوسف نزند دست
خاری که به دیوار گلستان تو یابند
زین خرقه صد پاره اگر سربدر آری
نه دایره را طوق گریبان تو یابند
آه از جگر تشنه خورشید برآرد
هر قطره که در چاه زنخدان تو یابند
وحشی شود از دیده هر کس که نگاهی
در دایره نرگس فتان تو یابند
این آن غزل خسرو معنی است که فرمود
خوبان عمل فتنه ز دیوان تو یابند
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
فیض دم صبح از لب خندان تو یابند
شهدی است شکرخند که در شان تو یابند
هوش مصنوعی: در آغاز صبح، مخاطب از لبخند تو بهرهمند میشود، که مانند شهد شیرین و گواراست و به زیبایی تو اشاره دارد.
هر دل که شودآب درین باغ چو شبنم
زیر قدم سرو خرامان تو یابند
هوش مصنوعی: هر دلی که در این باغ همچون شبنم در زیر قدمهای تو باشد، سرشار از عشق و صفا خواهد شد.
در راه صبا غنچه نشینند عزیزان
تا بوی گل از چاک گریبان تو یابند
هوش مصنوعی: در مسیر نسیم صبح، عزیزان مینشینند تا بوی گل را از لباست استشمام کنند.
یوسف صفتان پیرهن خویش فروشند
تا قطره ای از چاه زنخدان تو یابند
هوش مصنوعی: افراد زیبا و دلربا حاضرند لباس و زیبایی خود را فدای جستجوی بخشی از زیبایی تو کنند، حتی اگر این زیبایی تنها قطرهای از چشمه دلانگیزی تو باشد.
آهی است که برخاسته از خاک شهیدان
هر گرد که در عرصه جولان تو یابند
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که صدای غمانگیزی از دل خاک سربازانی که جانشان را در میدان جنگ فدای میهن کردهاند شنیده میشود، و هر بار که دشمنی در میدان عمل حضور یابد، این صدا به گوش میرسد.
ترتیب دهد چرخ چو دیوان قیامت
شیرازه اش از زلف پریشان تو یابند
هوش مصنوعی: گردش زمان همچون روز قیامت، نظم خاصی به خود میگیرد و در این میان، از درهمریختگی زلفهای تو، نظم خود را پیدا میکند.
وقت است که عشاق تو از رشک بمیرند
از بس که تو را واله وحیران تو یابند
هوش مصنوعی: زمانی فرارسیده که عاشقان تو از حسادت جانشان به لب رسیده است، زیرا تو را در حالتی سرگشته و حیران میبینند.
در کام ودهن آب شود میوه جنت
در دل چه خیال است که پیکان تو یابند
هوش مصنوعی: میوه بهشتی در دهان و کام فرو میرود، اما در دل چه خیالی است که بتوانند پیکان تو را پیدا کنند؟
در دامن پیراهن یوسف نزند دست
خاری که به دیوار گلستان تو یابند
هوش مصنوعی: در پیراهن یوسف، هیچ خار و خشی نیست که به آن آسیب بزند؛ همانطور که در دیوار گلستان شما نیز چیزی نمییابند.
زین خرقه صد پاره اگر سربدر آری
نه دایره را طوق گریبان تو یابند
هوش مصنوعی: اگر از این لباس پاره و دردناک بیرون بیایی، حتی دایره هم گردن تو را نمیگیرد.
آه از جگر تشنه خورشید برآرد
هر قطره که در چاه زنخدان تو یابند
هوش مصنوعی: از دل تشنه خورشید، هر قطرهای که در چاه زیبایی تو پیدا شود، آهی سوزناک برمیآورد.
وحشی شود از دیده هر کس که نگاهی
در دایره نرگس فتان تو یابند
هوش مصنوعی: هر کسی که به چشمان جذاب و فریبنده تو نگاه کند، از شدت شگفتی و زیبایی دچار حالتی غریب و بیخود میشود.
این آن غزل خسرو معنی است که فرمود
خوبان عمل فتنه ز دیوان تو یابند
هوش مصنوعی: این شعر به این مضمون اشاره دارد که زیباییها و خوبان میتوانند از وقوع فتنه و غوغا در عالم، قدرت و هنر خود را به نمایش بگذارند و از آن برای انجام کارهای بزرگ و شگفتانگیز استفاده کنند. در حقیقت، زیبایی و جذابیت آنها گاهی میتواند به ایجاد اثرات چشمگیر و عمیق در جهان منجر شود.