غزل شمارهٔ ۴۳۷۴
شوریده تر از سیل بهارم چه توان کرد
در هیچ زمین نیست قرارم چه توان کرد
چون آبله در ظاهر اگر رنگ ندارم
در پرده غیب است بهارم چه توان کرد
شیرازه نگیرد به خود اوراق حواسم
برهم زده زلف نگارم چه توان کرد
چون گرد ز من نیست اگر پست وبلندم
خاک ره آن شاهسوارم چه توان کرد
برهم نزنم دیده ز خورشید قیامت
حیرت زده جلوه یارم چه توان کرد
در بیضه چه پرواز کند مرغ چمن گرد
زندانی این سبز حصارم چه توان کرد
کاری به مرادم نشد از نقش موافق
امروز که برگشت قمارم چه توان کرد
چون ماه درین دایره هر چند تمامم
از پهلوی خویش است مدارم چه توان کرد
از مشغله مهر ومحبت که فزون باد
صائب سرکونین ندارم چه توان کرد
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شوریده تر از سیل بهارم چه توان کرد
در هیچ زمین نیست قرارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: در حیرت و شوقی مانند سیل بهار غرق شدم، نمیتوانم در هیچ جایی آرام بگیرم.
چون آبله در ظاهر اگر رنگ ندارم
در پرده غیب است بهارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: اگرچه در ظاهر بیرنگ و بیجلوهام، در حقیقت و در عالم پنهان، همچون بهاری پرشکوه هستم. چه کسی میتواند بر این واقعیت تأثیر بگذارد؟
شیرازه نگیرد به خود اوراق حواسم
برهم زده زلف نگارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: این بیت بیان میکند که وقتی حواس و فکر آدمی به هم ریخته است، نمیتواند روی چیزهای مهم تمرکز کند. در این وضعیت، زیبایی و جذابیت فرد مورد علاقهاش برایش مشکلاتی ایجاد کرده و او احساس ناتوانی میکند.
چون گرد ز من نیست اگر پست وبلندم
خاک ره آن شاهسوارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: وقتی که در کنار من چیزی نیست، چه فرقی میکند که در زندگیام بالا و پایین باشد. من فقط خاک راه آن سواری هستم که در شأن و مقامش بسیار فراتر است، و در چنین حالتی چه میتوانم انجام دهم؟
برهم نزنم دیده ز خورشید قیامت
حیرت زده جلوه یارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: چشمانم را از زیبایی خورشید قیامت نمیتوانم دور کنم، زیرا جلوه محبوبم من را دچار حیرت کرده است.
در بیضه چه پرواز کند مرغ چمن گرد
زندانی این سبز حصارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: پرندهای که در قفسی زندگی میکند، هرچه تلاش کند و بخواهد پرواز کند، نمیتواند از محدودیتهای خود خارج شده و به آزادی دست یابد. در واقع، محدودیتها و شرایط زندگی او مانع از تجربههای بیشتر و پرواز در آسمان میشود.
کاری به مرادم نشد از نقش موافق
امروز که برگشت قمارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: امروز شرایط به گونهای است که نتوانستم به خواستهام برسم و حالا که نتیجه قمارم برگشته، نمیدانم چه کار باید بکنم.
چون ماه درین دایره هر چند تمامم
از پهلوی خویش است مدارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: همانطور که ماه در این دایره کامل است، اما به خاطر فاصلهای که با او دارم، نمیتوانم به او دسترسی پیدا کنم. من هم در زندگیام به رغم اینکه به کمال رسیدهام، به دلیل برخی موانع و فواصل نتوانستهام به آنچه میخواهم برسم.
از مشغله مهر ومحبت که فزون باد
صائب سرکونین ندارم چه توان کرد
هوش مصنوعی: از شدت محبت و علاقهای که دارم، نمیدانم چگونه باید با این وضعیت کنار بیایم.

صائب