صائبغزل شمارهٔ ۴۲۷۹
جان از وداع سبکتاز می شود
لوح مزار، شهپر پرواز می شود
در کام کش زبان که زبان نفس دراز
چون شمع روزی دهن گاز می شود
از صحبت خسیس حذر کن که چشم را
یک برگ کاه مانع پرواز می شود
نتوان به زخم تیغ لبش را ز هم گشود
هر دل که مخزن گهر راز می شود
قطع نظر ز خواب بهارست لازمش
با عندلیب هر که هم آواز می شود
باشد عیار همت افتادگان بلند
شبنم به آفتاب نظرباز می شود
رعناترست سرو ز اشجار میوه دار
آزاد هر که گشت سرفراز می شود
افغان که در گرفتن دامان سعی من
خار شکسته چنگل شهباز می شود
صائب ز آه سرد دل تنگ وا شود
گر غنچه از نسیم سحر باز می شود
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جان از وداع سبکتاز می شود
لوح مزار، شهپر پرواز می شود
هوش مصنوعی: وقتی از وداع خسته و سبکبار می‌شود، به خاطر این جدایی، آرامش و سرزندگی به اوج می‌رسد و گویی روحش به آسمان پرواز می‌کند.
در کام کش زبان که زبان نفس دراز
چون شمع روزی دهن گاز می شود
هوش مصنوعی: خودت را کنترل کن و زبانت را در کام نگه‌دار، چون طولانی شدن نفس و سخن گفتن مثل شمعی است که در روز کم‌کم خاموش می‌شود.
از صحبت خسیس حذر کن که چشم را
یک برگ کاه مانع پرواز می شود
هوش مصنوعی: از صحبت افراد کوچک‌فکر پرهیز کن؛ چرا که حتی یک برگ کاه می‌تواند مانع از پرواز چشم شود.
نتوان به زخم تیغ لبش را ز هم گشود
هر دل که مخزن گهر راز می شود
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند به زخم تیغ لب او دست بزند و دلش را از هم باز کند، زیرا هر کسی که رازهایش را در دل دارد، مانند گنجی پر از جواهر می‌ماند.
قطع نظر ز خواب بهارست لازمش
با عندلیب هر که هم آواز می شود
هوش مصنوعی: بی‌توجه به خواب و آرزوهای بهار، لازم است که با بلبلان همصدا شوی؛ زیرا هر کسی که هم‌زبان و هم‌نوا با دیگران شود، در این زیبایی شریک خواهد بود.
باشد عیار همت افتادگان بلند
شبنم به آفتاب نظرباز می شود
هوش مصنوعی: اگر عیار و ارزش اراده افرادی که در شرایط سخت هستند، افزایش یابد، مانند شبنمی که زیر نور خورشید درخشان و نمایان می‌شود، آن‌ها نیز به شکوفایی و روشنایی دست خواهند یافت.
رعناترست سرو ز اشجار میوه دار
آزاد هر که گشت سرفراز می شود
هوش مصنوعی: سرو از درختان میوه‌دار زیباتر است و هر کسی که به مقام و جایگاهی بلند برسد، شاداب و سرزنده خواهد شد.
افغان که در گرفتن دامان سعی من
خار شکسته چنگل شهباز می شود
هوش مصنوعی: اگر کسی در تلاش باشد که به هدف خود دست یابد، حتی در شرایط سخت و دشوار، ممکن است به موفقیت‌های بزرگ و شگفت‌انگیزی برسد.
صائب ز آه سرد دل تنگ وا شود
گر غنچه از نسیم سحر باز می شود
هوش مصنوعی: اگر دل تنگی با آهی سرد آزاد شود، همان‌طور که غنچه‌ها با نسیم صبح شکوفا می‌شوند.