صائبغزل شمارهٔ ۴۲۷۸
از یاد وصل، دیده من سیر می‌شود
مهتاب در پیاله من شیر می‌شود
هرگز به سوی خویش نمی‌بینی از حجاب
در خلوت تو آینه دلگیر می‌شود
دور نشاط زود به انجام می‌رسد
می چون دو سال عمر کند پیر می‌شود
ظالم به مرگ دست نمی‌دارد از ستم
آخر پر عقاب پر تیر می‌شود
آن را که روزگار نگیرد به هر گناه
چون جمع شد گناه، خداگیر می‌شود
از چشم آهوانه لیلی حذر کند
مجنون اگرچه در دهن شیر می‌شود
تدبیر بنده سایه تقدیر ایزدست
ورنه کدام کار به تدبیر می‌شود
اشک ندامت تو به دامن نمی‌رسد
هرچند بیشتر ز تو تقصیر می‌شود
طومار شکوه تو به افلاک می‌رسد
یک لحظه روزی تو اگر دیر می‌شود
چون آفتاب، فکر من آفاق را گرفت
حسن غریب زود جهانگیر می‌شود
نتوان گذشتن از دو جهان بی‌جهاد نفس
این راه دور قطع به شمشیر می‌شود
صائب به گریه گرد برآورد از جهان
سیل بهار را که عنانگیر می‌شود
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از یاد وصل، دیده من سیر می‌شود
مهتاب در پیاله من شیر می‌شود
هوش مصنوعی: چشمانم از یاد وصال پر می‌شود و مهتاب در جام من به شیر تبدیل می‌شود.
هرگز به سوی خویش نمی‌بینی از حجاب
در خلوت تو آینه دلگیر می‌شود
هوش مصنوعی: هرگز نمی‌توانی به درون خودت نگاه کنی، چرا که با وجود حجاب‌ها، در تنهایی‌ات آینه رفتارها و احساساتت تو را ناراحت می‌کند.
دور نشاط زود به انجام می‌رسد
می چون دو سال عمر کند پیر می‌شود
هوش مصنوعی: خوشی و شادابی به سرعت تمام می‌شود، مانند این که شرابی اگر دو سال بماند، کهنه و نامطبوع می‌شود.
ظالم به مرگ دست نمی‌دارد از ستم
آخر پر عقاب پر تیر می‌شود
هوش مصنوعی: ظالم هرگز از ظلم و ستم دست برنمی‌دارد و در آخر کار خود، با عواقب سختی روبه‌رو می‌شود که باعث می‌شود از نتایج اعمالش رنج ببرد.
آن را که روزگار نگیرد به هر گناه
چون جمع شد گناه، خداگیر می‌شود
هوش مصنوعی: اگر کسی در زندگی دچار سختی و مشکلات نشود، هر قدر هم که زشتکاری کند، در نهایت به خدا و سرنوشت سپرده می‌شود و بازخواست خواهد شد.
از چشم آهوانه لیلی حذر کند
مجنون اگرچه در دهن شیر می‌شود
هوش مصنوعی: اگر مجنون از چشم‌های زیبا و دلربای لیلی دوری کند، حتی اگر با شیر هم روبه‌رو شود، باز هم جان خود را در خطر می‌بیند.
تدبیر بنده سایه تقدیر ایزدست
ورنه کدام کار به تدبیر می‌شود
هوش مصنوعی: توجه به اینکه تدبیر و برنامه‌ریزی انسان تحت تاثیر تقدیر الهی قرار دارد. در واقع، اگر تقدیر الهی دخالت نکند، هیچ کاری با تدبیر انسان انجام نمی‌شود.
اشک ندامت تو به دامن نمی‌رسد
هرچند بیشتر ز تو تقصیر می‌شود
هوش مصنوعی: هرچند که تقصیرها و اشتباهات تو زیاد است، اما اشک و ندامتت به دیگران نمی‌رسد و اصلاً تأثیری ندارد.
طومار شکوه تو به افلاک می‌رسد
یک لحظه روزی تو اگر دیر می‌شود
هوش مصنوعی: شکوه و عظمت تو در آسمان‌ها می‌درخشد و حتی اگر یک روز هم دیرتر بیفتی، این عظمت همچنان باقی است.
چون آفتاب، فکر من آفاق را گرفت
حسن غریب زود جهانگیر می‌شود
هوش مصنوعی: فکر من مانند آفتاب، افق‌های دور را روشن می‌کند و زیبایی‌های نادر به‌سرعت می‌تواند بر جهان تاثیر بگذارد.
نتوان گذشتن از دو جهان بی‌جهاد نفس
این راه دور قطع به شمشیر می‌شود
هوش مصنوعی: برای رسیدن به هدف‌های بزرگ و عبور از موانع زندگی، نمی‌توان به سادگی و بدون تلاش و جنگیدن با نفس خود پیش رفت. این مسیر دشوار را تنها با عزم و اراده قوی می‌توان طی کرد.
صائب به گریه گرد برآورد از جهان
سیل بهار را که عنانگیر می‌شود
هوش مصنوعی: صائب با اشک و افسوس از دنیا به یاد بهار می‌گوید که وقتی بهار می‌رسد، مانند سیلی به وجود می‌آید و زندگی را به حرکت در می‌آورد.