صائبغزل شمارهٔ ۴۲۷۳
از می چو آن غزال، سیه مست می شود
در جلوه هر که بیندش از دست می شود
بیخود شوند سوخته جانان به یک نگاه
از یک پیاله لاله سیه مست می شود
قصری که چون حباب شود از هوا بلند
از راست کردن نفسی پست می شود
قصری که چون حباب شود از هوا بلند
از راست کردن نفسی پست می شود
شد از فشردگی می انگور تاج سر
از صبر، زیردست زبردست می شود
هر کس که دید سرو ترا در خرام ناز
از پا اگر نمی فتد از دست می شود
شهرت به دستیاری همکار بسته است
آواز کی بلند ز یک دست می شود
از قامت تو راست چسان بگذرد کسی
آب روان به سرو تو پا بست می شود
صائب توان به آب بقا از فنا رسید
اینجا کسی که نیست شود هست می شود
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از می چو آن غزال، سیه مست می شود
در جلوه هر که بیندش از دست می شود
هوش مصنوعی: مثل غزالی که از شراب به وجد می‌آید، کسی که او را می‌بیند، از دست می‌رود و غرق در زیبایی او می‌شود.
بیخود شوند سوخته جانان به یک نگاه
از یک پیاله لاله سیه مست می شود
هوش مصنوعی: بدون دلیل، معشوقه‌ای با یک نگاه می‌تواند دل سوخته را به آتش بکشد و با یک پیاله شراب سیاه، او را به خواب و بی‌خیالی ببرد.
قصری که چون حباب شود از هوا بلند
از راست کردن نفسی پست می شود
هوش مصنوعی: یک کاخ که مانند حبابی از هوا بالا می‌رود، به دلیل تلاش برای نفس کشیدن، به سمت پایین می‌آید و کاهش می‌یابد.
قصری که چون حباب شود از هوا بلند
از راست کردن نفسی پست می شود
هوش مصنوعی: قصری که به‌اندازه یک حباب به هوا بلند می‌شود، به واسطه‌ی نفس‌های بی‌قدرت، به زودی به زمین می‌افتد.
شد از فشردگی می انگور تاج سر
از صبر، زیردست زبردست می شود
هوش مصنوعی: از فشردن و چکاندن انگور، شرابی به وجود می‌آید که زینت و افتخار است و از صبر و تلاش، به دست می‌آید.
هر کس که دید سرو ترا در خرام ناز
از پا اگر نمی فتد از دست می شود
هوش مصنوعی: هر کسی که زیبایی و ناز و عشوه‌های تو را ببیند و از این همه دلربایی تحت تأثیر قرار نگیرد، حتماً دچار حالت مستی و بی‌خیالی می‌شود.
شهرت به دستیاری همکار بسته است
آواز کی بلند ز یک دست می شود
هوش مصنوعی: شهرت و اعتبار به همکاری و همیاری با دیگران وابسته است؛ مانند این که صدای فردی نمی‌تواند تنها با یک دست بلند شود.
از قامت تو راست چسان بگذرد کسی
آب روان به سرو تو پا بست می شود
هوش مصنوعی: هیچ کس نمی‌تواند به راحتی از قامت زیبا و بلند تو عبور کند؛ زیرا آب جاری به هنگام نزدیک شدن به درخت سرو تو، به آن چسبیده و در کنار آن قرار می‌گیرد.
صائب توان به آب بقا از فنا رسید
اینجا کسی که نیست شود هست می شود
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده که صائب توانسته به گونه‌ای به زندگی ابدی دست یابد، در حالی که در این دنیا هیچ‌کس نمی‌تواند به این حالت برسد و در نهایت، آنچه که وجود پیدا کرده، ناپایدار و زودگذر است.