غزل شمارهٔ ۴۲۶۷
وقت است از شکوفه چمن سیمتن شود
هر خار خشک یوسف گل پیرهن شود
دست نگار بسته شود هر کف زمین
هر گوشه دلپذیر چو کنج دهن شود
از مظهر جلال شود جلوه گر جمال
داغ پلنگ، چشم غزال ختن شود
خاک از شکوفه جلوه شکرستان کند
هر برگ سبز طوطی شکر شکن شود
آرد کف از شکوفه به لب بحر نوبهار
دامان خاک تیره پر از یاسمن شود
خاک از صفای سینه چو آب برهنه رو
آیینه دار سرو وگل ونسترن شود
هر برگ لاله از رخ شیرین خبر دهد
هر سنگ پاره ای جگر کوهکن شود
شاخ از گل شکفته شود مشرق سهیل
سنگ از فروغ لاله عقیق یمن شود
زان سان که خط وخال فزاید جمال را
حسن چمن زیاده ز زاغ وزغن شود
غافل مشو که سنبل گلزار جنت است
صائب ز عشق، هر که پریشان سخن شود
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
وقت است از شکوفه چمن سیمتن شود
هر خار خشک یوسف گل پیرهن شود
هوش مصنوعی: زمانی فرا رسیده که چمن با شکوفهها زینت مییابد و هر خار خشک، به زیبایی یوسف در میآید و همچون گل درخشان میگردد.
دست نگار بسته شود هر کف زمین
هر گوشه دلپذیر چو کنج دهن شود
هوش مصنوعی: وقتی که دستها از نوشتن باز بمانند و هر گوشه از زمین از زیبایی خالی شود، مانند زمانی است که دهن گشوده میشود و سخن نمیگوید.
از مظهر جلال شود جلوه گر جمال
داغ پلنگ، چشم غزال ختن شود
هوش مصنوعی: از نمایان شدن زیباییهای خداوند بر اثر نشانههای شکوه و عظمت، زیبایی خاصی به وجود میآید که مانند پوست پلنگ داغ و جذاب است و در چشم غزالهای ختن همچون نگاهی شیفته و فریبنده جلوهگر میشود.
خاک از شکوفه جلوه شکرستان کند
هر برگ سبز طوطی شکر شکن شود
هوش مصنوعی: خاک به زیبایی شکوفهها رنگ و بویی خاص میدهد و هر برگ سبز طوطی یادآور شیرینی و دلانگیزی است.
آرد کف از شکوفه به لب بحر نوبهار
دامان خاک تیره پر از یاسمن شود
هوش مصنوعی: در فصل بهار، شکوفهها مانند کف روی دریا به سطح آب میآیند و این زیبایی باعث میشود که زمین تاریک و خاکی، پر از گلهای یاسمن شود.
خاک از صفای سینه چو آب برهنه رو
آیینه دار سرو وگل ونسترن شود
هوش مصنوعی: اگر دل پاک و صاف باشد، به مانند آب زلالی که بر روی آینه میافتد، زیباییها و جلوههای گل و سرو و نسترن در آن نمایان میشود.
هر برگ لاله از رخ شیرین خبر دهد
هر سنگ پاره ای جگر کوهکن شود
هوش مصنوعی: هر برگ لاله نشان دهنده زیبایی و خوشی است و هر تکه سنگ هم میتواند نشانهای از سختی و تلاش باشد. به طور کلی، این جمله به ما میگوید که هر پدیدهای میتواند داستان یا احساسی عمیق را منتقل کند، از زیباییهای طبیعی گرفته تا زحمات و سختیهایی که پشت سر گذاشته شدهاند.
شاخ از گل شکفته شود مشرق سهیل
سنگ از فروغ لاله عقیق یمن شود
هوش مصنوعی: شاخهای از گل در مشرق ستاره سهیل شکفته میشود و سنگ به دلیل درخشش لاله، مانند عقیق یمن میگردد.
زان سان که خط وخال فزاید جمال را
حسن چمن زیاده ز زاغ وزغن شود
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که زیبایی و جذابیت یک چهره با وجود نشانهها و ویژگیهای خاص آن افزایش مییابد. همچنین، زیبایی گلها و چمنها به نسبت زیبایی زاغ و وزغ بیشتر است. در واقع، زیباییهایی که با جزئیات و تفاوتهای خاص خود همراهند، ارزش و جلوه بیشتری دارند.
غافل مشو که سنبل گلزار جنت است
صائب ز عشق، هر که پریشان سخن شود
هوش مصنوعی: از عشق غافل نشو، زیرا که زیبایی و طراوت مانند سنبل در باغ بهشت وجود دارد. هر کس که در صحبتهایش بینظم و پریشان باشد، تاثیر عشق بر ذهنش را نشان میدهد.

صائب