صائبغزل شمارهٔ ۴۲۱۴
شد چون هدف سر که درین خاکدان بلند
کز شش جهت نگشت صدای کمان بلند
افکند دور ناله ز آتش سپند را
زنهار چون سپند نسازی فغان بلند
همت بلند دار که آسیب کم رسد
آن را که چون عقاب بود آشیان بلند
زان پیشتر که کعبه شود بوسه گاه خلق
گلبانگ بوسه بود ازان آستان بلند
ابرو کشیده ومژه شوخ ونگه رسا
ناوک بلند ودست بلندوکمان بلند
یکباره بستن در انصاف خوب نیست
دیوار باغ را مکن ای باغبان بلند
لاف کرم نتیجه پستی همت است
از دست کوته است که باشد زبان بلند
امروز نیست داغ جنون پرده سوز عقل
پیوسته بود آتش این کاروان بلند
چون لاله داغدار شد پرده های گوش
هر جا شود ز خامه صائب فغان بلند
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شد چون هدف سر که درین خاکدان بلند
کز شش جهت نگشت صدای کمان بلند
هوش مصنوعی: وقتی انسان به هدفش می‌رسد و در این دنیای فانی به آرامش می‌رسد، دیگر از هیچ طرف صدای غمی به گوش نمی‌رسد.
افکند دور ناله ز آتش سپند را
زنهار چون سپند نسازی فغان بلند
هوش مصنوعی: ناله و فریاد تو از آتش درون به دور افکنده شده است. پس از آن، مراقب باش که اگر خود را به حالت سوخته در نیاوری، این فریاد و ناله بلند خواهد شد.
همت بلند دار که آسیب کم رسد
آن را که چون عقاب بود آشیان بلند
هوش مصنوعی: با اراده و عزم قوی، آسیب‌ها کم به سراغ کسی می‌آید که مانند عقاب، لانه‌اش در ارتفاعات بلند است.
زان پیشتر که کعبه شود بوسه گاه خلق
گلبانگ بوسه بود ازان آستان بلند
هوش مصنوعی: قبل از آنکه کعبه به محل بوسیدن مردم تبدیل شود، صدای بوسه‌ها از آن درگاه بلند بوده است.
ابرو کشیده ومژه شوخ ونگه رسا
ناوک بلند ودست بلندوکمان بلند
هوش مصنوعی: او ابروهای باریک و زیبایی دارد، مژه‌هایش بازیگوش و دلربا هستند، نگاهش فریبنده و دلنشین است. همچنین قامتش بلند و دست‌هایش نیز کشیده و زیبا به نظر می‌رسند.
یکباره بستن در انصاف خوب نیست
دیوار باغ را مکن ای باغبان بلند
هوش مصنوعی: نباید به‌طور ناگهانی در برابر انصاف و جوانمردی واکنش نشان دهیم. ای باغبان، دیوار باغ را بالا نبر؛ این کار درست نیست.
لاف کرم نتیجه پستی همت است
از دست کوته است که باشد زبان بلند
هوش مصنوعی: اگر کسی فقط به گفتن از سخاوت و generosity بپردازد، در واقع نشان‌دهنده ضعف و ناتوانی اوست. زیرا انسان‌های بزرگ و دارای همت بلند، به جای سخن گفتن، عمل می‌کنند و نیازی به bragging ندارند.
امروز نیست داغ جنون پرده سوز عقل
پیوسته بود آتش این کاروان بلند
هوش مصنوعی: امروز دیگر اثری از عشق و جنون نیست؛ عقل همیشه به خاطر این کاروان بزرگ در آتش سوخته بود.
چون لاله داغدار شد پرده های گوش
هر جا شود ز خامه صائب فغان بلند
هوش مصنوعی: زمانی که لاله‌ی داغدار به سوگ نشسته است، در هر جا که برود، صدای فغان و ناله‌ای از قلم صائب بلند می‌شود.