غزل شمارهٔ ۴۲۰۰
با عاشقان عداوت گردون چه می کند
چشم بدحجاب به جیحون چه می کند
همواره ایمن است زسوهان حادثات
سیل گران رکاب به هامون چه می کند
باری نبرده اند به این کهنه آسیا
عشاق فارغند که گردون چه می کند
نتوان به خار بخیه زدن زخم لاله را
خواب اجل به دیده پر خون چه می کند
منعم که می نهد زر وگوهر به روی هم
غیر از تلاش پله قارون چه می کند
از دست خود لباس بود چند سرو را
بی حاصلی به مردم موزون چه می کند
ما از نگاه دور دل از دست داده ایم
یارب سخن در آن لب میگون چه می کند
عاشق ز جوش مغز خود آزار می کشد
غوغای وحش با سر مجنون چه می کند
صائب اگر نه سفله نوازست ودون پرست
چندین سپهر تربیت دون چه می کند
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
با عاشقان عداوت گردون چه می کند
چشم بدحجاب به جیحون چه می کند
هوش مصنوعی: عاشقان در برابر سختیها و مشکلات زندگی چه سرنوشتی پیدا میکنند، وقتی که چشمهای بدخواه و حسود بر آنها نظارت دارد و موجب دردسر میشود.
همواره ایمن است زسوهان حادثات
سیل گران رکاب به هامون چه می کند
هوش مصنوعی: همیشه آن کسی که عزم و اراده قوی دارد، در برابر مشکلات و حوادث ایمن است. اما در این میان، آب و هوای شدید و طوفانی چه تأثیری بر سرنوشت او خواهد گذاشت؟
باری نبرده اند به این کهنه آسیا
عشاق فارغند که گردون چه می کند
هوش مصنوعی: این کلام اشاره به این دارد که عشق ورزیدن و احوال عاشقان به قدری در زندگی مهم است که توجهی به چرخش و تغییرات دنیا ندارند. آنها در دنیای خود غرق شدهاند و مشغول عشق و احساساتشان هستند و برای شان اهمیت ندارد که دنیا چه بر سر خود میآورد.
نتوان به خار بخیه زدن زخم لاله را
خواب اجل به دیده پر خون چه می کند
هوش مصنوعی: نمیتوان زخم گل لاله را با خار بخیه کرد، خواب مرگ چه تأثیری بر چشمان پر از اشک میگذارد.
منعم که می نهد زر وگوهر به روی هم
غیر از تلاش پله قارون چه می کند
هوش مصنوعی: ثروتمندانی که طلا و جواهرات را به آسانی در کنار هم قرار میدهند، غیر از تلاش و کوشش غیرمعمول، چه کار دیگری میتوانند بکنند؟
از دست خود لباس بود چند سرو را
بی حاصلی به مردم موزون چه می کند
هوش مصنوعی: افراد زیبا و خوش قامت چه فایدهای دارند وقتی که از دست خود هیچ سودی ندارند؟
ما از نگاه دور دل از دست داده ایم
یارب سخن در آن لب میگون چه می کند
هوش مصنوعی: ما به خاطر نگاه دور از عشق و دلبر خود، دل را از دست دادهایم. عجبا که آن گل لب، چه سخنانی بر زبان میآورد!
عاشق ز جوش مغز خود آزار می کشد
غوغای وحش با سر مجنون چه می کند
هوش مصنوعی: عاشق از شدت احساسات خودش در رنج و عذاب است و این انبوه شور و هیجان او باعث میشود که حالتهای دیوانهوار و آشفتهای داشته باشد.
صائب اگر نه سفله نوازست ودون پرست
چندین سپهر تربیت دون چه می کند
هوش مصنوعی: اگر در دنیای ما افرادی هستند که فقط به سطح پایین اهمیت میدهند و افراد بیارزش را میپرستند، پس چرا این همه ستارههای آسمان برای تربیت انسانها بیهوده زحمت میکشند؟

صائب