گنجور

غزل شمارهٔ ۴۱۶۹

زینسان که شیشه خنده مستانه می زند
آخر شراب بر سر پیمانه می زند
بیکار نیست گریه بی اختیار شمع
آبی بر آتش دل پروانه می زند
درمشک سوده تابه کمر غوطه می خورد
مشاطه ای که زلف ترا شانه می زند
در کشوری که مشرق دلهای روشن است
خورشید گل به روزن کاشانه می زند
رطل گران تکلف مخمور می کند
طفلی که سنگ بر من دیوانه می زند
ما ونگاه یار که ناآشنایی اش
ناخن به دل چو معنی بیگانه می زند
تا کعبه هست دیر ز آفت مسلم است
این برق خویش را به سیه خانه می زند
صائب کسی که بگذرد از سر سپندوار
خود را به قلب شعله دلیرانه می زند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زینسان که شیشه خنده مستانه می زند
آخر شراب بر سر پیمانه می زند
هوش مصنوعی: از این رو که نوشیدنی شاداب‌کننده، سرش را به طور بازیگوشانه بر روی پیمانه می‌زند.
بیکار نیست گریه بی اختیار شمع
آبی بر آتش دل پروانه می زند
هوش مصنوعی: پروانه، به طور ناخواسته و بدون اراده، مانند شمعی آبی، اشک می‌ریزد و این گریه به خاطر شعله‌های آتشین دل اوست.
درمشک سوده تابه کمر غوطه می خورد
مشاطه ای که زلف ترا شانه می زند
هوش مصنوعی: مشاطه‌ای که موهای تو را شانه می‌زند، در مشک عطر به کمر غوطه ور شده است.
در کشوری که مشرق دلهای روشن است
خورشید گل به روزن کاشانه می زند
هوش مصنوعی: در کشوری که قلب‌های پاک و روشن وجود دارند، خورشید مانند گلی از روزنه‌های خانه تابش می‌کند.
رطل گران تکلف مخمور می کند
طفلی که سنگ بر من دیوانه می زند
هوش مصنوعی: وزن سنگینی که بر دوش فردی است، او را در حالتی از نشئگی و بی‌توجهی قرار می‌دهد، انگار که این فشار و سختی باعث می‌شود مانند کودکی که از روی ندانم‌کاری سنگ بر کسی می‌زند، رفتار کند.
ما ونگاه یار که ناآشنایی اش
ناخن به دل چو معنی بیگانه می زند
هوش مصنوعی: ما و نگاه یار که هنوز او را نمی‌شناسیم، مانند ناخن که به دل می‌زند، احساساتی را به وجود می‌آورد که بیگانه و غریب‌اند.
تا کعبه هست دیر ز آفت مسلم است
این برق خویش را به سیه خانه می زند
هوش مصنوعی: تا زمانی که کعبه وجود دارد، دیر و ناپسند بودن آفتی برای مسلمانان است؛ این برق، خود را به خانه‌ای تاریک می‌زند.
صائب کسی که بگذرد از سر سپندوار
خود را به قلب شعله دلیرانه می زند
هوش مصنوعی: کسی که دلیری و شجاعت را در وجود خود احساس کند و از موانع بگذرد، در واقع به قلب آتشین پرشور خود نزدیک می‌شود.