صائبغزل شمارهٔ ۴۱۳۷
عیش جهان به رند می آشام داده اند
خط مسلمی به لب جام داده اند
از بر گریز حادثه ریزند گل به جیب
آزادگان که ترک سرانجام داده اند
آسودگی ز خاطر نام آوران مجو
کاین منزلت به مردم گمنام داده اند
جمعی که حلقه بر در ابرام می زنند
با خود قرار تلخی دشنام داده اند
از جستجوی رزق چه آسوده خاطرست
آن را که دانه از گره دام داده اند
مالیده اند بر لب خود خاک عاشقان
از دور بوسه گر به لب بام داده اند
ترسم ز بوسه لب ساقی کنند کم
بوسی که میکشان به لب جام داده اند
هرگز نصیب بوسه ربایان نگشته است
ما را حلاوتی که ز پیغام داده اند
عذرم بجاست پخته اگر دیر می شوم
شیر مرا ز صبح ازل خام داده اند
نقصان نکرده است کسی از ملایمت
قند از زبان چرب به بادام داده اند
تیغ فسان کشیده میدان جراتند
آنها که تن به سختی ایام داده اند
از خود گسستگان ز جان دست شسته را
در راه سیل لنگر آرام داده اند
جمعی که دیده اند سرانجام بیخودی
نقد حیات خویش به یک جام داده اند
پر سر کشی مکن که ز آغوش فاخته است
هر سرو را که در چمن اندام داده اند
از شوق کعبه چشم تو کرده اند اگر سفید
منشین ز پا که جامه احرام داده اند
صائب چه فارغند ز اندیشه حساب
جمعی که کار آخرت انجام داده اند
غزل شمارهٔ ۴۱۳۶: آنان که دل به عقل خدا دور داده اندغزل شمارهٔ ۴۱۳۸: هرگز عنان رشته به گوهر نداده اند
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عیش جهان به رند می آشام داده اند
خط مسلمی به لب جام داده اند
هوش مصنوعی: زندگی در این دنیا به افرادی سرکش و آزاداندیش داده شده و نشانهای از این وضعیت در لبهای آنها نهفته است.
از بر گریز حادثه ریزند گل به جیب
آزادگان که ترک سرانجام داده اند
هوش مصنوعی: آزادگان که از مشکلات و سختیها فرار کردهاند، به سوی زیبایی و خوشی میروند و در این مسیر، جوانههای امید و شادی را در آغوش میگیرند.
آسودگی ز خاطر نام آوران مجو
کاین منزلت به مردم گمنام داده اند
هوش مصنوعی: آسایش و راحتی را از افراد معروف و مشهور انتظار نداشته باش زیرا این مقام و منزلت به افراد ناشناس و گمنام نیز بخشیده شده است.
جمعی که حلقه بر در ابرام می زنند
با خود قرار تلخی دشنام داده اند
هوش مصنوعی: گروهی که در برابر در تلاش و اصرار هستند، با خود توافق کردهاند که با کلمات تند و تلخ صحبت کنند.
از جستجوی رزق چه آسوده خاطرست
آن را که دانه از گره دام داده اند
هوش مصنوعی: هر کس که لقمهاش از برنامهی خدا برآورده شده باشد، در جستجوی روزی خود آسودهخاطر است و نگران نیست.
مالیده اند بر لب خود خاک عاشقان
از دور بوسه گر به لب بام داده اند
هوش مصنوعی: عاشقان از دور، با عشق و آرزو، بر لبان خود خاک میمالند، چون اگر به آنها بوسهای داده شود، لذت آن را مانند بام بلند میدانند.
ترسم ز بوسه لب ساقی کنند کم
بوسی که میکشان به لب جام داده اند
هوش مصنوعی: نمیخواهم بترسم از بوسهای که ساقی میزند، زیرا ممکن است کمتر از آنچه که به کاسهی میکشیده، انتظار داشته باشم.
هرگز نصیب بوسه ربایان نگشته است
ما را حلاوتی که ز پیغام داده اند
هوش مصنوعی: هرگز افراد عاشق و بوسهربا نتوانستهاند از ما طعمی شیرین ببرند، چرا که این حس عاشقانه تنها نتیجه پیغامهای عاشقانهای است که دریافت کردهایم.
عذرم بجاست پخته اگر دیر می شوم
شیر مرا ز صبح ازل خام داده اند
هوش مصنوعی: بهانه من قابل قبول است، اگر دیر به تو برسم. چون از آغاز آفرینش، خامیام را به من دادهاند.
نقصان نکرده است کسی از ملایمت
قند از زبان چرب به بادام داده اند
هوش مصنوعی: هیچکس با لطافت و شیرینی صحبت، دچار نقصان نشده است؛ چرا که این شیرینی کلام از شخصیتی نرم و دلنشین نشأت میگیرد.
تیغ فسان کشیده میدان جراتند
آنها که تن به سختی ایام داده اند
هوش مصنوعی: آنهایی که در برابر دشواریهای زندگی استقامت نشان دادهاند، جرأت و شجاعت دارند و قدرت خود را در موقعیتهای سخت به نمایش میگذارند.
از خود گسستگان ز جان دست شسته را
در راه سیل لنگر آرام داده اند
هوش مصنوعی: افرادی که از خود و زندگی خود جدا شدهاند، با رها کردن همه چیز، در جریان زندگی مانند یک سیل، به آرامش رسیدهاند.
جمعی که دیده اند سرانجام بیخودی
نقد حیات خویش به یک جام داده اند
هوش مصنوعی: گروهی که تجربه کردهاند، در نهایت نتوانستهاند زندگی خود را به درستی مدیریت کنند و تمام آن را در یک لحظه و یک فرصت از دست دادهاند.
پر سر کشی مکن که ز آغوش فاخته است
هر سرو را که در چمن اندام داده اند
هوش مصنوعی: زیاده به خودت نبال که هر درختی که در باغ تماشایی است، به دلیلی از آغوش یک پرنده خاص به وجود آمده است.
از شوق کعبه چشم تو کرده اند اگر سفید
منشین ز پا که جامه احرام داده اند
هوش مصنوعی: اگر به عشق کعبه، چشمان تو را سفید کردهاند، پس از پا نایست و به خاطر اینکه جامه احرام بر تن کردهاند، خود را محدود نکن.
صائب چه فارغند ز اندیشه حساب
جمعی که کار آخرت انجام داده اند
هوش مصنوعی: صائب، افرادی که در فکر محاسبه و حساب زندگی نیستند، چون به کارهای آخرت خود رسیدگی کردهاند، بیخیال زندگی دنیا به سر میبرند.