غزل شمارهٔ ۴۱۳۴
جمعی که هوش خود به می ناب داده اند
خرمن به برق وخانه به سیلاب داده اند
در رابه روی دولت بیدار بسته اند
آن غافلان که تن به شکر خواب داده اند
عشاق در بهشت برین وا نمی کنند
چشمی کز آفتاب رخت آب داده اند
یک قطره از محیط پر از شور اشک ماست
این بیقراریی که به سیماب داده اند
تا داده اندراه به دریا مرا چو سیل
بسیار گوشمال زسیلاب داده اند
مشاطگان ز سرمه دنباله دارچشم
در دست مست تیغ سیه تاب داده اند
چون آب شور تشنگی افزاست زخم او
تیغ ترا مگر به نمک آب داده اند
حق را ز غیر دل طلب انها که می کنند
در عین کعبه پشت به محراب داده اند
عالم سیه به دیده اش از داغ کرده اند
تا یک قدح به لاله می ناب داده اند
صائب نظر به روی مسبب چسان کنند
جمعی که دل به عالم اسباب داده اند
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جمعی که هوش خود به می ناب داده اند
خرمن به برق وخانه به سیلاب داده اند
هوش مصنوعی: افرادی که عقل و فکر خود را به خوشگذرانی واگذار کردهاند، در نتیجه، زندگی و اموال خود را به خطر انداختهاند و به نابودی نزدیک کردهاند.
در رابه روی دولت بیدار بسته اند
آن غافلان که تن به شکر خواب داده اند
هوش مصنوعی: دولت و خوشبختی در پیش است، اما مردم ناآگاه خواب غفلت را بر خود روا داشتهاند و از آن غافلند.
عشاق در بهشت برین وا نمی کنند
چشمی کز آفتاب رخت آب داده اند
هوش مصنوعی: عاشقان در بهشت نمی توانند چشمی را بگشایند که از تابش چهره تو رنگ باخته است.
یک قطره از محیط پر از شور اشک ماست
این بیقراریی که به سیماب داده اند
هوش مصنوعی: یک قطره از احساسات و هیجانات عمیق ماست، این ناراحتی و بیقراری که به ما تحمیل شده است.
تا داده اندراه به دریا مرا چو سیل
بسیار گوشمال زسیلاب داده اند
هوش مصنوعی: تا وقتی که به دریا راه دادهاند، مثل سیل پرخروش و زیاد، من هم از سیلاب و فشار آن، تنبیه شدهام.
مشاطگان ز سرمه دنباله دارچشم
در دست مست تیغ سیه تاب داده اند
هوش مصنوعی: آرایشگران با سرمه، دنبالههای درخشان چشمان زیبا را در دست دارند و در حالی که مست هستند، با تیغ سیاه خود به کار تزئین مشغولند.
چون آب شور تشنگی افزاست زخم او
تیغ ترا مگر به نمک آب داده اند
هوش مصنوعی: زخم او مانند آبی است که شورتر میشود، و این درد و رنج او به خاطر این است که انگار با نمک آب داده شده است. این نشان میدهد که هر چه بیشتر دردی داشته باشد، بیشتر تشنه میشود.
حق را ز غیر دل طلب انها که می کنند
در عین کعبه پشت به محراب داده اند
هوش مصنوعی: افرادی که در کعبه قرار دارند، به جای رو به حق بودن، پشت به محراب کردهاند و به دنبال غیر از حق هستند. این نشاندهنده این است که آنان با وجود حضور در مکان مقدس، از حقیقت دور شدهاند و توجهی به اصل و نیاز واقعی خود ندارند.
عالم سیه به دیده اش از داغ کرده اند
تا یک قدح به لاله می ناب داده اند
هوش مصنوعی: جهان تاریک و غمانگیز است و او از درد و رنجی که تحمل کرده به تماشای آن نشسته است. به او تنها یک جام از شراب خالص دادهاند که شبیه لاله میباشد و به نوعی آرامش را به او هدیه میکند.
صائب نظر به روی مسبب چسان کنند
جمعی که دل به عالم اسباب داده اند
هوش مصنوعی: برخی افراد که دل به جهان حوادث و علتها سپردهاند، چگونه میتوانند به چهره کسی که عامل و مسبب اتفاقات است، توجه کنند؟

صائب